Fréttablaðið - 20.06.2016, Blaðsíða 4

Hlíðasmára 8 | Skipholti 70 | Spönginni 13
Sími 554 7200 |
Eitt mesta úrval landsins af fiskréttum
og ferskum fiski.
Veitingastaðir
Stóreldhús
Mötuneyti
hafid@hafid.is
554 7200
Fáðu tilboð fyrir þitt fyrirtæki
náttúra Rannsóknir og mælingar
Hafrannsóknastofnunar í fyrra-
haust á ungsíld fyrir norðan land,
sýna nýsmit í sömu alvarlegu sýk-
ingu og greindist fyrst í sumargots-
síldarstofninum árið 2008. Merki um
nýsmit í stofninum hafa annars ekki
verið teljanleg síðustu fimm ár.
Þetta kemur fram í skýrslu Haf-
rannsóknastofnunar um ástand
nytjastofna á Íslandsmiðum
2015/2016 og aflahorfur fiskveiði-
árið 2016/2017.
Þar segir frá bergmálsmælingum
á svæðinu frá Breiðafirði norður og
austur um í Axarfjörð í september og
október í fyrra. Kemur fram að sýk-
ingarhlutfall af völdum frumdýrsins
Ichthyophonus hoferi í 2003-2006
árgöngum síldarinnar er enn hátt,
eða um 30 til 40 prósent. „Sýkingar-
hlutfall í 2007 til 2009 árgöngunum
hefur hins vegar verið að hækka
síðustu tvö ár. Eins greindist sýking í
tveggja ára síld norðanlands í vetur.
Ljóst er að nýsmit á sér stað þótt það
sé minna en árin 2009 til 2010. Mikil-
vægt er að fylgst verði vel með þróun
sýkingarinnar.“
Þorsteinn Sigurðsson, sviðsstjóri á
nytjastofnasviði Hafrannsóknastofn-
unar, segir að ekki sé vitað á þessu
stigi málsins hversu alvarleg, eða
útbreidd sýkingin er í yngstu síld-
inni. Nýsmitið sé hjá yngstu síldinni
og óvissan því meiri en annars væri í
mati á nýliðun stofnsins sökum þess
að ekki er vitað hvort þetta veldur
dauða í yngstu árgöngum síldar-
innar.
„Þessi sýking hefur verið furðuleg
því kennslubækurnar sögðu að þetta
ætti allt að drepast. En við sjáum
ennþá mikið af sýktri síld í veiði-
stofninum, þó það hafi auðvitað
mikið drepist af völdum sýkingar-
innar fyrstu tvö árin eftir að hún
kom upp,“ segir Þorsteinn og því
eru góðu fréttirnar þær að sýkingin
virðist hafi valdið minni dauða í
stofninum en í fyrstu var óttast og
dæmi sýndu annars staðar frá. Ennþá
er ótímabært að gefa út upplýsingar
um hversu víðtækt smitið er, frekari
rannsókna sé þörf, að sögn Þorsteins.
Hafrannsóknastofnun gerir ráð
fyrir að hrygningarstofninn muni
ná lágmarki á næsta ári en stofn-
þróun næstu ára sé hulin óvissu
þar sem ekki hefur fengist gott
mat á yngri árgangana og vegna
þessara vísbendinga um sýkingu í
yngstu árgöngunum. Góð nýliðun
á árunum 1999-2002 leiddi til að
hrygningarstofninn náði hámarki
á árunum 2005-2008. Hann minnk-
aði hins vegar hratt til ársins 2011
vegna affalla af völdum sýkingar-
innar í stofninum, sem sýnir alvöru
málsins.
Stofninn, eða fullorðin síld, er
talin vera um 400.000 tonn.
svavar@frettabladid.is
Síldin hefur orðið fyrir áföllum – sýkingu auk síldardauðans í Kolgrafarfirði þar sem 55.000 tonn drápust. Fréttablaðið/Vilhelm
Síldarsýking greinist í ungsíld
Í fyrsta skipti í 5 ár greindist nýsmit af alvarlegri síldarsýkingu sem fyrst varð vart 2008. Mikið af síld drapst í
byrjun en sýkt síld lifir þvert á kenningar. Hafrannsóknastofnun fylgist náið með þróun sýkingarinnar.
Sýking drap 500.000 tonn
l Haustið 2008 varð ljóst að ís-
lenska sumargotssíldin væri mikið
sýkt af einfrumungnum Ichthyop-
honus hoferi.
l Upp úr því var farið í umfangs-
miklar rannsóknir til að meta tíðni
sýkingarinnar með sérstökum
rannsóknarleiðöngrum hjá Haf-
rannsóknastofnuninni og með
rannsóknum á veiðiafla síldveiði-
skipa. – Sýkingarhlutfallið var þá
34-70%.
l Talið var í upphafi að sýkt síld
dræpist undantekningalaust eftir
um 100 daga, en það hefur ekki
gengið eftir hér.
l Sýkingin keyrði stofninn úr 900.000
tonnum í 400 til 500.000 tonn.
Heimild: Ársskýrsla dýralæknis
fisksjúkdóma 2014
Samgöngur „Ég er mjög spenntur
að sjá hvernig fyrsta útilegan verður
og hvort ég nái að komast í Varma-
hlíð með börnin,“ segir Óskar Þór
Vilhjálmsson, íbúi í Eyjafirði sem var
á leið í sína fyrstu útilegu á rafmagns-
bílnum sínum þegar Fréttablaðið
náði tali af honum. „Ég fullhleð hann
á Akureyri og ég ætti að ná í Varma-
hlíð í útileguna.“
Óskar Þór býr í Melgerði í Eyja-
fjarðarsveit, sem er staðsett 32 km
sunnan Akureyrar. Hann segir það
mjög hagkvæmt fyrir bíleigendur sem
þurfa að aka 30-50 kílómetra á dag til
vinnu að eiga rafmagnsbíl. Það sé því
ekki rétt nálgun að rafmagnsbílar séu
aðeins fyrir þá sem búa í þéttbýli og
vinni í þéttbýli.
„Bíllinn er fullhlaðinn þegar ég sest
í hann að morgni. Stundum hleð ég
hann í vinnunni en ég þarf þess ekki
alltaf. Síðan, þegar vinnudegi lýkur,
keyri ég heim og ég veit að rafmagnið
er nægjanlegt fyrir bónusferð og svo
að komast heim,“ segir Óskar Þór.
Hann segir einnig mikinn sparnað
fólginn í þessu fyrirkomulagi „Við
vorum að eyða um hálfri milljón á
ári í bensínkostnað en með þessum
hætti erum við aðeins að nota brot af
því fjármagni í rafmagn. Því hentar
þetta gríðarlega vel fyrir fólk sem þarf
að keyra nokkra vegalengd til vinnu á
hverjum degi.“
Óskar segir það hafa komið sér á
óvart hversu gott hafi verið að eiga
rafmagnsbílinn að vetri til í Eyja-
firði. Veður geta verið válynd og
snjóþyngsli oft mikil. „Til að mynda
þurfti ég aldrei að skafa af bílnum
síðasta vetur. Ég set bílinn í hleðslu
við heimkomu og stilli bílinn á að ég
þurfi að fara inn í hann um hálf átta
að morgni. Þegar ég kem út hefur
hann hitað sig, hreinsað af sér snjó og
krap og þegar ég sest inn í hann eru
sætin heit, stýrið einnig og þetta er í
raun allt annað líf.“ – sa
Telur rafmagnsbílinn vera raunhæfan kost fyrir fólk í dreifbýli
Óskar Þór Vil-
hjálmsson, eig-
andi rafmagns-
bíls í eyjafirði
hraðhleðslustöðvum á akureyri hefur
fjölgað á síðustu misserum og gerir
rafbílaeigendum auðveldara um vik.
mynd/ÓSKar ÞÓr VilhjálmSSon
Þessi sýking hefur
verið furðuleg því
kennslubækurnar sögðu að
þetta ætti allt að drepast.
Þorsteinn Sigurðsson,
sviðsstjóri hjá Haf-
rannsóknastofnun
HeilbrigðiSmál Starfsfólk Land-
spítalans varð fyrir ofbeldi af hálfu
sjúklinga á næstum því hverjum degi
í fyrra. Alls voru skiptin 339, þar af
116 á bráðageðdeild. Árið 2014 voru
skiptin 319 og árið 2013 voru þau 292.
Atvikin eru ólík, allt frá líkamlegu
ofbeldi til ógnandi hegðunar.
Eyrún Thorstensen, deildarstjóri
á bráðageðdeild Landspítalans,
segir fjöldann eðlilegan miðað við
starfsemina sem þar er. Þó sé hægt
að grípa til aðgerða til að fækka
atvikum, meðal annars með því að
fjölga sjúkraplássum en nýtingarhlut-
fall hefur farið yfir hundrað prósent
þegar mest lætur.
„Þetta er náttúrulega aukið álag á
alla,“ segir Eyrún. – gag, þea
Starfsfólk LSH
er beitt ofbeldi
Írak Um 80 þúsund íbúar Fallúdsja
í Írak hafa flúið undanfarnar fjórar
vikur. Her ríkisstjórnar Íraks hefur
setið um borgina í þeirri von að
endurheimta hana frá hersveitum
hryðjuverkasamtakanna sem kenna
sig við íslamskt ríki.
Í tilkynningu Sameinuðu þjóð-
anna er ástandið í borginni kallað
stórslys. Búist er við að allt að 25
þúsund flýi á næstu vikum.
Hjálparsveitir Sameinuðu þjóð-
anna eru í miklum vandræðum með
að útvega mat, vatn og lyf fyrir fyrrum
íbúa borgarinnar sem margir hverjir
hafast við undir berum himni fyrir
utan borgina. Fjöldi flóttafólks er
sagður gera hjálparsveitum einkar
erfitt fyrir. – þea
Áttatíu þúsund
flýja Fallúdsja
Írakskir hermenn búa sig undir orrustu.
nordicphotoS/aFp
2 0 . j ú n Í 2 0 1 6 m á n u D a g u r4 f r é t t i r ∙ f r é t t a b l a ð i ð
2
0
-0
6
-2
0
1
6

0
4
:1
2
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
9
C
6
-A
2
D
4
1
9
C
6
-A
1
9
8
1
9
C
6
-A
0
5
C
1
9
C
6
-9
F
2
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
B

F
B
0
4
8
s
_
1
9
_
6
_
2
0
1
6
C
M
Y
K