Skólavarðan - 01.05.2006, Blaðsíða 20

20
SKÓLAVARÐAN 4.TBL. 6. ÁRG. 2006
ERLEND SAMTÖK UM TÓNLISTARMENNTUN
Hvað sem okkur kann að finnast um
skammstafanir stofnana og samtaka
þá losnum við ekki við þær. Við
blaðamenn verðum að gæta þess að
þýða og geta líka erlenda heitisins - og
skammstöfunar ef hún er í almennri
notkun. Við megum ekki gleyma því
að þótt við höfum sjálf lært einhverja
tiltekna útlenska skammstöfun með
ærnu erfiði þá er ekki víst að allur
almenningur hafi numið hana um
leið. Hér með er upplýst um merkingu
nokkurra þeirra mikilvægustu í erlendu
samstarfi á sviði tónlistarmenntunar.
Félag tónlistarskólakennara (FT) á aðild
að öllum samtökunum sem nefnd eru.
ISME
International Society for Music Educa-
tion/Alþjóðleg samtök um tónlistar-
menntun
Samtökin voru stofnuð árið 1953 á
ráðstefnu Menningarmálastofnunar
Sameinuðu þjóðanna (UNESCO: United
Nations Educational, Scientific and
Cultural Organization). Samtökin
starfa einnig náið með Alþjóðlega
tónlistarráðinu (IMC: International
Music Council, www.unesco.org/imc) og
leggja mikla áherslu á jafnt vægi allrar
tónlistar.
Meginmarkmið samtakanna við stofn-
un þeirra var það sama og nú, að ýta
undir það með ráðum og dáð að litið sé
á tónlistarmenntun sem sjálfsagðan hluta
af almennri menntun. Í samtökunum eru
tónmennta- og tónlistarskólakennarar,
músíkþerapistar, tónlistarnemendur,
tónvísinda- og aðrir tónlistarfræðimenn
og tónlistarmenn sem starfa í þágu sam-
félagsins að margvíslegum verkefnum. Um
70 þjóðlönd eiga fulltrúa í samtökunum.
www.isme.org/
NUMU
Nordisk Union for Musikutbildare/
Samtök norrænna tónlistaruppalenda
Þau voru stofnuð í ársbyrjun 2004 með
samruna NMPU (Nordisk Musikpedagogisk
Union/Samtök norrænna tónlistarkennara)
og NMR (Nordisk Musikskolledarråd/
Samtök norrænna tónlistarskólastjóra).
TÓNLISTARKENNARAR
Eitt íslenskt hugtak í lokin sem er ekki
eins einfalt og það sýnist
Ýmist notað yfir tónlistarskólakennara eða
sem samheiti yfir tónlistarskólakennara
og tónmenntakennara - þessi skipting
er ráðandi hérlendis. Í mjög einfaldaðri
mynd kemur hún til af tvennu: Annars
vegar mismunandi bakgrunni og mennt-
un. Tónmenntakennaranám fer fram
í Kennaraháskólanum og tónlistar-
kennaranám í Listaháskólanum, það
fyrra er almenningsnám, það síðara er
úrvalsnám. Hins vegar af ólíkum vinnu-
stöðum. Tónmenntakennarar kenna í
grunnskólum og hinir í tónlistarskólum.
Tónlistarskólakennarar eru í Félagi
tónlistarskólakennara og tónmennta-
kennarar eru í Félagi grunnskólakennara.
Þetta er þó ekki svona einfalt.
Margir tónlistarkennarar kenna bæði í
grunnskóla og tónlistarskóla. Sumir eru
í Félagi hljómlistarmanna, FÍH. Nokkir
kenna í leikskóla, framhaldsskóla, við
fullorðinsmenntun eða háskóla auk
þess sem þeir taka að sér ýmis önnur
samfélagsleg verkefni, svo sem kórstjórn,
skipulagningu tónlistarviðburða hvers
konar og farandnámskeið um tónlist
fyrir alla svo einungis fátt eitt sé nefnt.
Menntunargrunnur þeirra er með ýmsu
sniði og bæði hérlendur og erlendur.
Nýverið hefur nám í tónlistarkennslu og
tónmennt breyst verulega hérlendis og
ekki útséð hver þróunin verður. Þó er
ljóst að vænta má síaukinnar fjölbreytni
í tónlistarkennslu og samruna á sumum
sviðum ásamt aukinni sérhæfingu á
öðrum. Eins og tveir mætir menn benda
á hér í blaðinu, þeir Jan van Muilekom
og Ásmundur Örnólfsson, þá þarf í sífellu
að meta og endurmeta, fylgjast með og
móta. Og ekki síst (Ásmundur): Gera sér
grein fyrir og móta starfskenningu sína,
grunninn að allri vinnu kennarans og eitt
helsta stuðningstæki hans í starfi.
Þess skal getið að sumir halda að í
Kennarasambandi Íslands séu einungis
grunnskólakennarar. Þetta er alrangt. Í
sambandinu eru líka leikskólakennarar,
framhaldsskólakennarar og tónlistarskóla-
kennarar. Auk þess námsráðgjafar og
stjórnendur í öllum þessum skólum.
Til hvers að hamra á þessu í blaði sem
kennarar sjálfir lesa fyrst og fremst? Vegna
þess að margir þeirra vita þetta ekki sjálfir.
Ég hvet alla kennara í KÍ til að kynna sér
uppbyggingu og starfsemi samtakanna í
heild og síns aðildarfélags sérstaklega.
keg
NUMU, NMKU eða NMPU?
Nokkrar skammstafanir í erlendu samstarfi tónlistarkennara
Danmörk, Finnland, Færeyjar, Ísland,
Noregur og Svíþjóð eiga aðild að
samtökunum. Meginmarkmið þeirra er
að efla norrænt samstarf á sviði tón-
listar. Í þeim tilgangi halda samtökin
veglegt nokkurra daga tónlistarþing
og meðfylgjandi tónlistarhátíð annað
hvort ár – næst verður hún í Danmörku
um mánaðamótin mars/apríl 2007. Þeir
sem vilja fræðast um þennan mikilvæga
viðburð geta fylgst með á Netinu, slóðin
er www.numu2007vejen.dk
Hefð er fyrir því að kalla NMPU Samtök
norrænna tónlistarkennara og því er
haldið hér, þótt heiti NUMU liggi nær þeirri
þýðingu. Á íslensku tölum við gjarnan
um tónlistaruppalendur í tengslum við
NUMU og önnur svipuð sem samanstanda
af fleirum en tónlistarkennurum. Þetta
er hins vegar spurning um skilning á
hugtökunum kennari og uppalandi. Ef
til vill ættum við að segja „fræðari“ þar
sem hugtakið kennari er of þröngt og
hugtakið menntandi/menntari er ekki
til. Þess má geta að NMPU voru stofnuð
á sama tíma og ISME (1953) og að flest
aðildarlönd NUMU eru jafnframt í ISME.
www.numu.info
EMU
European Music School Union/Samtök
tónlistarskóla í Evrópu
Félag tónlistarskólakennara gekk í EMU ár-
ið 2005. Þetta eru regnhlífarsamtök tuttugu
og fimm landssamtaka tónlistarskóla
í Evrópu og þeim tengjast um 6000
skólar og um 100.000 tónlistarkennarar.
Markmiðið er fyrst og fremst að vera
upplýsinga- og samskiptavettvangur
evrópskra tónlistarskóla, nemenda þeirra,
starfsliðs og skólahljómsveita/kóra, að-
stoða við myndun landssamtaka, stuðla að
samskiptum við stofnanir á borð við AMC
og UNESCO og síðast en ekki síst að vera
ráðgefandi í evrópsku samhengi varðandi
málefni tónlistarskóla enda hafa samtökin
slíkt hlutverk í Evrópuráðinu. EMU eru
aðili að Evrópska tónlistarráðinu (EMC:
European Music Council, www.emc-imc.
org) sem aftur eru aðili að Alþjóðlega
tónlistarráðinu (IMC) sem nefnt var í
tengslum við ISME. Þannig vinnur hvað
með öðru. www.musicschools-emu.net/
NMKU
Nordisk Musik- og Kulturskole Un-
ion/Samtök norrænna tónlistar- og
listaskóla
Hin norræna deild EMU.