Stjórnartíðindi fyrir Ísland: C-deild - 01.12.1886, Blaðsíða 26

24
1200—2700, og að meðaltali voru ]>au pau 13 ár 2036, í landshagsskýrslunum I B bls.
66. segir Sigurður Hansen að meðaltal peirra haíi verið árin 1840- 1845 1317 sem
reyndar sýnist vera nokkuð lágt, enn sem ekki vérður rengt hæði af pví að skýrslur
pær sem hann fer eptir eklci eru fyrir hendi, og svo af pví að tala folalda hlýtur að
hafa verið mjög breytileg áður en liestarnir urðu vérzlunarvára, pví síðan mun hvert
folahl í hestap.lássunum vera látið lifa. I pessari töflu tekur pað sama sig upp og áður
að árin 1853— 55, nær tala hrossa pví hæsta sem pau hafa verið eptir skýrslunum, 1881
prátt fyrir hrossasöluna sem nú tíðkast hefur náð næstum sömu upphæð; 1883 stendur
mjög lágt, og 1884 er fjöldi hrossanna að reisa sig við aptur.
I nokkrum hinum stærri löndum var tala liesta pessi í kringum 1880.
I Bússlandi...............18 millj. í Ástralíu ..................l.j millj.
- Bandaríkjum.............11 — - Italíu.....................0,6 —
- Jjýzkalandi.............3.1 — - Svípjóð....................0,5 —
- Austurríki og Ungarn ... 31 — - Danmörku................ 0,34 —
- Frakklandi...............3 — - Noregi.................. 0,15 —
á Bretlandi hinu mikla og írlandi 2 —
pegar hrossatalan er borin 'saman við fólkstölu íslands komu:
1703 53 liross á hvert 100 manns 1853—55 63 hross á hvert 100 manns
1770 71 — - — 100 — 1858—59 60 — - — 100 —
1804 56 — - — 1G0 — 1861-65 56 — - — 100 —
1833 69 — - — 100 — 1866—69 45 — - — 100 —
1843 59 — - — 100 — 1871 — 75 47 — - — 100 —
1849 64 — - — 100 — 1876—80 48 — - — 100 —
í öðrum lö.ndum var í kringum 1880 hlutfal'ið petta: í Danmörku 17 hestar á 100
manns, í Rússlandi 23 hestar á 100 manns, á Italíu 2—3, í Belgíu 5, í Horegi 8—9
hestar á 100 manns. Islenzkir hestar verða ekki bornir saman við útlenda, sem bæði
eru miklu stærri, og miklu dýrari. I norðurálfunni er jafnan haldið ógrynni hesta handa
riddaraliðinu, stórskotaliðinu og til herflutninga, sem Islendingar ekki purfa að hafa, og
erlendis sparar gufuaflið og járnbrautirnar óendanlegan fjölda af hesturn, sama gjöra
vagnvegirnir
Af pví skýrslurnar ekki gjöra neinn greinarmun á aldri og tegundum kvikfjen-
aðarins, er pað tilgangslaust að ætla sjer að fara meta til peninga pá eign, sem er í
bústofni landsins, sökum tíundarsvikanna yrði hún líka hvort sem er alltof lág. Af
ylirlitinu hjer að framan má sjá að 1853—55 hefur verið mikil hagsæld hjer á landi,
eptir pað kemur fjárkláðinn og með honum niðurdrep í öllum búskap; 1881 er landið
húið að ná sjer eptir hann, og stendur pá hjerumbil eins og árin 1853—55, eptir pað
koma hörðu árin, sem rýra svo bústofninn að ástandið verður 1883 líkt, og pegar af-
leiðingar fjárkláðans voru sem skæðastar. Árið 1884, er allt aptur á framfaravegi.
Kálgarðarœld og jarðabœtur hafa verið á ýmsum árum:
Árið Kálgarðíir. Tala j ferhyrn- ] ingsfaðmar Vatns- veitinga- skurðir, faðmar púfna- sljettun, ferhyrn- ingsfaðm. Tún- garöar, faðinar.
1804 í 293 » » » »
1821-25 meðaltal 2745 » » » »
1826—30 meðaltal 2767 » » » »
1831—33 meðaltal 1 3146 » 1 » » 1 »