Morgunblaðið - 06.08.2016, Qupperneq 25

UMRÆÐAN 25
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. ÁGÚST 2016
Ólympíumótið í skák hefst 1.
september í Bakú í Aserbaídsjan.
Þetta er stærsta skákhátíð ársins
2016 og skipuleggjendur telja lík-
legt að met verði slegið og þátt-
tökuþjóðirnar verða 180 en á Ól-
ympíumótinu í Tromsö fyrir tveim
árum voru þær 172 talsins.
Íslenska liðið sem teflir í opna
flokknum er skipað Jóhanni Hjart-
arsyni, Hannesi Hlífari Stef-
ánssyni, Hjörvari Steini Grét-
arssyni, Guðmundi Kjartanssyni og
Braga Þorfinnssyni. Jóhann tefldi
síðast á Ólympíumótinu í Tórinó á
Ítalíu fyrir 10 árum.
Athygli vekur að einvaldurinn og
liðsstjórinn, Ingvar Jóhannesson,
valdi ekki Héðin Steingrímsson.
Héðinn fékk 17½ vinning sam-
anlagt úr 22 skákum á tveim síð-
ustu Íslandsmótum og m.a. vegna
þeirrar frammistöðu telja margir
óverjandi að ganga fram hjá hon-
um. Pálmi Pétursson sagði sig frá
landsliðsnefnd þegar niðurstaðan lá
fyrir.
50 ár frá merku Ólympíumóti
Við vorum nokkrir sem tókum
þátt í heimsmeistaramótunum í at-
skák og hraðskák í Berlín sl. haust.
Við opnunarhöfnina var kepp-
endum boðið að sjá ræmuna Pawn
sacrifice sem fjallar um einvígi
Fischers og Spasskís í Reykjaík
1972. Þar sem við höfðum flestir séð
myndina áður yfirgáfum við kvik-
myndasalinn en á hæð neðar hittum
við heiðursgest þessarar samkomu,
Borís Spasskí. Hann tók okkur
fagnandi og lék á als oddi þrátt fyr-
ir fötlun sína. Og þessi dægrin rifj-
ast upp barátta Spasskís við Bobby
Fischer á tveim mótum árið 1966,
fyrst á Piatigorski-mótinu í Kali-
forníu sem hófst í ágúst og síðar á
Ólympíumótinu í Havana á Kúbu í
nóvember. Ýmis atvik þar má líta
sem einhverskonar forleik að
dramatíkinni hér á landi sex árum
síðar. Viðureign Sovétmanna og
Bandaríkjanna bar upp á helgan
hvíldardag þeirrar evangelísku
kirkjudeildar sem Fischer tilheyrði
á þeim tíma. Sovétmenn höfnuðu
tillögu að viðureigninni yrði frestað
og Bandaríkjamenn mættu ekki og
úrslitin 4:0. En svo barst boð að of-
an – frá Moskvu – þess efnis og
þjóðirnar skyldu tefla á næsta frí-
degi mótsins. Heimsmeistarinn
Tigran Petrosjan eftirlét Spasskí
að tefla við Bobby Fischer á 1.
borði. Skákinni lauk með jafntefli,
Tal vann Robert Byrne og úrslitin
urðu 2½ :1½.
Petrosjan fékk svo gullið á 1.
borði, hlaut 11½ vinning úr 13 skák-
um eða 88,46% á móti árangri Fisc-
hers sem tefldi nær allar skákir
mögulegar og hlaut 15 v. af 17 eða
88,23%.
Viktor Kortnoj sem tefldi í Ha-
vana taldi að Spasskí hefði ekki
dregið nægilegan lærdóm af skák-
inni við Fischer þó að hann hefði
verið í mikilli taphættu í þessari
stöðu:
Ólympíumótið í Havana 1966:
Fischer – Spasskí
Talið hefur verið að Fischer hafi
getað unnið þessa stöðu með hinum
einfalda leik 38. He3 en teygði sig
eftir a-peðinu og lék 38. Dxa6.
Spasskí svaraði fyrir sig með 38. …
Hc8! og eftir 39. Hd6 Hxc3 40. Hxf6
kom 40. … Be6! Fischer varð að láta
skiptamun og hélt jafntefli í 57 leikj-
um eftir að skákin hafði farið í bið.
„Sílikonvinurinn“ Houdini lætur sér
fátt um finnast og mælir með 38.
Bxe5! Vinninginn má sækja í enda-
tafli sem kemur upp eftir 38. …
Hxe5 39. Dxb8 Hxb8 40. Hxd7 He7
41. Hxe7 Bxe7 42. Hc1 Hb7 43. Bd5
Ha7 44. Kf1! Einn vandi svarts er sá
að hinum eðlilega leik 44. … a5 má
svara með 45. a4! bxa4 46. b5! með
góðum vinningsmöguleikum.
Jóhann teflir á Ól-
ympíumótinu í Bakú
Skák
Helgi Ólafsson
helol@simnet.is
Sími 555 2992 og 698 7999
Hátt hlutfall
Omega 3 fitusýra
Meiri virkni
Gott fyrir:
Maga- og þarmastarfsemi
Hjarta og æðar
Ónæmiskerfið
Kolesterol
Liðina
Læknar mæla
með selaolíunni
Selaolían fæst í:
apótekum, Þín verslun Seljabraut,
heilsuhúsum, Fjarðarkaupum,
Fiskbúðinni Trönuhrauni, Hafrúnu og Melabúð
Selaolía Meiri virkniEinstök olía
Óblönduð
– meiri virkni
Fæst í: Hagkaup – Fjarðarkaup – Byko – Krónunni – Húsasmiðjunni
...ómissandi í eldhúsið
Carl Bildt, fyrrver-
andi forsætis- og ut-
anríkisráðherra Sví-
þjóðar, skrifar grein í
Morgunblaðið 25. júlí
þar sem hann skil-
greinir ástæðurnar
fyrir Brexit og leggur
fram hugmynd um
lausn á sam-
skiptavandamáli bú-
rókratanna í Brussel
við íbúa aðildarríkj-
anna. Lausnin, sem hinn hugdjarfi
hugmyndasmiður ESB leggur
fram, felst í fleiri fundum leiðtoga
ESB á öðrum stöðum en Brussel,
t.d. í Bratislava í Slóvakíu. Telur
Carl Bildt slíka breytingu muni
glæða líf í steinrunnið Bruss-
eltröllið og gera ESB að vinsælu
sambandi í framtíðinni.
Leiðtogar Evrópusambandsins
eiga ekki náðuga daga eftir Brexit.
Enginn þeirra sá fyrir úrsögn
Breta úr sambandinu. Þótt færustu
völvur heims séu á mála hjá Bruss-
el til að spá í framtíðana og hafi
notað allan pakkann, þ.e.a.s. rot-
tuhár, snákahúðir, galdrarúnir og
lýs úr kömbum kommissjónera í
seyðinn, þá kom Brexit aldrei upp
úr pottunum. Raunveruleikinn sem
lifir eigin lífi þrátt fyrir alla pott-
ana, reykjabólstrana, töfraprikin
og vítisþulurnar fer einkar illa með
ofurlaunaðar völvurnar. Að ekki sé
minnst á alla krókódílstáragrátandi
undirmenn kommissjóneranna í
mörgum skotum báknsins. Þessum
raunveruleika vill Carl Bildt
breyta.
Í leitinni að orsökum Brexit tel-
ur hann „einkafundi Aachen-
bræðralagsins innan Brussel-
kúlunnar“ meginástæðu sóknar-
færa „hinna óvægnu og sannast
sagna óheiðarlegu baráttumanna
fyrir Brexit.“ Telur Carl Bildt að
útvíkkaður fundur Þýzkalands og
Frakklands með Belgíu, Hollandi,
Ítalíu og Lúxemborg (ríkin sex
sem stofnuðu Efnahagsbandalag
Evrópu) til að ræða stöðuna eftir
Brexit, hafi móðgað hin 21 aðild-
arríki ESB sem skilin voru „út
undan“.
Það gæti virst batamerki stjórn-
málamanns að sýna kjark til að að-
greina sig frá stjórnendum sam-
bandsins. Evrópusambandið mun
hins vegar ekki lifa af hægfara
Bildtbata, það væri einskær lúxus-
krafa fyrir hann sjálfan persónu-
lega. Því mun hvorki Carl Bildt né
öðrum ESB-urum verða að ósk
sinni að fá að sjá „meira af Evrópu
og minna af Brussel“. Þversögnin í
hugmyndinni um að ESB „skili
Evrópu aftur til aðildarríkjanna
allra“ án þess að þau endurheimti
sjálfsákvörðunarréttinn er stjórn-
málaútópía sem gerir Carl Bild lík-
ari veruleikafirrtum hippa en að
vera alvöruinnlegg í umræðu, þar
sem menn vilja láta taka mark á
sér.
Carl Bild telur það „hættulega
goðsögn, að Brussel hafi verið að
sölsa undir sig völd frá aðildarríkj-
unum“. Hann nefnir ekki 100 þús-
und síðna reglur ESB sk. acquis
sem endurspeglast í atkvæðavægi
aðildarríkjanna. Nýlega voru völd
stóru ríkjanna aukin á kostnað
þeirra minni. Völd Þýzkalands og
Frakklands voru aukin úr 8,24% í
15,93% fyrir Þjóðverja og í 12,98%
fyrir Frakka. Á sama tíma var
áhrifamáttur Svíþjóðar minnkaður
úr 2,84% niður í 1,96%. Malta sá
„völd“ sín niðurfærð úr 0,85% í
0,08%. Það er pólitískur veruleiki
400 þúsund Möltubúa, að þeir hafa
atkvæðisrétt sem er minni en tí-
undi hluti eins prósents innan Evr-
ópusambandsins.
Til að útópía Carl Bildts um að
„öll aðildarríkin séu jafnokar í að
ákveða sameiginlega framtíð“ hafi
einhvern möguleika á
að verða að veruleika,
verður að leggja ESB
niður og byrja alfarið
frá grunni aftur. Í
þetta skipti á jafnrétt-
isgrundvelli með virð-
ingu fyrir sjálfsákvörð-
unarrétti fullvalda
þjóðríkja.
Slíkt mun að sjálf-
sögðu ekki gerast en
hitt líklegra að upp-
runalegu sex ríkin
muni ásamt öðrum ríkj-
um stofna stórveldið, sem hefur
verið markmið ESB frá upphafi.
ESB mun líða undir lok í sinni nú-
verandi mynd og Evrópa enn á ný
búa undir ægishjálmi Þjóðverja –
hins nýja fjórða ríkis. Sagan hefur
kennt okkur með afskaplega dýr-
keyptri reynslu, hver kostnaður
slíkra risaríkja er reiknaður í
mannslífum. Þessi staðreynd gæti
verið ein af fjölmörgum ástæðum
fyrir andstöðu almennings gegn
þeirri ólýðræðislegu hugmynd, að
ókjörnir embættismenn sem ekki er
hægt að setja af og valdastofnanir
þeirra eigi að stjórna daglegu lífi
fólks um þvera og endilanga álfuna.
Þannig Evrópu vill fólk ekki hafa.
Að halda leiðtogafundi í Brat-
islava mun ekki leysa lýðræð-
isvanda ESB eða gera sambandið
vinsælla. Hins vegar mun það auka
útgjöld þess sambands sem ekki
hefur fengið efnahagsreikninga sína
samþykkta af endurskoðendum í
meira en 20 ár.
Á sama hátt og Newton skýrði
fall eplisins mun aðdráttarafl valds-
ins merkja upp hina stjórn-
fræðilegu miðju á landakort Evr-
ópu. Sá kraftur mun lyfta Berlín
upp á evrópska himininn sem höf-
uðmiðstöð hins nýja stórveldis meg-
inlandsins.
Við getum öll fagnað því, að fyrr-
verandi forsætis- og utanrík-
isráðherra Svíþjóðar, Carl Bildt,
gerðist ekki heilaskurðlæknir.
Hann reynir að stöðva heilablæð-
ingu með göngugrind.
Bildtópía Evrópu-
sambandsins
Eftir Gústaf Adolf
Skúlason
»…að ESB „skili Evr-
ópu aftur til aðild-
arríkjanna allra“ án þess
að þau endurheimti
sjálfsákvörðunarréttinn
er stjórnmálaútópía…
Gústaf Adolf
Skúlason
Höfundur er fyrrv. aðalritari Smáfyr-
irtækjabandalags Evrópu.
Atvinnublað
alla laugardaga
Sendu pöntun á augl@mbl.is eða
hafðu samband í síma 569-1100
Allar auglýsingar birtast bæði í
Mogganum og ámbl.is
ER ATVINNUAUGLÝSINGIN
ÞÍN Á BESTA STAÐ?
mbl.is
alltaf - allstaðar