Bjartur og frú Emilía: tímarit um bókmenntir og leiklist - 01.01.1990, Side 18

þú hefur uppáhald á?
Pað er Sorbas. Hann töfraði mig. Hann gat lifað í augnablikinu og
hugsaði aldrei um fortíð né framtíð. Mig hefur ævilangt langað til að geta
lifað í augnablikinu en aldrei getað. Ég er alltaf annaðhvort í fortíð eða
framtíð. En þó tek ég ákvarðanir í augnabliksbrjálæði og öll mikilvægustu
augnablik í mínu lífi hafa verið gjörsamlega óvitræn.
Nú hefur þú nýlokið viðað þýða tvær skáldsögur, Dreggjar dagsins eftir
Kazuo Ishiguro og Míramar eftir Mahfúz. Hvernig líst þér á þær?
Eg hefði nú aldrei tekið að mér að þýða þessar sögur nema mér
hefði litist á þær. En þær eru mjög ólíkar. Saga Mahfúz er stutt en haglega
gerð. Það eru fjórir menn sem segja sömu söguna hver frá sínu sjónarhomi.
Hún er skrifuð 1967 og undir áhrifum af þeirri póliu'sku ólgu og upplausn
sem er í Egyptalandi, og fer mikið inn á sögu Egyptalands síðustu 60 ára.
Hún er skemmtilega skrifuð og hefur með sér mikinn farangur af efni um
sögu Egyptalands. Ishiguro segir þessa makalausu sögu af brytanum
Stevens, sem er einstaklega minnisstæð persóna. Það er svo mikið mann-
legt við hann. Þessi skammsýni og tryggð við herra sína og þessi þverstæða
sem er íöllu mannlegu Iífi. Menn sjá það ekki fyrr en þeir eru dauðir að þeir
hefðu getað notað h'fið miklu betur. Þetta er sennilega saga flestra. Menn
fara inn á einh verja braut í góðri frú og lenda svo í ógöngum og þá verða þeir
einhvemveginn að reyna að réttlæta sína tilveru. Mér fmnst lýsingar
Ishiguros á ástandinu í Bretlandi á þessum ámm fyrir seinna stríð sérstaklega
vel skrifaðar. Þetta er mjög spennandi tímabil. Það er komið inn á samskipti
Breta við Þjóðverja og sérstaklega hræsnina í kringum það. Þetta fyrirfólk
í Bretlandi var allt í nánum tengslum við nasistana en allir afneituðu þeim
rétt fyrir stríð og enginn viðurkenndi að hafa komið nálægt þeim. Mér finnst
þetta einhver flottasta pólitíska saga sem ég hef lesið. Lýsingin á honum
Stevens.blinduhans ogörlögum, ernáttúrlegasnilld.Þessibókerskrifuð
af svo miklum fínleik og næmi og svo útsmogin að maður áttar sig ekki á
því fyrr en maður les bókina aftur hvað er mikið á bakvið hana.
Marquez lýsir eitt sinn í viötali angist rithöfundarins í andspænis
hvítri örkinni. „Hjá mér er angistin andspænis auöri síöu inni-
lokunarkennd, og meö því aö iesa ráö Hemingways um aö þurrausa
aldrei brunninn heldur hætta dagsverki á meöan enn er lögg eftir til
morgundagsins tókst mér aö brjótast undan þessari tilfinningu.“
Fylgir angist, einmanaleiki og sálarkreppa óhjákvæmilega starfí
18
BJARTUR OG FRU EMILIA • TIMARIT