Stjórnartíðindi fyrir Ísland: C-deild - 01.12.1889, Síða 111

107
Að meðaltali
verið
hafa hreinar tekjur hjá gjaldendum, sem tekjuskatt át-tu að greiða
af eign af atvinnu
tekjuárið 1877 151 kr. 2394 kr.
1878 152 — 2501 —
1879 149 — 2291 —
1884 152 — 2128 —
1885 150 — 2059 —
1886 145 — 2083 —
og bendir það á að tekjur af eign hafi haldið sjerþangað til 1886, eu að tekjur af atvinnu
hafi verið yfir höfuð lægri síðari þrjú árin en hin fyrri, það stafar af tekjuskatti kaup-
manna sjer í lagi.
það liggur þá fyrir að líta á hvort öll kurl muni nú koma til grafar hvað tekju-
skattinn snertir. þegar um atvinnuskatt er að tala hefur verið bent á það, að laun
embættismanna þekkja allar skattanefndir og af þeim er ekki unnt að draga neitt undan.
J>ar á móti virðast nefndirnar alveg ókunnugar tekjum kaupmanna, og kaupstaðarborgara
og setja þær, að því er oss virðist opt allt of lágt. Skattanefndirnar hjer á landi eru
nefnilega ekki komnar svo langt að gjöra það, sem skattanefndirnar á Englandi ávallt
gjöra þegar þær eru í óvissu um tekjur einhvers manns, að hækka tekjur hans
þangað til hann kvartar, neyðist til að gefa upp tekjur sínar, og staðfesta framburð sinn
með eiði. f>að er þannig sagt, að skattanefndin í vissum hluta Lundúnaborgar ljeti
kaupmann einn lengi greiða tekjuskatt af 500 pundum um árið. Nefndinni leizt samt
svo eptir nokkur ár, sem hann mundi eiga að greiða meira, og hækkaði hann uppi 5000
pund, hann klagaði ekki, svo næsta ár hækkaði nefndin hann upp í 10,000 pund, svo
upp í 20,000 pund, og hann kvartaði ekki að heldur. |>á hækkaði nefndin tekjur hans
upp í 60,000 pund, og þá klagaði hann, því hann hafði ekki meira en 50,000 pund um
árið. Tekjurnar af eign virðast þar á móti koma miklu betur til skila hjá nefndunum.
Síðustu 3 áriu hafa þær að meðaltali verið taldar 252000 kr., sem svarar 4"/> vöxtum af
6300000 kr. Öll jarðeign á íslandi er liðugra 8 milljóna virði, þar frá gengur þó c £
hluti sem er opinber eign, þá eru eptir c 6 milljónir sem einstakir menn geta átt, við
það bætist $ milljón í erlendum skuldabrjefum. þó jarðir hjer gæfu almennt af sjer 5f>,
þá yrðu allar tekjur af eign og af skuldabrjefum einstakra manna ekki mikið yfir 320000
kr. um árið, og þegar þar af koma til skila 252,000 kr. þá mun láta nærri að allar tekjur
af fasteignum komi fram, því mikið af fasteignum gengur frá fyrir þá sök, að þeir eru
skattfrjálsir, sem hafa minni tekjur af eign en 50 kr., og fyrir þá sök að þeim sem jarðir
eiga, er heimilt að draga umboðslaun frá tekjunum.
Vjer viljum svo að endingu líta á hvernig tekjur af eign skiptist niður eptir ömt-
unum hjer á landi. f>egar fólkstalan haustið 1880 er lögð til grundvallar kom eiun eign-
arskatts-greiðandi á:
í Suðuramtinu á hverja
- Vesturamtinu á hverja
- Norður- og Austuramtinu á
hverja
1884
56 manns
51 —
43 —
1885
58 manns
51 —
42 —
1886
58 manns
52 —
49 —
og sjest þá að þessi ár eru tiltölulega flestir í Norður- og Austuramtinu sem greiða
tekjuskatt af eign, og tiltölulega fæstir í Suðuramtinu, sem greiða tekjuskatt af eign
Vesturamtið verður þar á milli. Velmegunin verður eptir þessu almennari fyrir norðan