Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.12.1968, Síða 14

ég skjóta hér inn í 9. gr. lækna-
skipunarlaga, samþykktum á Al-
þingi 6. maí 1965, en hún hljóð-
ar svo:
„Heimilt er að greiða úr ríkis-
sjóði % launa handa allt að sex
hjúkrunarkonum til starfa í
læknishéruðum. Hlutaðeigandi
sveitarstjórn eða sveitarstjórn-
ir ráða héraöshjúkrunarlconur
með ráði hlutaðeigandi héraðs-
læknis og í samráði við iand-
lækni, en ráðherra staðfestir
ráðningu þeirra.
Ráðherra setur héraðshjúkr-
unarkonum erindisbréf.“
Ekki hefur mér vitanlega neitt
erindisbréf af þessu tagi verið
samið enn sem komið er. Ekki
mun fátítt að einstaklingar séu
ráðnir til starfa hjá opinberum
stofnunum án þess að viðkom-
andi erindisbréf hafi verið sam-
in og eru ráðningar héraðs-
hjúkrunarkvenna því ekkert
einsdæmi hér um. Hins vegar
mun æskilegt að afgreiðsla slíks
erindisbréfs dragist ekki úr hófi
fram eftir að til starfsins hefur
verið stofnað, og í flestum
ábvrgðarstöðum mun siðmennt-
uðum þjóðum þykja mikluvarða
að föst ákvæði gildi um undir-
búningsmenntun og hæfni til
starfsins. fslendingar hafa um
flest tekið sér til fyrirmyndar
hætti hinna Norðurlandaþjóð-
anna, Englendinga og sum-
part Bandaríkjamanna livað
snertir undirbúning og kröf-
ur til hjúkrunarkvennastarfa.
Hjá þessum þjóðum eru til
starfsheiti, svo sem „Distrikt-
siuksköterska," „Hálsosyster,"
„ Amtssundhedspelej erske,“
„Helsesöster,“ „Health visitor,"
„District nurse“ og „Public-
health nurse“ og, án þess að
heilbrigðisyfirvöld á íslandi
hefðu nokkur samráð við for-
vígismenn Hjúkrunarfélags ís-
lands vegna ákvæða framan-
greindrar 9. greinar læknaskip-
unarlaganna frá 1965, þá töldu
ýmsar hjúkrunarkonuv eftir
birtingu laganna, að heilbrigðis-
yfirvöld hlytu að hafa í huga
starfssvið svipað því, er tíðkast
meðal nefndra nágrannaþjóða
innan þeirra starfsgreina, sem
áðan voru upp taldar. Eftir að
hafa hlustað á erindi þeirra Ól-
afíu og Auðar um „störf hér-
aðshjúkrunarkonu," og vitandi
vits að hvorug þeirra hefur
stundað viðurkennt framhalds-
nám innan heilsuverndar, þá
varð mér fyllilega 1 jóst að íslenzk
lieilbrigðisyfirvöld hafa alls
ekki haft í huga hið sama og ég
með heitinu „héraðshjúkrunar-
kona.“ Því miður vannst mér
ekki tóm til að hugsa málið svo
skýrt sem skyldi á sjálfri heil-
brigðismálaráðstefnuninni og
gera fyrirspurn til viðkomandi
aðila þá á staðnum og harma ég
það. Atburðir þessir eru ljóst
dæmi þess að þörf hefur verið
til langs tíma fyrir hjúknmar-
málafulltrúa innan Landlæknis-
embættisins.
Nú vil ég með engu móti van-
þakka framlag þessara tveggja
stallsystra minna innan heil-
brigðisþjónustunnar, né ann-
arra hjúkrunarkvenna, sem
kunna að stunda hliðstæð störf,
og tel ég víst að íbúar þeirra
sveitarfélaga, sem notið hafa
ki’afta þeirra þætti maklegra að
í'óma fórnarlund og dugnað
þeirra fáu einstaklinga, sem
gefa kost á sér til starfa, þar
sem einangrun og áhætta vofir
yfir flesta daga. Nei, einstakl-
ingum með takmarkaða víðsýni
og ónóga reynslu álasa ég ekki.
Mér finnst það meir en lítill
kjarkur í huga ungrar stúlku
sem Auðar Angantýsdóttur, þeg-
ar hún nýkomin úr grunnámi
fellst á að ráðá sig til Flateyr-
ar. f erindi sínu sagði hún:
„Þegar ég réðist til starfsins,
vissi ég raunar ekki hvað ég var
að fara út í, en reyndi að búa
mig eins vel og ég gat undir
starfið." Einnig sagði hún:
„Frítímum mínum næstu þrjá
mánuði varði ég að mestu leyti
í að undirbúa för mína vestur."
Auður leitaði til Helga Valdi-
marssonar, læknis, og Dr. Sig-
urðar Sigurðssonar, landlæknis,
um leiðbeiningu varðandi undir-
búning undir „héraðshjúkrunar-
konustarfið“ cg báðir greiddu
götu hennar mjög fúslega, svo
og fleiri aðilar, sem urðu að
miklu liði, að sögn hennar.
Þeir, sem ég álasa, eru fyrst
og fremst allir þeir forráðamenn
heilbrigðismálanna, sem stuðla
að því að senda alls óreynda
hjúkrunarkonu til starfs af-
þessu tagi, án þess að krefjast
frekari undirbúnings en sem
nemur frístundakynningu á ein-
um þremur mánuðum. Ef skiln-
ingur og vilji hefði verið fyrir
hendi, hefði með einhverjum
ráðum mátt útvega svo fúsri
manneskju betri tíma til kynn-
ingar og náms.
Mig hreinlega stórfurðar á að
menn leyfi sér að kynna svona
lítt undirbúna einstaklinga sem
„héraðshj úkrunarkonur.“ Slíkt
er sama sem að drepa tiltrú og
virðingu fyrir starfsheitinu áð-
ur en nokkurri heilsuverndar-
menntaðri héraðsh j úkrunarkonu
auðnast að festa rætur í íslenzku
þjóðfélagi.
Læknastéttin hefur í langan
tíma gert héraðslæknisstarfinu
svipaðan órétt, með því að
nefna kandidata og jafnvel
læknanema á ýmsum stigum
náms síns héraðslækna, ef þeir
starfa að lækningum í héraði,
þar sem engrar annarrar læknis-
þjónustu er völ. Munurinn er þó
sá, að virðing manna fyrir hér-
aðslæknisheitinu á þeim tímum,
þegar allir embættismenn voru
æðri alþýðu manna að miklum
mun, á enn sterk ítök í huga
þjóðarinnar. Auk þessa eru
margir ágætis menn í starfi sem
héraðslæknar víðsvegar um
landið.
Sannleikurinn er sá að því
fer mjög fjarri að Læknaskóli
íslands útskrifi unga menn í
dag, sem án sérnáms í þjóðfé-
lagslegum heilbrigðisvísindum,
90 TÍMAHIT IIJÚKRUNARFÉLAGS ÍSLANDS