RM: Ritlist og myndlist - 01.06.1947, Side 95

Spænski arf urinn
Ejtir Margrétu af Navarra
£ borginni Saragossa bjó eitt sinn
auðugur kaupmaður. Þegar ellin
fúr á hann og honum var ljóst, að
uinan skamms mundi hann ekki geta
uotið lengur hinna jarðnesku gæða,
sem honum bjó í grun, að hann hefði
ekki aflað sér á of heiðarlegan hátt,
datt honum það snjallræði í hug, að
ef hann gæfi guði ofurlitla gjöf,
fengi hann ef til vill fyrirgefningu
synda sinna eftir dauðann. Þannig
ætlaði hann að múta skaparanum.
Hann ráðstafaði því næst eignum
sinum og mælti svo fyrir, að ungur
Andalúsíugæðingur, sem hann átti,
skyldi seldur hæsta fáanlegu verði
°g andvirði hans gefið fátækum.
Hann áminnti konu sína um að
verða við þessari síðustu ósk sinni
strax og hann væri dáinn.
Þegar búið var að jarða hann og
vökva leiðið tárum, sagði ekkja
kans, sem var ekki heimskari en al-
mennt gerist um spænskar konur,
við gamlan þjón sinn:
Það var mér nægilegt tjón að
missa manninn, sem ég elskaði, þótt
ég færi ekki líka að afsala mér því,
sem hann lét eftir sig. Samt dettur
mér ekki í hug að virða að vettugi
síðustu ósk mannsins míns. Eg ætla
einmitt að hegða mér nákvæmlega
eins og ég veit, að hann hefði gert,
ef hann hefði verið á lífi. Veslings
maðurinn rninn sálugi, sem þekkti
fégræðgi prestanna, áleit, að hann
færði guði mikla fórn, ef liann gæfi
þeim stóra fjárupphæð eftir dauð-
ann — hann, sem gaf aldrei eyris-
virði, meðan hann lifði, eins og okk-
ur er báðum kunnugt. Þess vegna
hef ég ákveðið að verða við síðustu
ósk hans, en á þann hátt, að honum
hefði ekki tekizt það betur, þó að
lionum hefði orðið lengra lífs auðið.
En mundu, að þetta má enginn vita,
nema við.
Þjónninn hét þaginælsku sinni, og
hún hélt áfram:
— Farðu nú og seldu hestinn, og
ef einhver spyr, hvað hann eigi að
kosta, þá segðu, að hann kosti einn
dúkat. En auk þess á ég forláta kött,
sem ég ætla að selja líka, og hann á
89