Stjórnartíðindi fyrir Ísland: C-deild - 01.12.1888, Blaðsíða 31

27
þar af voru
• Fúlkstala á sveitar- þurfa- Samtals
landinu ómagar heimili á sveit
Árið 1840 ! 57094 » » 1961
— 1845 ! 58558 » » 1691
— 1850 59157 » » 1244
— 1854 62684 » » 1733
— 1858 66929 » » 1945
— 1861 66987 » » 3061
— 1871 69773 » » 5126
1872—75 meðaltal... 70440 4007 648 4655
1876—80 — 71777 » » 3802
Arið 1881 72445 » » 3213
— 1882 71657 3074 86 3160
— 1883 69772 3213 119 3332
— 1884 70513 2804 190 2994
— 1885 71334 2585 326 2911
Utaf þessu yfirliti verður að taka fram, að þar semtala heimila, sem þiggja sveitar-
styrk, allt af vex frá 1882—85, þá virðist það helzt liggja í því, að sveitareikningarnir
fyrri árin ekki hafa greint eins nákvæmlega í sundur heimilin og ómagana fyrri árin.
jpað kemur mjög á óvænt að tala þeirra sem þiggja lækkar stöðugt, að árinu 1883 und-
anteknu, frá 1881—85. Síðan 1881 hafa verið hjer hörð ár og ill, og flestir munu því
hafa búizt við að fátækrabyrðin mundi aukast til 1885; þar sem hið gagnstæða hefur
átt sjer stað, þá kemur það sjálfsagt af ýmsum ástæðum, eins og því, að aðgangurinn
að svéitasjóðunum sje ekki eins ljettur og hann hefur verið, af fólksflutningum af landi
burt, því við það rýmist um þá sem eptir eru. það er heldur ekki ólíklegt að hallæris-
lánin hafi haldið mörgum frá sveit, þegar þau voru vel notuð af sveítarfjelögunum. Að
síðustu hafa hallærisgjafirnar hingað, sem námu allt að þ milljón haldið mörgum frá
sveit, og tala sveitarþurfa 1882 sýnist benda mjög ljóslega á það.
Gangurinn liefur hjer á landi verið sá, að tala ómaga og þurfamanna hefur stöðugt
hækkað frá 1850—1871, en eptir 1871 til 1885 hefur hún stöðugt farið lækkandi, sem
er gleðilegt fyrir hvern sem um það hugsar. Einstök ár gjöra sjálfsagt við og við und-
antekningu frá reglunni eins og árið 1883, en þrátt fyrir það heldur gangurinn niður á
við á fram eptir 1871. Hvað ókomni tíminn hefur í skauti sjer er ekki hægt að segja.
Samt er hætt við að árin 1886 og 1887 ljetti ekki ómagabyrðina, eptir þvf árferði sem
víða hefur verið þau ár.
Af hverjum 100 manns á landinu hafa verið á sveit á ýmsum tímum, frá því farið
var að safna landshagsskýrslum og gefa þær út:
Arið 1840 3.4 eða 29. hver maður
— 1845 2.9 — 34. — —
1850 2.1 — 48. — —
— 1854 2.8 — 36. — —
— 1858 2.9 — 34. — —
— 1861 4.5 22. — —
— 1871 7.3 — 14. — —
1872—75 meðaltal 6.6 — 15. — —
1876—80 5.3 — 19. — —
Arið 1881 — 23. — —
— 1882 4.1 — 24. — —
— 1883 5.1 — 20. — —
— 1884 ••• 4.2 — 24. — —
— 1885 4.1 — 24. — —