Þjóðmál - 01.03.2015, Page 85

84 ÞJÓÐMÁL VOR 2015
Kaupmaðurinn.á.
horninu.segir.frá.
Óskar.Jóhannsson:.Bernskudagar. Æsku minn­
ingar Óskars í Sunnubúðinni. Jakob.F ..Ásgeirs-
son.bjó.til.prentunar ..Ugla,.Reykja.vík,.2013,.
280.bls ..
Jakob.F ..Ásgeirs.son:.Kaupmaðurinn á horn inu.
Óskar í Sunnubúðinni segir frá..Ugla,.Reykja-
vík,.2014,.288.bls .
Eftir.Sigurð.Má.Jónssson
Fyrir. rúmu. ári. síðan. kom. út. æsku-minningabók. Óskars. Jóhannssonar,.
Bernsku dagar,.sem.greinir.frá.uppvaxtarár-
um.hans.í.Bolungarvík.og.í.Ísafjarðardjúpi ..
Í.lokin.er.sagt.stuttlega.frá.því.er.hann.kom.
til.Reykjavíkur.1940.þegar.hernámið.var.að.
taka.á.sig.mynd ..Nú.fyrir.jólin.kom.síðan.
út. bók. Jakobs. F .. Ásgeirssonar. um. kaup-
mannsár.Óskars,.Kaupmaðurinn á horninu,.
sem. er. sérlega. upplýsandi. og. áhuga.verð ..
Við. skulum. fyrst. staldra. við. æsku.sögu.
Óskars.sem.er.áhrifarík.í.alla.staði .
Í. raun. er. ótrúlegt. að. fá. svona. frá. fyrstu.
hendi. lýsingar. á.þeim.erfiðleikum. sem.al-
þýða.manna.varð.að.þola.vestur.á.fjörðum.
og.það.alls.ekki.fyrir.svo.löngu.síðan ..Óskar.
er. einstaklega. minnugur. og. hafði. þar. að.
auki.skráð.niður.minningarbrot.endrum.og.
eins ..Einnig.styðst.hann.við.bréfaskriftir.til.
ættingja .. Saga.hans. er. því.merkileg.heim-
ild. um. þjóðlífið. á. Íslandi. fram. að. seinni.
heims.styrjöld .. Bernskudagar er. gefin. út. af.
litlu.forlagi.og.virðist.því.miður.hafa.farið.
framhjá.mörgum.og.ekki.fengið.þá.athygli.
sem.hún.á.skilið .
Óskar. er. fæddur. í. Bolungarvík. 1928 ..
Hann.missir.föður.sinn.aðeins.fjögurra.ára.
og.er.átakalegt.að.lesa.frásögn.hans.af.því:
„Pabbi. lést. úr. krabbameini. seint. í. ágúst.
1932. eftir. að. hafa. legið. heima. í. eina.
herberginu. í. litla. húsinu. okkar. á. fjöru-
kamb.inum.í.Bolungarvík.í.tæplega.eitt.ár .
Enginn.var.spítalinn,.engir.peningar.fyrir.
læknishjálp.og.engin.von.um.bata .“
Þar. með. stóð. móðir. Óskars. uppi. sem.
ekkja.27.ára.gömul.með.sex.börn.á.aldrinum.
eins.til.tíu.ára ..Allir.urðu.að.vinna.sitt ..
Tæplega. sex. ára. að. aldri. fór. Óskar. að.
vinna.fyrir.sér.á.sumrin,.í.sveit.hjá.ókunnu.
fólki .. Öll. sumur. var. hann. í. sveit. þar. sem.
unnið. var. alla. daga. vikunnar .. Annað.
þekktist.ekki .
Um. þetta. segir. Óskar:. „Ég. tók. þátt. í.
lífsbaráttu.sem.þjóðin.hafði.með.svipuðum.
hætti. gert. mann. fram. af. manni,. öldum.
saman,“. segir. Óskar. í. bókinni:. „Strit. frá.
vöggu. til. grafar,. stanslaus. ótti. og. barátta.
við. hungur,. kulda,. myrkur. og. sjúkdóma.
ásamt. barnadauða. sem. engin. ráð. fundust.
við ..Þótt.ég.óski.engu.barni.þess.hlutskiptis,.
sem. ég. þurfti. að. búa. við. í. bernsku,. voru.
okkur. systkinunum. innrættar. dyggðir. á.
æsku.árunum.sem.reyndust.okkur.ómet.an-
legar. síðar.á. lífsleiðinni ..Nánast. frá.því.að.
við.mundum.eftir.okkur.tókum.við.fullan.
þátt. í.brauðstriti. fullorðna. fólksins.og.um.
fermingaraldur.kunnum.við.að.heita.má.öll.
störf.til.sjávar.og.sveita .“
Bókadómar
_____________