Feykir - 22.09.1993, Blaðsíða 6

6FEYKIR 32/1993
Heilir og sælir lesendur góðir. Guð-
bjartur Olafsson bæjartæknifræðingur á
Blönduósi mun hafa ort eftirfarandi vís-
ur þegar hann var 14 ára til vina sinna á
Hvallátrum, sem voru miklir refaveiöi-
menn.
Hundar fjalla finnast enn
fljótt um hjalla þjóta.
A þá salla sumir menn
sárt máfallið hljóta.
Látið gjalla geigvœn skot
svo glói skjallsins dreyri.
Lát peningfjalla jylla kot
ogfáið hnalla fleiri.
Á námsámnum varð Guðbjartur fyrir
svipaðri lífsreynslu og Þorbergur þegar
andinn kom yfir hann og hann orti kvæð-
ið nótt sem birtist á fyrstu síðu Isafoldar.
Sjálfsagt var hann úti í nóttinni annara er-
indi en Þórbergur, en tunglið var það
sama, og við þessar aðstæóur varó eftir-
farandi vísa tíl.
Tunglskinsins flaumurinn fellur á landið,
flœðir um móa og svellétna jörð.
Frussast úr Guðbjarti freyðandi hlandið
flýtur um tóna og svíður við svörð.
Guðbjartur kýs aó vaipa boltanum yfir
götuna til Hafþórs Sigurðssonar Skúla-
braut 9 Blönduósi og verður gaman að
heyra frá honum í næsta þætti.
Þá er næst til þess að taka að maður á
Sauðárkróki hafði samband við mig og
óskar eftir birtingu á eftirfarandi vísu.
Langar hann til að fá upplýsingar ffá les-
endum um höfund hennar ef einhveijir
kannast við hana.
Hér í Ijóði herma skal
svo hafi þjóð afgaman.
Heyrði ég tróðu-tvinna, og hal
tala í hljóði saman.
Þá er næst að víkja að þeirri eilífu
spumingu um ffamhaldið er jarðlífi lýkur.
Þaó er Valgarður L. Jónsson á Akranesi
sem yrkir svo.
Menn þó œvi skrölti skeið
skrítnir furðu lengi,
enginn veit um leynda leið
að loknu jarðar gengi.
Eitt sinn er Valgarður virti fyrir sér út-
sýnið snemma morguns varð þessi vísa tíl.
Mánaljós á skjáinn skín,
Skagann baðar geislum.
Nátthrafnarnir heim til sín
halda úr nœturveislum.
Margir hagyrðingar hafa ort um haust-
ió. Eftirfarandi haustvísur eru eftir Þór-
mund Erlingsson sem mun hafa verið
Borgfirðingur.
Haustið markar beyg á brá,
bliknar vorsins gróður.
Tímansfákur fetar hjá
fom í skapi og hljóður.
Lífs er eyðing sett á svið,
sölna rósir allar.
Þýðir varla að þrjóskast við
þegar haustið kallar.
Þann hefur ei til einskis dreymt
óskastein að finna,
sem feer lífs á hausti heimt
helming vona sinna.
Þórmundur leiðir eins og fleiri hugann
að þeirri staðreynd að einhvem tíma komi
að lokadægri. Undir áhrifum af þeirri
hugsun yrkir hann svo.
/ skini haustsins er ég einn áferð
og andi svalur föla vanga strýkur.
Góssi mínu skjótt ég skila verð
og skuldir greiða áður en degi lýkur.
Þrátt fyrir að nú sé komið haust, hafa
eflaust margir af þeim sem átt hafa ferðir
til fjalla nú undanfarið tekið eftir þeim
nýgræðingi sem skotið hefur rótum í
hæðstu brúnum fjalla. Nú fyrir skömmu
erég átti leið meðfram Hofsjökli, rifjaðist
upp fyrir mér vísa Höskuldar Einarssonar
fiá Vatnshomi, sem lýsir vel því útliti sem
þar var, þó eflaust hafi hún átt við annan
árstíma.
Franmii víða ífjallasal
foldin býður nceði,
þegar hlíð í djúpum dal
dýru skrýðist klœði.
Fleiri hafa ort fallega til heiðanna eins
og til dæmis Bjami frá Gröf.
Heiðin kallar há ogjríð
hefur falleg vorin.
Ég hefalla œvitíð
elskað fjallasporin.
Þá hefúr verið gott fyrir þann sem fékk
eftirfarandi vísu hjá Bjama að hugsa til
komandi vetrar.
Vanti skjól á veginn þinn
vetur þegar dynur.
Guðaðu á gluggann minn
gamli bernskuvinur.
Kannski hefúr það verið um réttarleyt-
ið sem Kári Jónsson frá Valadal orti svo
um vin sinn Sölva Sveinsson í Valagerði.
Blítt sér leikur bros um kinn,
best má þetta sanna.
Sœtkenndur er Sölvi minn,
Sólon drykkjumanna.
Þá er góður kostur að enda þáttinn
með vísu eftir Stebba Sveins og má í
henni skilja að minnsta kosti tvær hliðar
em á hverju máli.
Efég ykkur satt má segja
þó sennilegra vœri hitt.
I dag er engin yngismeyja
á við landaglasið mitt.
Veriói þar með sæl að sinni.
Guðmundur Valtýsson, Eiríksstöðum,
541 Blönduósi, s: 95-27154.
Sigurjón M. Jónasson
bóndi Syðra-Skörðugili í Skagafirði
fæddur 27. ágúst 1915 dáinn 6. september 1993
Foreldrar Steinunn Sigurjóns-
dóttir og Jónas Gunnarsson. Sigur-
jón var elstur 10 systkina. Maki:
Sigrún Júlíusdóttir. Böm: Unnbjörg
Eygló búsett í Reykjavík, Júlía
Sjöfn búsett á Akureyri, Jónas
Hreinn búsettur á Sauðárkróki, Ás-
dís Sigrún búsett á Syðra-Skörðu-
gili. Bamabömin era ll og eitt
langömmubam. Búfræðingur frá
Hólaskóla 1939. Bóndi að Syðra-
Skörðugili frá 1940 til æviloka.
Hann fæddist í sveit, ól allan sinn
aldur í sveit og var bóndi í sveit í
hálfa öld. Á þeim tæpu 80 áram
sem hann lifði varð bylting í land-
búnaði, bylting í gerð þjóófélags-
ins og bylting í hugsunarhætti
fólksins.
„Allt er breytt”, mælti hann eitt
sinn, ,aiema Austurfjöllin og Ey-
lendið”, sem hann leit til flesta daga
ævina alla.
Víst er að fátt er nú líkt meó því
sem var á uppvaxtarskeiði hans og
enginn samjöfnuður kemur til
greina á fyrstu og síðustu 10 áram
sem hann liföi.
Fyrir 70-80 áram bjó þjóðin,
nær alfarið, viö hinn sama firumbú-
skap og tíðkast hafði í 1000 ár. Nú
leitast þessi sama þjóð við að haga
sér efúr háttum stórvelda jarðarinn-
ar. Og tekst það víst á stundum. Og
Dúddi, en svo var Sigurjón jafnan
nefndur, var góður liðsmaður í því
sköpunarverki, þótt hann væri
stundum efins um það besta, eða
hið rétt heföi verið höndlað. Og þá
hafði Dúddi ævinlega almannaheill
í huga, ekki þá sérhyggju sem alls
staðar ríður nú húsum.
Hann vígðist ungur til starfa í
tveimur félagshreyfingum, sem
óumdeilanlega færðu þjóðina fram
á veg. Hann var lengi í forustusveit
Ungmennafélagsins Fram í Seylu-
hreppi og hann studdi samvinnu-
hreyfinguna dyggilega og mætti
sem fúlltrúi á aðalfúnd Kaupfélags
Skagfirðinga í áratugi. Hann var
ásamt félaga sínum og vini Sigurði
í Krossanesi forgöngumaóur að
stofnun hestamannafélagsins Stíg-
anda og var lengi í stjóm og vara-
stjóm þess félags.
Hann söng meó Karlakómum
Heimi í 32 ár og var sl. vetur heiör-
aður fyrir starfið þar. Hann var í
mörg ár í safnaðarstjóm Glaum-
bæjarsóknar og enn var hann eld-
heitur stuðningsmaður og lengi í
forystusveit sálarrannsóknarmanna
í Skagafirði.
Dúddi var fremur hár vexti,
grannur og teinréttur. Liðlega vax-
inn, hreyfingar mjúkar. Ljós yfirlit-
um og bar sig vel. Snyrtilegur til
fara. Gjaman með hatt á höfði, sem
hann hnikaói til, eins og biskupi á
taflborði, ýmist nióur á enni eða
hnakkann, eftír því hvemig viðraði.
En Dúdda var annt um gripinn.
Augun voru grá og glettnisleg -
svipurinn löngum hýr og stundum
eins og tvíræöur. Yfirbragðiö
brosmilt, hlýttogdrengilegt, ávallt
einhver tindrandi heiðríkja yfir svip
hans og öllu fasi. Hann var geð-
prúður og glaðsinna.
Dúddi var fyndinn og oft bein-
skeyttur. En í skeytum hans var
sjaldan falinn broddur, þeim var
aidrei ætlað að særa. Þau flugu bara
fyrirhafnarlaust, stundum kannski
ósjálfrátt, og því var oft í þeim
fóígin ósvikin list
Hann var hverjum manni vin-
sælli og alls staðar aufúsugestur.
Svo gat virst sem þar væri Dúddi
allur, sem fjörið var og gáskinn og
glaðværðin. Svo var þó ekki. Það
fann maður best er setið var á ein-
mæli við hann og þá gjaman heima
á Skörðugili. En þau hjón vora
höfðingjar heim að sækja, gestris-
in og veitul. Hún með íátlaust fas
og falslaust hjarta. Lagvirk og list-
feng. Svipmót heimilisins bar vott
um hugkvæmni og snyitimennsku
húsffeyjunnar og hógvær ffam-
koma og göfugmennska hennar
gleymist ekki. Sigrún er skemmtí-
leg í viðræðum, vel minnug og
orðhög. Samúð og góðvild eru
sterkir þættir í fari þessarar hlé-
drægu og prúðu konu, sem helgað
hefur heimili og fjölskyldu starfs-
krafta sína alla óskipta, sem um-
hyggjusöm móðir og húsmóðir.
Húsbóndinn gleðimaður og kátast-
ur allra í kunningja hópi.
Hvar sem Dúddi lét til sín taka,
rumskaði hann við mönnum. Hann
tók oft til máls á fúndum og lét þá
margt fjúka, ýmist til að eggja
menn, eða vekja hlátur. Honum
leiddist lognmollan. Hann var oft
hnittinn í máli. Hélt heilu ræðumar
skellihlæjandi og kætti þá hvers
manns lund. En bak við bros og
kæti sló hlýtt hjarta.
Með Dúdda var gott að vera,
enda var hann drengur hinn besti,
sem átti sér engan óvin, en var öll-
um samfeiðamönnum minnisstæð-
ur. Dúddi hefur víða farið, hérlend-
is og erlendis. Hann þekkti ógrynni
fólks og margir kynntust honum.
Hann kveið ekki síðustu ferðinni,
sagði aðeins við okkur: „Þar bíða
mín margir vinir í varpa”. Svo
kvaddi hann og fór. Hann var trú-
aður maður og hafði lengi hugað að
eilífðarmálum.
Stundum er rætt um gæfú eða
gæfúleysi manna. An efaeru skipt-
ar skoðanir um mat og merkingu
þess hugtaks og kemur sjálfsagt
margt tíl. - En er sá maður ekki
gæfúsamur sem hefur ánægju af
hinu tímabundna lífi, hefur góóa
heilsu, góða skapgerð, eránægður
með umhverfi sitt, heimili sitt og
finnur sig í því starfi sem hann
valdi sér og vinnur að? Sé mannleg
auðna metin að einhverju eftír því
hvemig til tekst með þessum hætti
má fúllyróa að Dúddi hefur verið
gæfúmaður. Efalítið hefúr honum
þó fúndist, er hann leit um öxl í
lokin, aö margt mætti á annan veg
vera en það er bæði fjær og nær.
Vel má vera að honum hafi fúndist,
að hann hafi fengið minnu áorkað
en hann hefði gjaman kosið?
En hvað sem um það er, þá er
það víst að honum tókst að gera líf
samferðamanna sinna auóugra,
betra og umfram allt skemmtilegra.
Og það er líka gæfa. Dúddi safnaði
ekki þeim veraldarauði, sem mölur
og ryð fá grandað. Hann hafði oflt á
orði að hann kærði sig ekkert um
að burðast meó poka á baki yfir
landamærin. Hann mælti aldrei
blótsyrði, virtist aldrei sjá eða vita
af neinum vandamálum. Hann var
sérstæður maóur, eftirminnilegur
og engum líkur.
Konráð Gíslason.
„Sæll frændi. Það er fagurt í
dag“. Ávarpið hljómaði hátt, skýrt
og ákveðið, um leið og komandi
nálgaðist. Fasið leyndi sér ekki.
Maðurinn léttur í spori, bar hátt,
grannur og hávaxinn, hraðfari utan
og ofan túnið, nokkra ofar Miðhús-
anna á Halldórsstöðum.
Hann talaði til mín sem ég fúll-
orðinn væri, og ég smádrengurinn
fann strauma lífsins og gleðinnar
streyma frá þessum ffænda mínum.