Þjóðmál - 01.09.2008, Page 30

28 Þjóðmál HAUST 2008
þeirri. spillingu,. að. þeir. sem. fyrir. eru. í.
réttinum.hvetji.kunningja.sína.til.að.sækja.
um“ .10.Þá.benti.Jón.Steinar.Gunnlaugsson.á.
það.í.fyrrnefndu.erindi.sínu.að.til.að.fá.fram.
vandað. og. málefnalegt. mat. á. umsækjend-
um. um. stöðu. hæstaréttardómara. mætti.
koma.á.fót.sérstakri.umsagnarnefnd ..Hann.
sló. þó. varnagla. og. sagði. að. menn. skyldu.
samt. muna. að. rangindi,. kunningjagæska.
og. önnur. ómálefnaleg. sjónarmið. eru.
jafnvel. líklegri. til. að. verða. til. í. nefndum.
svonefndra.fagmanna,.sem.enga.ábyrgð.bera.
á.ákvörðunum.sínum,.heldur.en.hjá.þeim.
sem. ákvörðun. á. að. taka. og. bera. ábyrgð. á.
henni .11
Höfundur. Reykjavíkurbréfs. Morgun-
blaðsins. vildi. að. farin. yrði. svipuð. leið.
og. við. val. á. dómurum. við. hæstarétt.
Bandaríkjanna,. þar. sem. þjóðþingið. veitir.
umsagnir. um. dómaraefni .. Margir. gætu.
ætlað. að. með. slíkri. aðferð. yrði. ýtt. undir.
átök.um.val.á.dómurum ..Hins.vegar.verður.
ekki.fram.hjá.því.litið.að.alþingismenn.eru.
lýðræðislega. kjörnir. fulltrúar. þjóðarinnar.
og. umsagnarréttur. Alþingis. gæti. þvert.
á. móti. orðið. til. þess. að. sátt. næðist. um.
skipan. hæstaréttardómara .. Alltént. er. ljóst.
að. við. ríkjandi. skipulag. verður. ekki. unað.
til. lengdar,. enda. getur. sjálfval. dómara. á.
verðandi. samstarfsmönnum. vart. talist.
samrýmast. hugmyndum. um. nútímalega.
stjórnskipun .
Að.lokum
Ljóst. er. að. engar. fyllilega. hnökralausar.aðferðir. eru. til. við. mat. á. hæfni. ein-
staklinga. til. embætta .. En. sá. háttur. sem.
hafður. er. á. við.val. á.hæstaréttardómurum.
er. slíkum. annmörkum. bundinn. að. vart.
verður.við.unað ..Sjálftímgandi.Hæstiréttur.
er. í.anda.ævafornra.stjórnlyndishugmynda.
Platóns. þar. sem. spekingar,. jafnvel.
álitnir. „óskeikulir“,. meta. hæfni. verðandi.
samstarfsmanna.sinna ..Slíkar.aðferðir.leiða.
augljóslega. til. fábreyttara. mannvals. en.
ella.og.þess.að.önnur.viðhorf. fái. ráðið. för.
við. skipan. manna. en. hæfni. viðkomandi.
til. að. gegna. starfanum .. Jafnvel. með.
þeim. afleiðingum. að. menn. sem. ekki. eru.
þóknanlegir. hinum. þaulsætnu. dómurum.
séu.beittir.rangsleitni ..
Hellislíking. Platóns. er. nefnilega. ekkert.
nema. líking. líkt. og. bent. hefur. verið. á .12.
Hinir. „óskeikulu“. vitringar. sem. berja.
frummyndirnar. augum. eru. ekki. síður.
breyskir.en.fjöldinn.sem.Platón.sá.fyrir.sér.
að.sæti.hlekkjaður.á.höndum.og.fótum.og.
mændi.á.skuggamyndir ..Fram.hjá.því.verður.
heldur.ekki.litið.að.í.þessari.hugsýn.Platóns.
felst. megn. mannfyrirlitning. –. trú. á. æðri.
menn.af.tiltekinni.gerð ..Saga.alræðisstefna.á.
tuttugustu. öld. skyldi. því. vera. oss. til.
aðvörunar.í.þessum.efnum .
Tilvísanir
1.Platón:.Ríkið ..Eyjólfur.Kjalar.Emilsson.þýddi ..
Hið.íslenska.bókmenntafélag,.Reykjavík ..1997,.502.
C–518.B .
2.Eyjólfur.Kjalar.Emilsson:.„Inngangur“ ..Platón:.
Ríkið ..Fyrra.bindi ..Hið.íslenska.bókmenntafélag,.
Reykjavík ..1997,.bls ..47 .
3.Galbraith,.John.Kenneth:.Iðnríki okkar daga ..Hið.
íslenska.bókmenntafélag,.Reykjavík ..1970,.bls ..115 .
4.Platón:.Ríkið,.503.A .
5.Benda.má.á.ágætar.vangaveltur.um.þetta.efni.í.
bók.Hannesar.Hólmsteins.Gissurarsonar:.Hvar á
maðurinn heima?.Hið.íslenska.bókmenntafélag,.
Reykjavík ..1994,.bls ..39 .
6.„Reykjavíkurbréf“ ..Morgunblaðið,.11 ..ágúst.2007 .
7.Jón.Steinar.Gunnlaugsson:.„Skipun.hæstaréttar-
dómara ..Er.breytinga.þörf?“ Tímarit lögfræðinga ..Júlí.
2006,.bls ..194 .–195 .
8.Sama.heimild,.bls ..196 .
9.Magnús.Thoroddsen:.„Umsögn.Hæstaréttar.
Íslands“ ..Morgunblaðið,.22 ..september.2004 .
10. „Reykjavíkurbréf“ .. Morgunblaðið,. 11 .. ágúst.
2007 .
11.Jón.Steinar.Gunnlaugsson:.„Skipun.hæstaréttar-
dómara ..Er.breytinga.þörf?“,.bls ..198 .
12.Hannes.Hólmsteinn.Gissurarson:.Hvar á
maðurinn heima?,.bls ..27 .
.