Morgunblaðið - 18.12.2015, Blaðsíða 20

20 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. DESEMBER 2015
Z-Brautir og gluggatjöld
Faxafeni 14 - 108 Reykjavík - S. 525 8200 -
Opið virkadaga 10-18 - Laugardaga 11-18
Falleg og mjúk handklæði
í jólapakkann
Ný sending af handklæðum
Úrval - gæði - þjónusta
London. AFP. | Síðustu djúpu kola-
námunni í Bretlandi verður lokað í
dag og þar með lýkur námugreftri
sem var eitt sinn álitinn mikilvæg-
asta atvinnugrein landsins.
„Bestu námumenn Bretlands
vinna í Kellingley,“ stendur á skilti
fyrir utan síðustu kolanámuna í
norðausturhluta Englands. „Ég er
miður mín, eins og allir aðrir hérna,“
sagði Tony Carter, einn af 450
námumönnum sem hafa starfað í
námunni og missa atvinnuna þegar
henni verður lokað í dag. „Þetta
markar endalok sögulegs tímabils.
Síðasta djúpa náman á Englandi
heyrir nú sögunni til. Landið okkar
var byggt á kolum – iðnbyltingunni.“
Í grennd við Kellingley-kolanám-
una eru þrjú orkuver sem eru knúin
með kolum, m.a. Drax-orkuverið
sem framleiðir um 7-8% af allri raf-
orku sem notuð er í Bretlandi. Drax
hyggst nú nota kol sem eru flutt inn
frá löndum á borð við Kólumbíu og
Rússland sem selja eldsneytið á
lægra verði.
Með 1,2 milljónir starfsmanna
Breska stjórnin stefnir að því að
loka kolaknúnu orkuverunum, sem
menga mest, ekki síðar en árið 2025
til að draga úr losun lofttegunda sem
taldar eru valda hlýnun jarðar. Af
orkuverunum þremur í grennd við
Kellingley verður Drax-verið það
eina sem notar kol eftir næsta ár.
Alls störfuðu um 1,2 milljónir
manna í kolanámunum í Bretlandi
árið 1920 þegar námugröfturinn
náði hámarki. Starfsmönnunum
fækkaði í 4.000 á síðasta ári.
Kolavinnslan var mest árið 1913
þegar 292 milljónir tonna af kolum
voru framleiddar í Bretlandi. Á
sjötta áratug aldarinnar sem leið
voru reknar meira en 1.330 djúpar
kolanámur í landinu. Kolavinnslan
markaði djúp spor í sögu bresku
verkalýðshreyfingarinnar.
Bresku kolanámurnar voru þjóð-
nýttar eftir síðari heimsstyrjöldina.
Atvinnugreinin varð fyrir miklu
áfalli árið 1985 vegna langvinns
verkfalls námumanna og þeirrar
ákvörðunar stjórnar Margaret
Thatcher að loka mörgum námum.
0
200
400
600
800
1000
1200
0
200
100
300
20141984
201020001990198019701960195019401930
Kolanámur
Bretlands
1920
1913
Heimildir: Breska ríkisstjórnin, Coalmining History Resource Centre
1700
93
1750
267
1850
3.486
1900
Breski kolanámuiðnaðurinn leggur upp laupana
1950
16.599
Síðustu djúpu námunni verður
lokað í dag
Kellingley,
Yorkshire
Dauðsföll í námum
Námumenn
(í þúsundum)
Milljónir
tonna
Verkfall námu-
manna 1984-85
2000
1800
59.680
84.331
Síðustu djúpu kolanám-
unni í Bretlandi lokað
 Kolavinnsla eitt sinn álitin mikilvægasta atvinnugreinin
Þing Svíþjóðar hefur samþykkt um-
deilt lagafrumvarp um að skoða beri
vegabréf allra þeirra sem ferðast
með lestum og rútum yfir Eyrar-
sundsbrúna frá Danmörku og einnig
þeirra sem ferðast til Svíþjóðar með
ferjum, meðal annars frá Þýska-
landi.
Alls greiddu 175 þingmenn at-
kvæði með frumvarpinu, 39 á móti og
117 sátu hjá. Lögin taka gildi á
mánudaginn kemur en koma til
framkvæmda 4. janúar.
Samkvæmt lögunum eiga fyrir-
tæki sem reka lestir, rútur og ferjur
að annast vegabréfaeftirlitið. Fyrir-
tækin hafa gagnrýnt þetta og
stéttarfélög eru andvíg því að fé-
lagsmönnum þeirra verði gert að
sinna störfum sem þau telja að hið
opinbera eigi að sjá um. Gert er ráð
fyrir að fyrirkomulagið gildi í þrjú
ár, að því er fram kemur á frétta-
vefnum Thelocal.se.
Svíþjóðardemókratar
studdu stjórnina
Þingmenn Hægriflokksins (Mod-
eratarna), Frjálslynda flokksins og
Kristilegra demókrata sátu hjá eftir
að breytingartillaga þeirra um að
lögin giltu í sex mánuði í stað þriggja
ára náði ekki fram að ganga. Mið-
flokkurinn og Vinstriflokkurinn
greiddu atkvæði gegn lagafrum-
varpinu. Það var hins vegar sam-
þykkt með atkvæðum þingmanna
stjórnarflokkanna tveggja, Jafn-
aðarmannaflokksins og Umhverfis-
flokksins Græningja, og Svíþjóðar-
demókrata.
„Við getum ekki staðið við alþjóð-
lega sáttmála um réttinn til hælis
með þessu frumvarpi. Þetta er graf-
alvarlegt mál. Við erum að leggja til
lokun landamæra innan Evrópusam-
bandsins,“ sagði Torbjörn Björlund,
þingmaður Vinstriflokksins, í ræðu
sem hann flutti þegar frumvarpið
var rætt á þinginu.
Nokkrir þingmenn Umhverfis-
flokksins Græningja gagnrýndu
lagafrumvarpið fyrir atkvæða-
greiðsluna en aðeins einn þeirra
greiddi atkvæði gegn því og annar
sat hjá. Einn þingmanna jafnaðar-
manna ákvað einnig að sitja hjá.
Sænska blaðið Aftonbladet hafði
eftir Morgan Johansson, ráðherra
dóms- og innflytjendamála, að hann
teldi ekki ástæðu til að fagna því að
frumvarpið var samþykkt og hann
hefði ekki samþykkt slíkt frumvarp
fyrir þremur mánuðum. „Þetta er
ekki eitthvað sem menn vilja gera,
en þegar menn eru í ríkisstjórn
þurfa þeir stundum að gera það sem
þeir vilja ekki. Ástæðan er einfald-
lega sú að þetta er nauðsynlegt og
hinn kosturinn er verri.“ bogi@mbl.is
Svíar taka
upp landa-
mæraeftirlit
 Sænska þingið setur lög um vega-
bréfaskoðun í lestum, rútum og ferjum
150.000 hælisleitendur
» Um 150.000 flóttamenn og
aðrir farandmenn hafa farið til
Svíþjóðar í ár til að óska eftir
hæli og sænsk yfirvöld hafa átt
í erfiðleikum með að útvega
húsnæði fyrir fólkið. Dregið
hefur úr flóttamanna-
straumnum á síðustu vikum.
» Hælisumsóknum hefur
fjölgað mjög í landinu á síð-
ustu árum. Ríkisstjórn mið- og
hægriflokka ákvað á síðasta
kjörtímabili að veita öllum
hælisleitendum frá Sýrlandi
dvalarleyfi í Svíþjóð.
Vladímír Pútín, forseti Rússlands,
fór hörðum orðum um stjórnvöld í
Tyrklandi á árlegum blaðamanna-
fundi í Moskvu í gær. Forsetinn
áréttaði ásökun sína um að Tyrkir
hefðu grandað rússneskri herþotu af
ásettu ráði við landamæri Sýrlands
og Tyrklands til að ögra Rússum og
kvaðst ekki sjá neinn möguleika á að
samskipti Tyrkja og Rússa bötnuðu
á næstunni. „Tyrkir hafa ákveðið að
sleikja Bandaríkjamenn á ákveðnum
stað,“ sagði hann.
Pútín fór hins vegar lofsamlegum
orðum um Sepp Blatter, forseta Al-
þjóðaknattspyrnusambandsins, og
lagði til að hann yrði sæmdur friðar-
verðlaunum Nóbels. Blatter hefur
verið bannað að starfa fyrir sam-
bandið vegna rannsóknar á ásökun-
um um spillingu.
Pútín hældi einnig auðkýfingnum
Donald Trump, frambjóðanda í for-
kosningum repúblikana vegna for-
setakosninganna í Bandaríkjunum á
næsta ári. „Hann er mjög fram-
úrskarandi maður, tvímælalaust
hæfileikaríkur,“ sagði rússneski for-
setinn. Hann kvaðst vera „reiðubú-
inn að vinna með hverjum þeim sem
bandaríska þjóðin velur í forseta-
embættið“.
AFP
Málin rædd í þaula Vladímír Pútín svaraði spurningum fréttamanna í rúm-
ar þrjár klukkustundir á árlegum blaðamannafundi í Moskvu í gær.
Fordæmir Tyrki en
hælir Blatter og Trump