Víkurfréttir - 21.09.2000, Blaðsíða 11

Hefur ekki orðið vör við fordóma
Nokkur umræða hefur verið í þjóðfélag-
inu um fordóma gagnvart nýbúum.
Janeth segist hafa heyrt aðra tala um
fordóma en sjálf hafi hún aldrei mætt
fordómum. „Þegar ég var nýkomin til
landsins þá tók ég eftir að fólki glápti
mikið á útlendinga. Nú er fólk vanara
að sjá útlendinga og er ekki jafn hissa”,
segir Janeth og brosir af öllu saman.
Lifði góðu lífi á Filippseyjum
Þegar Janeth er beðin um að bera saman
lífið á íslandi og á Filippseyjum þá seg-
ist hún ekki geta gert uppá milli því
henni líði vel hér og hún hafi líka haft
það gott úti. Hún segist ekki hafa kynnst
því að vera fátæk jregar hún bjó á Fil-
ippseyjum þó að atvinnuleysi þar sé
mikið og mikil fátækt. „Eg var alltaf að
vinna þegar ég bjó þama og líf mitt var
líka öðmvísi þá því ég var bamlaus og
þurfti bara að hugsa um sjálfan mig.
Pabbi var líka í mjög góðu starfi úti í
Saudi-Arabíu og við höfðum það mjög
gott. Núna er hann sjúklingur og þá em
aðstæður allt öðmvísi”, segir Janeth og
bætir við eftir smá umhugsun að lífið á
íslandi sé að möigu leyti auðveldara því
hér sé nóga vinnu að hafa og alltaf til
peningar fýrir alla daga vikunnar.
Engin fátækt á íslandi
Janeth hefur mjög ákveðnar skoðanir á
lífsbaráttunni hér í samanburði við Fil-
ippseyjar. Hún segir að Islendingar geti
fengið hvað sem er og fæstir hafa reynt
hvað það er að búa við fátækt. Sjálf seg-
ist hún aldrei hafa séð fátækling á Is-
landi, en á Filippseyjum er það algeng
sjón. Margar ástæður em fyrir þessu bili
milli ríkra og fátækra. Heilbrigðiskerfið
er t.d. lokað þeim sem ekki eiga pen-
inga. Ef fólk kaupir sér sérstakar tiygg-
ingar þá fær það greiddan hluta af
sjúkrakostnaði annars ekki. Bamabætur
og atvinnuleysisbætur er ekki til á Fil-
ippseyjum. Eldra fólkið fær greiddan
ellilífeyri en aðeins ef það hefur boigað
tryggingamar sínar. Gamla fólkinu er
samt ekki hent út á götu ef það fær ekki
ellilífeyri því fjölskyldutengslin eru
mjög sterk á Filippseyjum. Algengt er
að nokkrar kynslóðir búi undir sama
þaki. Janeth er samt ekkert voðalega
hrifin af þessu fyrirkomulagi og segir
það seinki því að bömin verði sjálfstæð,
því foreldramir verða ekki alltaf til stað-
ar. Hún er fljót að svara þegar hún er
spurð að því hvort hún telji betra að ala
upp bam á Islandi eða á Filippseyjum.
„Á íslandi, því hér búa ekki nema tæp
300.000 og hér er bamið ömggt. Á Fil-
ippseyjum búa 70 milljónir og rnikið
um glæpi og dóp”, svarar Janeth af mik-
illi alvöru.
íslenskir unglingar og menntun
Janeth finnst áberandi hversu ólíkur
hugsanaháttur íslenskra unglinga er í
samanburði við unglinga í heimalandi
hennar. „Hér fá unglingar allt sem þeir
vilja, en svoleiðis er það ekki úti. Hér
geta 14 ára unglingar auðveldlega feng-
ið vinnu og unnið sér inn aukapeninga
en á Filippseyjum væri það útilokað.
Fólk þarf að vera með góða menntun til
að eiga möguleika á starfi. Algengt er að
afgreiðslustúlka á Filippseyjum hafi há-
skólamenntun. Krökkunum úti langar
öllum í skóla en vandamálið er að for-
eldramir hafa ekki efni á að kosta þau í
nám. Þau ganga því oft í kvöldskóla og
vinna á daginn. Mér finnst að krakkamir
héma hugsi ekki eins mikið um nám.
Þau vita að þau geta alltaf fengið vinnu,
þó þau mennti sig ekki, keypt bíl, farið
til útlanda og gert hvað sem er.”
Eldar íslenskan mat
og elskarað feröast
Austurlenskur matur á ekki uppá pall-
borðið á heimilinu svo Janeth eldar bara
íslenskan mat. „Steini borðar ekki hrís-
grjón en honum finnst hrísgrjónagrautur
góður. Mér finnst það mjög skrýtið. Eg
elda svið og slátur en ég borða það ekki
sjálf. Eg borða hins vegar oft fisk en
ekki súrmat og hákarl, en mér finnst
harðfiskur góður”, segir Janeth. Hún
hefur gaman af því að ferðast og hefur
ferðast töluvert um landið, þó hún eigi
enn eftir að fara upp á jökul. „Eg hef
skoðað Skógafoss og svo fór ég á síldar-
ævintýri á Siglufirði 1996. Það var rosa-
lega gaman þar og fallegt en það var
kalt að sofa í tjaldi. Janeth hefur líka
ferðast erlendis og ferð hennar til Dan-
merkur og Kulusuk á Grænlandi er
henni mjög eftirminnileg. „Fólkið er fá-
tækt á Filippseyjum en ég ntyndi frekar
vilja búa þar heldur en í Kulusuk. Húsin
er fín en engin klósett og ekkert að gera
þama. Ibúamir í bænum veiða á vetuma
en annars er enga vinnu að hafa. Brenni-
vínið er selt í kaupfélaginu á vissum
dögum, og menn sitja á kaupfélags-
tröppunum allan daginn og drekka. Þeg-
ar flaskan er búin er bara keypt ný flas-
ka”, segir Janeth og bætir við að hún
hafi verið mjög hissa á þessu og líka á
hvað allt vai dýrt þama.
Ánægð með lífið á íslandi
„Ég er búin að fara tvisvar sinnum til
Filippseyja síðan ég fiutti hingað. Mér
finnst alltaf gott að koma þangað, en ég
vil ekki vera lengur en mánuð senn. Það
er allt of heitt þar. Fólk er kannski hissa
á því en ég er bara orðin vön kuldanum.
Þegar ég kem aftur út þá finnst mér
vera allt of rakt og mikil mengun. En
færðu ekki stundum heimþrá? „Jú,
stundum, segir Janeth en hún segist
samt ekki hafa hugsað sér að flytja
þangað aftur, „kannski þegar ég verð
gömul”, segir hún og hlær. „Ég hef það
gott og er mjög ánægð með lífið í dag.
Ég sakna systkina minna mest því við
emm mjög náin. Ég sakna þess að geta
ekki hitt þau þegar ég vil, talað við þau
og hlegið með þeim.” Janeth segist eiga
marga kunningja hér og hún hafi mjög
gaman af því að kynnast fólki. Hún seg-
ist líka stundum hitta aðrar filippínskar
konur og þá spila þær á spil og spjalla.
„Ég á heima hérna núna og lít á mig
sem Islending. Ég býst ekki við að það
breytist neitt”, segir Janeth og brosir
sínu viðkunnalega brosi.
Viðtal: Silja Dögg Gunnarsdóttir
Myndir: Silja Dögg og úr einkasafni.
Daglega á Netinu • www.vf.is
11