Morgunblaðið - 06.05.2016, Qupperneq 13

sem Lóa Hjálmtýsdóttir hannaði sér-
staklega fyrir félagið, og vettlingar úr
íslenskri ull frá Farmers Market.
Að sögn Margrétar Baldursdóttur,
eins skipuleggjenda göngunnar,
þóttu teikningar Lóu of dónalegar
fyrir Facebook. „Teikningarnar sem
prýða bolina, innkaupapokana og
höfuðklútana voru ritskoðaðar, en
þær sýndu tvær konur og brjóst
þeirra. Við neyddumst því til að hylja
geirvörturnar,“ segir Margrét og bæt-
ir við að sama hafi átt við um kenni-
merki Göngum saman, sem er hann-
að af Sigurborgu Stefánsdóttur.
Brjóstabollur með kaffinu
Styrktarfélagið Göngum saman
nýtur góðs af samstarfi við Lands-
samband bakarameistara sem stend-
ur fyrir sölu á brjóstabollum 6.-8. maí
í tengslum við mæðradaginn. Lands-
menn eru hvattir til að bjóða upp á
brjóstabollur með kaffinu alla
mæðradagshelgina og láta þannig
gott af sér leiða, brjóstanna vegna.
Frá stofnun félagsins hefur um 60
milljónum verið úthlutað til íslenskra
rannsóknaraðila á sviði brjósta-
krabbameins og í haust er stefnt að
því að 10 milljónir renni til vísinda-
rannsókna. Á sama tíma hefur öfl-
ugum vísindasjóði verið komið á fót.
Göngum saman er rekið af sjálf-
boðaliðum og fjármagnað með sölu
varnings, frjálsum framlögum og
styrkjum frá fyrirtækjum en
rekstrarkostnaður félagsins er
vart mælanlegur. Göngum sam-
anleggur áherslu á mikilvægi
hreyfingar til heilsueflingar og á
vegum félagsins eru vikulegar
göngur á nokkrum stöðum á
landinu mestan hluta
ársins.
Nánari upplýsingar:
www.gongum-
saman.is
Getty Images/iStockphoto
hlutverkinu. Þeir eru hræddir við
fordóma og hugsanlega að önnur
börn þeirra verði fjarlægð af heim-
ilinu.“
Margt spilar inn í
Freydís Jóna Freysteinsdóttir,
dósent og leiðbeinandi Guðrúnar
Andreu, hefur starfað um tíu ára
skeið við barnavernd í hlutastarfi og
komið að nokkrum málum þar sem
unglingar beittu foreldra sína líkam-
legu ofbeldi eða voru með ógnandi
hegðun. „Gera má ráð fyrir að ein-
ungis alvarlegustu brotin séu til-
kynnt til barnaverndaryfirvalda og
því sé meira um þau en lesa megi úr
opinberum gögnum. Hlutverk
barnaverndarnefnda er að greina of-
an í kjölinn hvað það er sem ýtir
undir slíka hegðun barna og ung-
linga,“ segir Freydís Jóna og upp-
lýsir að vímuefnaneysla unglingsins
sé einn helsti áhættuþátturinn.
Bragi Guðbrandsson, forstjóri
Barnaverndarstofu, tekur í sama
streng. Þótt ekki hafi verið greint
sérstaklega í hve miklum mæli ung-
lingar beiti foreldra sína ofbeldi hafi
slíkt lengi verið þekkt, a.m.k síðan
hann fór að starfa að málefnum
barna og unglinga. Hann leggur
áherslu á að ofbeldið sé oftast sam-
ofið öðrum og fjölþættum vanda.
„Ágreiningurinn getur líka snúist
um tölvunotkun, útivistartíma og að
barnið lúti húsaga að öðru leyti.
Samskiptin fara úr böndunum, orð-
ræðan magnast og endar með þeim
ósköpum að unglingurinn leggur
hendur á foreldra sína,“ segir Bragi
og bætir við slíkar uppákomur séu
oft vel varðveitt fjölskylduleyndar-
mál.
Fátt í fréttum
Á tveggja ára tímabili, 2012 til
2014, fann Guðrún Andrea aðeins
tvær fréttir í Fréttablaðinu og jafn-
mörg tíst frá lögreglunni um að ung-
lingur hafði veist að foreldrum sín-
um. Nýjasta fréttin á mbl.is í fyrra
var um að foreldrar hefðu óskað að-
stoðar lögreglu vegna „æðiskasts“
sem barn þeirra fékk þegar því voru
settar skorður um tölvunotkun.“
Henni finnst visst áhyggjuefni
að sjaldan er fjallað um ofbeldi
barna gegn foreldrum vegna þess að
þá sé fólk síður upplýst um tilvist
þess og foreldrar veigri sér við að
leita sér aðstoðar. „Þótt ég sé auðvit-
að fylgjandi því að hlífa börnum og
forða því að þau verði brennimerkt
sem glæpamenn, finnst mér brýn
þörf á að rannsaka nánar alla þætti
sem varða ofbeldi barna gegn for-
eldrum. Til þess að geta veitt fjöl-
skyldunni viðeigandi aðstoð þarf
fagfólk að geta aflað sér upplýs-
inga.“
Heimildum Guðrúnar Andreu
ber saman um að ákveðnir þættir
einkenni ungmenni sem beita for-
eldra sína ofbeldi. Þau séu líkamlega
sterk, glími við frávikshegðun og
hafi slök tengsl við foreldra sína.
Stjórna foreldrum
„Í nýlegri breskri rannsókn
kom fram að foreldrar lýstu ofbeld-
inu sem hegðunarmynstri sem ein-
kenndist af yfirgangssemi, svívirð-
ingum í þeirra garð og líkamlegu
ofbeldi. Einnig væru börnin gjörn á
að eyðileggja hluti og kasta ýmsu
lauslegu að foreldrum sínum. Í raun-
inni stjórnuðu þau foreldrunum með
hegðun sinni. Þátttakendur í rann-
sókninni nefndu margar ástæður
sem þeir töldu eiga þátt í að börnin
beittu þá ofbeldi, t.d. vímuefna-
neyslu, geðræn vandamál, námsörð-
ugleika, sjálfskaða og heimilisofbeldi
sem barnið kynni að hafa upplifað.“
Fyrrgreind rannsókn leiddi
ennfremur í ljós að ofbeldi barns
gegn foreldrum kemur upp hjá fjöl-
skyldum í öllum stéttum. Hins vegar
tilkynni foreldrar sem þegar eru
tengdir félagsþjónustunni þau frek-
ar og biðji um aðstoð. „Flestar fjöl-
skyldur sækjast eftir langtímalausn
sem felur í sér að fjölskyldan geti
haldið áfram að búa saman, jafnvel
þótt í fyrstu sé beðið um að barnið sé
fjarlægt af heimilinu til að tryggja
öryggi heimilisfólksins. Markmið
þeirra sem þjónusta fjölskyldur sem
glíma við þennan vanda er alla jafna
að koma á heilbrigðum samskiptum
innan fjölskyldunnar.“
Guðrún Andrea segir að svipað
sé uppi á teningnum hér á landi og
mörg úrræði í boði. Í ritgerðinni
kemur hún víða við og gerir þeim úr-
ræðum meðal annars allítarleg skil.
Hún hefur áhuga á að fara betur of-
an í saumana á öllu því sem lýtur að
ofbeldi barna gegn foreldrum í
meistaranáminu sem hún hyggst
hefja að ári eftir barnsburðarleyfi.
„Þöggun leysir ekki vandann,“ segir
hún.
Fjölskylduleyndarmál
Þótt unglingurinn sé ósáttur
við foreldra sína er fátítt að
hann ráðist á þá. Út á við talar
fjölskyldan sjaldan um ofbeldi
innan veggja heimilisins.
DAGLEGT LÍF 13
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. MAÍ 2016
Í ritgerðinni gerir Guðrún Andrea grein fyrir nokkrum úrræðum fyrir ung-
menni sem sýna áhættuhegðun á borð við að beita foreldra sína ofbeldi:
 ART reiðistjórnunartækni snýst í aðalatriðum um þjálfun í félags-
færni, þjálfun í reiðistjórnun og umræður um siðferðislega breytni eða
eflingu siðgæðisþroska.
 Persónulegur ráðgjafi mætir persónulegum þörfum hvers og eins og
veitir stuðning í daglegu lífi, t.d. aðstoð við heimanám. Áhersla er á þátt-
töku barnsins í uppbyggjandi tómstundum, samveru og vináttu.
 PMT þjálfun í foreldrafærni hentar foreldrum barna á leik- og grunn-
skólaaldri. Aðferðin miðar að því að breyta uppeldismynstri foreldra,
með því að kenna þeim jákvæðar og styrkjandi uppeldisaðferðir til að
draga úr neikvæðri hegðun barnsins, t.d. árásargirni og skapofsaköstum.
 MST fjölkerfameðferð er meðferðarúrræði á vegum Barnavernd-
arstofu fyrir 12-18 ára ungmenni sem glíma við alvarlegan hegðunar-
vanda. Meðferðin tekur á öllu nærumhverfi barnsins og telst fullreynd
eftir 3 til 5 mánuði.
 Meðferðarheimili eru ætluð unglingum sem eiga við alvarlegan og/
eða fjölþættan hegðunarvanda að stríða. Einungis barnaverndarstarfs-
menn geta sótt um vist fyrir barnið. Þrjú meðferðarheimili veita lang-
tímameðferð og eitt skammtímameðferð.
Nánari upplýsingar um meðferðarúrræði: www.bvs.is.
Reiðistjórnun og foreldrafærni
ÚRRÆÐI Á VEGUM BARNAVERNDARNEFNDA
Rau›arárstígur 14 · sími 551 0400 · www.myndlist.is
7. – 30. maí
Opnun laugardaginn 7. maí, kl. 15
Allir velkomnir
Constructive / Uppbyggilegt
Opið virka daga kl. 10–18, laugard. kl. 11–14
Mýrmann
Verðmatsdagur
í Gallerí Fold
Átt þú verðmæti sem þú vilt selja?
Laugardaginn 7. maí kl. 11–14
býður Gallerí Fold þér að koma með
listaverk, silfur, keramik og postulín
til verðmats.
Sérfræðingar frá Gallerí Fold verða á
staðnum og verðmeta með sölu í huga.
Sigurvegarar Anna Elín
Svavarsdóttir (efst), Þórunn
Björg Marinósdóttir, Karolina
Porter og Nadia Katrín Banine
í óritskoðuðum bolum.