Morgunblaðið - 24.05.2016, Blaðsíða 6

6 | MORGUNBLAÐIÐ
Silfurmunir og skartgripir síðan 1924
Sk w.erna.is
GULL
ipholti 3 - Sími: 552 0775 - ww
- OG SILFURSMIÐJAERNA
Armbandsúr
frá Pieere Lannier Frakklandi
Í Elsass þar sem listhagir íbúarnir
smíða m.a. Bugatti eru Pierre Lannier
sjálfvindurnar settar saman.
Frábært verð.
Við eigum fyrirliggjandi pústkerfi
í flestar tegundir bifreiða!
Kvikk þjónustan sérhæfir sig í pústþjónustu
fyrir flestar gerðir bifreiða.
Um er að ræða viðgerðir og smíði auk þess
sem við flytjum inn pústkerfi á góðu verði.
Vagnhöfða 5 • 110 Reykjavík • Sími 5 200 600 • kvikk@kvikk.is • kvikk.is
Púst | Bremsur | Stýrisgangur | Bókun á netinu
Bíladellufólkið er á öðrum enda skalans, en á hinum
endanum eru þeir sem hafa horn í síðu einkabílsins. Ás-
geir segir margar ástæður geta legið að baki þessu nei-
kvæða viðhorfi. „Þetta viðhorf er oft tengt vinstri-
mennsku og menningarvitum. Í huga vinstrimannsins
er það kannski að hann sjái bílinn sem hið augljósa
tákn um misskiptingu auðs. Og svo spilar auðvitað inn í
aukin vitund um umhverfismálin á síðari árum.“
Ákveðnir bílar fá þó blessun þessa hóps. „Ég man t.d.
að upp úr 1968 þegar hippatíminn blómstraði þá átti ég
Citroën-bragga og féll það ágætlega í kramið hjá
vinstrisinnuðum vinum mínum og samherjum enda
hafði hann stöðu sem „antí-status“-bíll. Í dag hafa bílar
á borð við Toyota Prius og aðra tvinnbíla og svo að
sjálfsögðu hreina rafmagnsbíla tekið við þessu hlut-
verki enda andstaðan við bíla að verulegu leyti samofin
áhyggjum af gróðurhúsaáhrifun og koltvísýrings-
mengun. Það er vissulega full ástæða til, en ég treysti
því að við bifreiðaunnendur fáum nú að njóta okkar
enn um sinn.“
Hin hliðin á peningnum
Fólkið sem amast við bílum
Rafmagns- og tvinnbílar hafa í dag svipaða samfélagslega stöðu og Citroën braggi hafði á sínum tíma.
Morgunblaðið/RAX
haldið er og eftirlitið. Hér á landi sem
annars staðar hafa mörg börn orðið
til í aftursætinu á bíl, hvort heldur í
Öskjuhlíð, Heiðmörk eða annars
staðar,“ bendir Ásgeir á.
Bíllinn getur líka verið leið til að
brjóta ísinn. „Að geta boðið ungri
dömu skutl er að geta boðið henni
upp á ákveðin þægindi án þess að
vera nærgöngull, og það skapar
blöndu af vinargreiða og tækifæri til
að búa til ákveðna nánd. Það er
kannski ekki beinlínis hægt að eiga
von á kossi, en bíll og að bjóða skutl
getur verið fyrsta skrefið að frekari
kynnum.“
Kaupa bíl unglingsáranna
Hraðspólum áfram, fram á miðjan
aldur, þegar stundum er sagt að
sumir karlmenn fái „gráa fiðringinn“.
Staðalmyndin er sú að tilvistar-
kreppa hellist yfir karla á tilteknum
aldri, og algengt að þeir láti það þá
eftir sér að kaupa glæsibifreið, gott
ef ekki rauðan sportbíl, og jafnvel að
þeir skipti í leiðinni gamla makanum
út fyrir nýlegra eintak. Ásgeir er
ekki svo viss um að þessi staðalímynd
eigi sér margar samsvaranir í raun-
veruleikanum. „Hitt er hins vegar
þekkt í fornbílaheiminum að virkustu
kaupendurnir eru menn á miðjum
aldri, og það skýrist aðallega af því
að þeir eru þá einfaldlega komnir á
þann stað í lífinu að eiga meiri pen-
inga. Bíllinn sem þeir kaupa sér þá er
gjarnan af svipuðu tagi og þeir létu
sig dreyma um þegar þeir voru ung-
ir, eða bíll eins og pabbi átti. Á ár-
unum 1980-90 fóru t.d. bílar frá 6. og
7. áratugnum að hækka mikið í verði
enda sú kynslóð þá orðin miðaldra
sem hafði vaxið úr grasi á þessum ár-
um.“
Félagsleg hækja
Áhugi á bílum getur líka orðið til
að stækka vinahópinn. Segir Ásgeir
samfélagsmiðlana fulla af hópum
helguðum ýmsum séráhugamálum
bílasamfélagsins og t.d. er þar að
finna virkan hóp íslenskra áhuga-
manna um gamla rússajeppa og ann-
ar um gamla brunabíla. Þar verði til
ákveðið samfélag, og eins í bílaklúbb-
unum sem komi reglulega saman í
bílastæðahúsum verslunarmiðstöðv-
anna til að sýna tryllitækin og skrafa.
Þegar komið er á fullorðinsár get-
ur orðið erfiðara að eignast nýja vini
og segir Ásgeir að í gegnum
sameiginlegt áhugamál sé hægt að
komast inn í nýjan vinahóp á
áreynsluminni hátt. „Með því að
kaupa t.d. veglegt mótorhjól er hægt
að fá inngöngu inn í ákveðna hópa.
Mótorhjólið gefur afsökun til að
spyrja, undir rós, hvort maður „megi
vera memm“. Í gegnum sameiginlegt
áhugamálið eru menn vígðir inn í
hópinn.“
Tákn um velmegun
Bíllinn getur verið stöðutákn og
segir Ásgeir að útbreiddara virðist
hjá þeim sem eru um og yfir miðjum
aldri að vilja nota bílinn til að tjá ár-
angur og velsæld. „Alla daga erum
við að reyna að sýna umheiminum
hver við erum, með því sem við segj-
um og gerum, hvernig við klæðum
okkur, og hvernig bíl við ökum. Allt
hefur þetta áhrif á hvernig aðrir upp-
lifa okkur.“
Áhugavert er að skoða um leið
hvernig viðhorf ungs fólks til bíla er
að breytast. Virðast yngri kynslóð-
irnar síður áhugasamar um að eiga
bíl, en vilja frekar taka þátt í deili-
hagkerfinu og komast milli staða
með Uber-leigubíl eða á umhverf-
isvænan hátt á hjóli eða með strætó.
Ásgeir tekur undir þá kenningu að
hugsanleg skýring sé að sjálfs-
myndarskilaboðin sem yngri kyn-
slóðirnar sendi umheiminum fari í
gegnum samfélagsmiðlana. Þau láti
vinina vita að þeim vegni vel með
myndum og færslum á Facebook,
frekar en að aka um á glæsikerru.
En svo geti líka komið upp sú
staða að draumabíllinn sé hreinlega
of flottur, og að annar verði fyrir val-
inu til að berast ekki svo mikið á úti á
götunum. Ásgeir nefnir dæmi af vini
sínum sem hafði lengi langað að
kaupa Porsche 911 sportbíl. „En eftir
miklar vangaveltur komst hann að
því að þessi kraftmikla glæsikerra
væri of áberandi og það yrði hrein-
lega vandræðalegt að aka um á hon-
um. Honum flaug í hug að fólk hugs-
aði með sér að þar væri galgopi eða
jafnvel glaumgosi á ferð, einhver sem
hefði mikla þörf fyrir að sýnast. Úr
varð að hann keypti sér aðra gerð af
bíl, sem kostaði reyndar alveg jafn
mikið en sendi ekki þessi sömu skila-
boð út á við.“
Tákn um draum
Eins og bíllinn getur verið stöðu-
tákn sjá sumir draumabílinn sem
merki þess að allir daglegir erfði-
leikar séu að baki. Með dýran og
stóran Benz eða Range Rover í bíl-
skúrnum hljóti allar raunir að vera
að baki, peningaáhyggjur horfnar út
í veður og vind, og öll önnur vanda-
mál auðleyst. Kannski var það þess
vegna að svo margir hlupu á sig í
góðærinu, keyptu allt of dýran og fín-
an bíl sem síðan reyndist erfitt að
borga af – hvað þá eftir bankahrunið.
„Fyrir þá sem sjá draumabílinn í
þessu ljósi getur það orðið heilmikið
spennufall þegar þeir loksins eru
komnir með lyklana í hendurnar og
sjá að í raun hefur ekkert breyst.“
Merkilegt er hve fólk getur verið
gjarnt á að eyða um efni fram þegar
kemur að bílakaupum. Svo sterk er
hvötin til að láta einhverja drauma
rætast, eða senda ættingjum, vinum
og vegfarendum ákveðin skilaboð, að
keyptur er bíll sem leggur heilmiklar
klyfjar á eigandann. „Dýri bíllinn eða
stóra og fallega húsið reynist þá ekki
vera sú uppspretta hamingju sem bú-
ist var við, heldur heljarinnar byrði
sem kallar á að verja löngum stund-
um í vinnunni til að eiga fyrir afborg-
ununum.“
AFP
Stundum eru draumabílarnir svo flottir að menn láta það ekki eftir sér,
þó þeir gætu, að kaupa þá, af ótta við hvað aðrir gætu haldið. Hvað segð-
ir það t.d. um mann að aka um á Lamborghini Aventador?
Morgunblaðið/Sverrir
Bæði bíla- og mótorhjólaáhugi hafa stundum á sér félagslega vídd. Að
eiga mótorhjól getur t.d. greitt fólki leiðina að nýjum vinahópi.