Feykir - 10.12.2009, Qupperneq 4

4 Feykir 46/2009
ADSEND 6REIN
Elín E. Sigurðardóttir skrifar
Frá Heimilisiðnaðarsafhinu
Á síðastliðnu vori var bókin
Vefnaður á íslenskum
heimilum á 19. öld og fyrri
hluta 20. aldar
endurútgefin.
Heimilisiðnaðarsafnið á
Blönduósi stóð fyrir útgáfu
bókarinnar en hún hafði
verið ófáanleg um langa
hnð.
Halldóra Bjarnadóttir (1873-
1981) tók bókina saman og
kom hún íyrst út á vegum
Bókaútgáfu Menningarsjóðs
og Þjóðvinafélagsins árið 1966.
Bókin er sígilt og metnaðarfúllt
grundvallarrit um vefnað og
listhneigð íslendinga, auk þess
að vera ómetanleg heimild um
heimilin og starfskilyrði þeirra
á 19. öld og fyrri hluta 20. aldar.
Bókin er 207 blaðsíður auk
viðauka og prýdd fjölda ljós-
mynda.
Markmið með endurútgáf-
unni er að halda á loíti
mikilvægum hluta íslensks
menningararfs og miðla
honum til komandi kynslóða.
Miðlun menningararfsins er
eitt af meginhlutverkum
Heimilisiðnaðarsafnsins sam-
kvæmt skipulagsskrá þess og
telur stjórn safnsins því þessa
útgáíú afar mikilvæga.
Það hefur verið ómetanlegt
fyrir litla stofnun eins og
Heimilisiðnaðarsafnið hve
margir hafa lagt verkefninu lið
og má með sanni segja að
margt smátt geri eitt stórt.
Þau sem hafa styrkt útgáfuna
eru: Menningarráð Norður-
lands vestra, Hollvinir Heim-
ilisiðnaðarsafnsins, Búnaðar-
samband Húnaþings og
Stranda, Bændasamtök íslands,
Húnabókhald ehf., Samband
Austur-Húnvetnskra kvenna,
Kvenfélag Bólstaðarhlíðar-
hrepps, Kvenfélagið Eining,
Kvenfélagið Hekla, Kvenfélag
Svínavatnshrepps, Kvenfélagið
Vaka, Kvenfélagið Vonin,
Minningarsjóður Indriða
klæðskera, Stéttarfélagið
Samstaða, Þjóðbúningastofan
og Þjóðhátíðarsjóður. Kann
safnið öllum þessum aðilum
bestu þakkir fyrir.
Bókin er til sölu í öllum
helstu bókaverslunum landsins
og einnig í ýmsum söfnum en
verður á sérstöku tilboðsverði í
Heimilisiðnaðarsafninu nú á
aðventunni.
Hefð er komin á að lesið sé úr
nýútkomnum bókum í Heim-
ilisiðnaðarsafninu á aðvent-
unni. Að þessu sinni fer
lesturinn fram þriðjudaginn
15. desember og hefst kl. 16.00.
Þá mun Kolbrún Zophonías-
dóttir lesa úr Vefnaðarbókinni,
Hjálmar Jónsson les úr bók
sinni Hjartsláttur, einnig ætlar
Haukur á Röðli að lesa úr
samnefndri bók sem Birgitta
Halldórsdóttir skrifaði og svo
les Kristín Guðjónsdóttir úr
bókinni Karlsvagninn, en
höfundur hennar er Kristín
Marja Baldursdóttir.
Það eru allir velkomnir,
aðgangur er ókeypis og í
lestrarhléi er boðið upp á
súkkulaðidrykk og jólasmá-
kökur. Þessi notalega stund í
safninu á Aðventu hefur mælst
vel fyrir undanfarin ár og verið
vel sótt og vonum við að þannig
verði það líka í þetta sinn.
Nú í vikunni lýkur þjóð-
búninganámskeiði í safninu
þar sem konur eru að leggja
síðustu hönd á saum á peysu-
fötum og upphlut. Leiðbein-
andi á námskeiðinu er Helga
Sigurbjörnsdóttir frá Sauðár-
króki og er þetta í þriðja sinn
sem hún stýrir slíku námskeiði
í safninu. Boðið verður uppá
fleiri námskeið eftir áramót
eins og venja hefur verið
síðasdiðin ár. Þá hefjast líka
heimsóknir skólabarna, sem er
fastur liður í starfsemi safnsins,
einnig má vænta allmargra
heimsókna einstaklinga og
hópa sem leita fanga í
safnkostinn vegna rannsókna-
og heimildaöflunar.
Rúmlega 3000 manns heim-
sóttu safnið á opnunartíma
þess í sumar og er það töluverð
aukning frá fyrra ári. Mjög
ánægjulegt er að finna viðbrögð
safngesta sem lúta aðeins á
einn veg, sem er hve þetta safn
sé fallegt, sérstakt og upplifunin
af heimsókn í það sterk.
Það er alveg ljóst að þessi
stofnun vekur athygli langt út
yflr landsteina og hefur
örugglega jákvæð keðjuverk-
andi áhrif til annarrar þjónustu
í byggðarlaginu. Fyrir það
getum við verið þakklát og ber
að standa tryggan vörð um
Heimilisiðnaðarsafnið á
Blönduósi.
Elín E. Sigurðardóttir,
forstöðum.
AÐSEND 6REIN
Kári Gunnarsson skrifar
Hvað segir Jón?
Opið bréf til Jóns Bjarnasonar landbúnaðarráðherra
Nýlega gagnrýndi
Landbúnaðarnefnd
Skagafjarðar stjórnvöld
harðlega fyrir að hætta að
endurgreiða hluta af
kostnaði við refaveiðar. Fer
nefndin fram á að stjórnvöld
endurgreiði a.m.k. sem
nemur virðisaukaskattinum,
sem Ríkið bætir við
kostnað veiðanna.
Eðlilegt væri að ráðherra
landbúnaðarmála hefði eitt-
hvað um málið að segja en
hann hefur ekki gert það
opinberlega mér vitanlega.
Fróðlegt væri að heyra
skoðun hans á þessu máli. Þar
sem málið heyrir undir
flokkssystur hans, hljóta Jóni
að vera hæg heimatökin að
leiðrétta vitleysuna, nema hann
sé henni fylgjandi.
Hvað ráðherra umhverfis-
mála og undirsáta hennar
varðar, hafa þeir aðilar ekld
komið með rökstuðning fyrir
því af hverju refaveiðum skuli
hætt. Það væri fróðlegt að vita
hvar þessi álevörðun var
raunverulega tekin og af
hverjum.
Tíföldun refastofnsins
Árið 2007 voru veiddir 6.626
refir á landinu öllu. Fyrir 30
árum síðan var heildarveiðin
innan við 1.500 dýr þannig að
öllum má vera lj óst að gríðarleg
fjölgun hefur orðið í
refastofninum. Því er útilokað
að bera vísindaleg rök fyrir þvi
að minnka eigi veiðiálag.
Þess vegna hljóta önnur rök
að liggja balei hjá umhverfis-
ráðherra og hver skyldu þau
vera? Það er lágmark að hún
geri þeim landsbyggðar-
sveitarfélögum sem málið
varðar grein fyrir hvaða pólitík
liggur að bald. Sé hún á móti
refaveiðum í prinsippinu, væri
ágætt að fá það fram í
dagsljósið. Ég held að enginn
bærilega hugsandi maður efist
um að refir valda töluverðu
tjóni á lambfé bænda.
Skagafjörður hefur eldd
farið varhluta af þeim
skaldcaföllum, fréttir af þremur
dýrbítsgrenjum vestur í
Staðarfjöllunum í sumar,
minna á það. Þó ekki nema
lítill hluti refa geri þennan
óslcunda, verða þeir eðlilega
sífellt fleiri, með tífalt stærri
refastofni en fyrir þremur
áratugum síðan. Sem dæmi
þekktust ekld refagreni á
Seyluásnum fyrir 5 árum en nú
er frétt ef þar eru ekki unnin
tvö greni á vori. Ný greni
finnast árlega heim undir
bæjum, t.d. hjá íbishóli og á
Efribyggð í sumar.
Refir „vaktaðir" fyrir
22.584.816 kr.
Mér er næst að halda að
fræðingarnir á Umhversfis-
stofnun vilji friða ref, til að fá
að rannsaka hvaða áhrif það
hefði á lífríldð.
Á síðasta ári var eytt
2.874.494 krónum til að „valda“
refastofninn.
Alls hafa refir verið „vakt-
aðir“ fýrir 22.584.816 krónur
frá árinu 1995. Hver er svo
niðurstaða þess sem valdaði?
Hann lét hafa það eftir sér, að
fjölgun refa virtist ekki hafa
áhrif á fúglalíf! Hvað ætli allir
þeir refir, sem veiðimenn sáu
fótspor eftir á rjúpnaslóðum í
haust, hafi verið að hugsa um
að gera. Menn þurfa að hafa
setið lengi bakvið skrifborð til
að vita það eJdd. Þversögnin er
svo að fræðingar UST mælast
til að menn sýni hófsemi við
rjúpnaveiðar. Við þær aðstæður
er öfugsnúið að sama stofnun
vilji fjölga ref.
Ég óttast að þetta snúist um
að fræðingarnir á UST þurfi að
spara en þeir ætli að láta
landsbyggðarsveitarfélög borga
þann sparnað.
í leiðinni sjá þeir möguleika
á aulcnum verkefnum handa
sjálfum sér við að rannsaka ört
stækkandi refastofn. Það væri
óskandi að landbúnaðarráð-
herra tæki þetta mál að sér.
Best væri ef hann færði
refaveiðar til síns ráðuneytis og
léti menn, sem ekki hafa
menntað heilbrigða vitsmuni
úr höfðinu á sér, sjá um þessi
mál. Svo í loldn gæti hann
fengið Steingrím J. til að hætta
að bæta virðisaukaskatti ofan á
kostnað sveitarfélaganna við
veiðarnar. Hvað segir þú um
það Jón?
Kári Gunnarsson
Leiðrétting
ífrétt um íþróttahús á Hofsósi í síðustu viku duttu bókanir minnihluta
sveitarstjórnar aftan af fréttinni. Þeim er hér með komið á framfæri og
hlutaðeigandi beðnir afsökunar á þessum mistökum.
Páll Dagbjartsson óskaði bókað: „Miðað við þær umræðursem fram
hafa farið á milli byggðarráðs ogfulltrúa Hofsbótarses. um byggingu
íþróttahúss á Hofsósi finnst mér eðlilegt að sveitarfélagið leggi fram fé á
árinu 2010 til frekari undirbúnings framkvæmdarinnar og tel ég beiðni
Hofsbótar ses. mjög í hóf stillt."
Þá óskaði Bjarni Jónsson bókað. „Undirritaður styður erindi Hofsbótar
og telur að meirihluti byggðarráðs sé enn einu sinni að reyna að svæfa
umræðu um íþróttahús með afgreiðslu sinni, líkt og fyrr á árinu þegar
sama mál var til umfjöllunar og vísað til félags- og tómstundanefndar.
Réttara væri að taka málið strax til raunhæfrar skoðunar með heimafólki
og gera ráð fyrir þeirri úttekt í fjárhagsáætlun ársins 2010."