Skólavarðan - 01.05.2006, Blaðsíða 19

SKÓLAVARÐAN 4.TBL. 6. ÁRG. 2006
19
Jan eigin spurningu. „Hvað getum
við tónlistarkennarar lært af öðrum
listakennurum? Þeir eru til dæmis mjög
góðir í að skipuleggja stutt námskeið, allt
frá einni helgi og upp í tíu til fimmtán
vikur. Með því að taka þetta upp náum
við til hóps sem fer sívaxandi. Þarna
getur allt mögulegt lent í hattinum; jafnt
inngangsnámskeið og fyrir lengra komna
og loks endurmenntunarnámskeið. Með
þessu er líka unnt að koma til móts við þá
sem hafa ekki áhuga á próftöku eða á að
koma í hverri viku og eru að þessu fyrst og
fremst sér til skemmtunar.“
Í öðru lagi nefndi Jan teiknara,
högglistamenn og aðra í formlistum. „Þeir
eru mjög færir í að búa til konsept og gera
verkáætlanir. Þetta er frekar veikt hjá
tónlistarkennurum og við þurfum því að
læra áætlanagerð af öðrum. Leikhúsfólkið
kann á framsetninguna – lýsinguna, að
setja upp góðar sýningar. Það þurfum við
líka að læra. Tónlistarmenn læra líka af
formlistamönnum að stundum er hægt að
dekka kennslukostnaðinn með tekjunum
sem við fáum beint frá nemendum.
Og síðast en ekki síst kemur það okkur
að mörgu leyti vel að slá saman með
öðrum listgreinum í stærri skólum. Það er
hagkvæmt, stjórnendur hafa betri tíma til
að sinna stjórnunarstörfum, það styrkir
okkur á ýmsa lund. Og skólar sem bjóða
upp á margar listgreinar halda betur
í nemendur sína. Við þekkjum það að
krakkar vilja hætta 12-13 ára. Þeim finnst
tónlistin of kyrrstæð. Með því að beina
þeim í dans, beina tónlistarsköpun og svo
framvegis getum við oft haldið þeim inni
yfir þetta mótþróaskeið og svo koma þau
til okkar aftur.“
Næst nefndi Jan grunn- og framhalds-
skóla. „Almennt séð eru þeir miklu
þróaðri en við í kennslufræðilegu tilliti.
Í tónlist er mikill skortur á umræðu um
kennslufræðileg málefni. Grunn- og
framhaldsskólar eru líka miklu betri en við
í að leyfa fólki að læra sjálfstætt. Í mörgum
löndum, og þá ekki síst í framhaldsskólum,
eru krakkar hvattir til að leita þekkingar
upp á eigin spýtur og þetta eigum við
að taka upp. Loks styðja grunn- og
framhaldsskólar við okkur einfaldlega
með því að færa okkur nemendur og
verkefni. Það dregst heldur saman í
tónlistarskólunum en mikið af verkefnum
er að koma til okkar á nýjan leik af því að
grunnskólarnir bjóða okkur verkefni.“
Stjórnmálamenn eru kannski óvæntir í
þessari upptalningu en Jan telur ekki vafa
bundið að í þeim leynist vannýtt auðlind
fyrir tónlistarskóla. „Þeir eru oft gagnrýnir
á starf okkar en þegar við reynumst viljug
til að vinna með þeim eru þeir gjarnan
fljótir að byrja að elska okkur. Það er mjög
mikilvægt að sýna það sem við gerum,
sýna stjórnmálamönnum að við mælum
árangur starfsins og vinnustundirnar. Við
þurfum að taka okkur á í að lýsa því sem
við bjóðum upp á. Ég hef tekið eftir því í
mínu heimalandi að í bæklingum er ef til
vill einungis sagt frá fjölda kennslustunda
– síðan ekki söguna meir. Mun mikilvægara
er að segja hvaða árangri við hyggjumst
ná með hverjum nemanda á hverju stigi
fyrir sig. Sýna með óyggjandi hætti fram á
hve starf okkar er mikils virði. Þetta eigum
við að bera á borð fyrir stjórnmálamenn.
Og nota tölur máli okkar til stuðnings.
Í Hollandi nota um 30% landsmanna
almenningsbókasöfn reglulega en víða eru
það bara um 4-5% Hins vegar hafa kannski
35-40% farið í tónlistarskóla. Notum þessar
tölur þegar við tölum við stjórnmálamenn,
það er okkur til framdráttar.“
Jan lagði mikla áherslu á brúarsmíð
í erindi sínu. „Vinnan okkar ýtir undir
félagslega samloðun og við eigum að
vera reiðubúin að breyta til og kenna til
dæmis í stærri hópum, nota áhrif okkar
til að stofna staðbundnar hljómsveitir og
kóra og fleira í þeim dúr. Allt auðvitað
með góða uppeldisfræði að leiðarljósi.
Við eigum að sýna að við viljum gjarnan
byggja brýr milli vestrænnar klassískrar
tónlistar og annarrar, svo sem hip-hop og
r&b (rythm and blues, aths. keg). Við eigum
að fara út úr skólanum, inn í slömmin og
hættulegu hverfin og taka vinnuna með
okkur. Það þurfa ekki að vera nákvæmlega
sömu verkefnin og við erum að vinna að
inni í skólanum. Unga fólkið frá Marokkó
hefur kannski takmarkaðan áhuga á að
vinna innan fjögurra veggja. Búum til
sýningu með þeim á útipalli, látum þau
sýna jafningjum sínum í hverfinu hvað þau
geta.
Málið er að þegar við erum sýnileg og
notum þátttöku okkar í samfélaginu vel
þá fáum við líka stjórnmálamennina með
okkur.“
Að sögn Jans eru foreldrar enn
ein vannýtt auðlind. „Stundum er
sagt að foreldrar í þessum eða hinum
þjóðernishópnum hafi lítinn áhuga á
framtíð barna sinna. Þetta er ekki rétt,
við höfum kynnst því að mjög stór hluti
foreldra er virkur og vill bestu menntun
sem völ er á fyrir börnin. Við eigum að
nýta okkur stuðning foreldra miklu meira
en við gerum.“
Mikilvægasta auðlindin er þó enn
ótalin: „Við sjálf,“ sagði Jan og átti að
sjálfsögðu við tónlistarkennara. „Við
eigum að nýta okkur hvert annað. Skiptast
á hugmyndum, áætlunum og verkefnum.
Allt sem er þess virði er til staðar, það á
bara eftir að dreifa því. Samtökin okkar,
EMU, vilja einmitt starfa á þennan hátt.
Mikið af upplýsingum liggur á vefnum,
tilboð um nemenda- og kennaraskipti
og annað slíkt. Ég get persónulega
mælt með þessu – skólar græða á því og
öðlast nýtt innsæi. Í lokin langar mig að
nefna að ég er hlynntur stórum skólum
með samstarfi margra listgreina og
sem sinna fjölbreyttum verkefnum úti í
hverfunum. Við þurfum að breytast og
hylla fjölbreytnina. Og leyfa hverjum og
einum, hvaðan sem hann kemur, að nýta
sér þær leiðir sem eru viðhafðar í hans
heimalandi.“
keg
ÞRÓUN TÓNLISTARSKÓLA Í EVRÓPU