Bjartur og frú Emilía: tímarit um bókmenntir og leiklist - 01.01.1990, Side 15

stuna hennar. En það varÖ alger umbylting, það trúir því enginn. Árið 1965
varð fyrstlítil sprenging, þegar tværfremurómerkilegarbækur, en umtalaðar,
komu ÚL Það voru Borgarlíf eftir Ingimar Erlend og Svört messa eftir
Jóhannes Helga. Þetta var byrjunin. Allt í einu urðu bókmenntimar
hneykslunarhella og allir urðu vitlausir. Guðbergur var að vísu búinn að
skrifa Músina sem lœöist, sem ég var mjög hrifinn af. En svo kemur
sprengjan, fyrst kemur Tómas Jónsson Metsölubók út 1966 og í kjölfarið
koma Svava Jakobsdóttir og Þorsteinn frá Hamri með þessar furðulegu
skáldsögur þrjár sem eru einstæðar í íslenskum bókmenntum en enginn
talar um. Það ætti að setja þær á hæsta stall. í þessum þrem sögum hrærir
Þorsteinn öllu saman og tvinnar þjóðsögur saman við og úr verður dýrlegur
skáldskapur. Allar þrjár eru bækumar frábærar og fyrsta bókin, Himin-
bjargarsaga alveg makalaus. SteinarSigurjónssonkemurmeðsínarsér-
stæðu bækur. Jakobína Sigurðardóttir skrifar Snöruna, sem er alger nýjung
og tæknilegt snilldarverk. Nú em skyndilega komnar tvær skáldkonur í
fremstu röð, en það hafði aldrei gerst fyrr að konur væm lciðandi í íslenskri
skáldsagnagerð. Thor fer að skrifa skáldsögur uppúr þessu. En það merkilega
við þetta er að þessir rithöfundar mynda ekki skóla. Það er einkennileg
einstaklingshyggja í þessu gamla veiðimannaþjóðfélagi. Hver fer sína leið
í leit að bráðinni. Þessi umskipti tengjast því að Laxness hættir að skrifa
skáldsögur um skeið og snýr sér að leikhúsi og eyðir 10 ámm þar. Hann
hættir að vera þetta átoríteL Laxness kom fram öðm hverju bæði fyrir og
BJARTUR OG FRU EMILIA • TIMARIT
15