Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.1997, Síða 48

Enn um reykingar!
Nikótín ætti að flokka
með eiturlyfjum
Tóbaksreykingar eru helsta orsök
ótímabærra dauðsfalla í iðnvæddum
ríkjum. Samstillt átak til að draga úr
reykingum er mikilvægasta skrefið í átt
til betra heilsufars. í Evrópu er stefnt að
því að 80% Evrópubúa reyki ekki árið
2000. Þetta markmið var ítrekað árið
1991 þegar aukin áhersla var lögð á
vernd gegn óbeinum reykingum. Staðir,
sem eru vinsælir hjá bömum og ungu
fólki, eiga að vera reyklausir til að hlífa
þessum hópum við skaðlegum áhrifum
og breyta þarf því viðhorfi að reykingar
séu eðlilegar.
í fjölmörgum greinum frá NIDA
(National Institute of Dmg Abuse) frá
áttunda áratugnum er bent á að fólk geti
orðið háð tóbaki. Árið 1984 kom skýrsla
frá NIDA þar sem nikótín var kallað
eiturlyf sem fólk gæti orðið háð og talað
var um að nikótín gegndi sambærilegu
hlutverki í tóbaki og morfín og kókaín í
ópíumi.
Nikótín gegnit'sama hlulverki í
lóbaki og inoríín og kókaín í
ópíumi og adli að vera llokkað
með eituiiyljum í liigum.
Það skiptif mjög miklu máli að
aðildarríki Alþjóðaheilbrigðismálastofn-
unarinnar, bæði þróuð lönd og þróunar-
lönd, móti heildarstefnu til að koma í veg
fyrir að tóbaksfíkn hafi skaðleg áhrif.
Fólk á rétt á að fá vernd fyrir áhrifum
þessarar fíknar. Þau lyfjafræðilegu og
atferlisfræðilegu ferli sem skilgreina
nikótínfíkn eru svipuð þeim sem skilgieina
heróín- og kókaínfíkn, og því ætti að setja
þetta undir sama liatt. Rétt er að benda á
að tóbaksreykjendur reykja ekki frá sér
vit og rænu líkt og vímuefnafíklar gera.
Á ársfundi Alþjóðaheilbrigðismála-
stofnunarinnar í maí 1996 var lögð fram
tillaga um þetta frá íslandi og ísrael.
Mörg lönd studdu þessa tillögu, m.a.
Malta, Kanada, Benín, Súdan og írland.
Samþykkt var að Alþjóðaheilbrigðis-
málastofnunin gæti út samþykkt um
þetta mál og myndi það marka tímamót í
baráttunni gegn reykingum.
Olafur Olafsson, landlœknir
Lífsnauðsynleg næringarefni og sérfæði
Fréttatilkynning frá Trygginga-
stofnun ríkisins til lækna. næringarráð-
gjafa, næringarfræðinga og hjúkrunar-
fólks:
Nviar reglur um stvrk til kaupa á
lífsnauðsynlegum næringarefnuni og
sérfæði.
Á vorþingi 1996 voru samþykkt
ný lög sem heimila Tryggingastofnun
ríkisins að taka þátt í kostnaði vegna
lífsnauðsynlegra næringarefna og
sérfæðis (lög nr. 100/1996).
Áður hafði verið reynt eftir ýmsum
leiðum að mæta þessum kostnaði
sjúklinga og tókst misjafnlega vel. Nú
hafa verið settar vinnureglur vegna
þessarar lagaheimildar og verður hér
reynt í stuttu máli að gera grein fyrir
því helsta sem þar er að finna.
Þegar sjúkdómar eða aíleiðingar
slysa vakla verulegum og langvarandi
vandkvæðum við fæðuinntöku er
heimilt að veita styrk til kaupa á
lífsnauðsynlegri næringu. Helstu tilefni
eni hjartagallar barna, krabbamein,
bólgusjúkdómar í þörmum, skaði á
vélinda, meðfæddir efnaskiptasjúk-
dómar, heilaskaði/taugasjúkdómar,
vöðvasjúkdómar, eyðni, lifrarbilun,
nýrnabilun, vannæring og vanþrif
barna. Reglurnar varða einstaklinga í
heimahúsum og á sambýlum en ná ekki
til fatlaðra barna á vistheimilum þar
sem félagsmálaráðuneytið ber allan
kostnað vegna þeirra.
Um tvo meginílokka er að ræða,
lífsnauðsynlega næringu og lífsnauð-
synlega næringarviðbót. í fyrri flokkn-
um er t.d. amínósýrublanda vegna
efnaskiptagalla, sem TR greiðir að
fullu, næring utn slöngu, sem TR
greiðir að frádreginni hlutdeild sjúkl-
ings, og tilheyrandi fylgihlutir, sem TR
greiðir að fullu. í síðari ílokknum eru
almennir næringardry kkir vegna
vannæringar,
lungnasjúkdóma,
nýrnasjúkdóma,
ónæmisbælingar,
bólgusjúkdóma í
meltingarvegi,
vanfrásogs og
lifrarsjúkdóma,
próteinskert fæði
vegna efnaskipta-
galla, nýrna- og lifrarsjúkdóma og
sérfæði vegna ofnæmis og óþols bama.
TR greiðir eftir þremur
niismunandi leiðuin:
• Að fidlu eða 100%, t.d.
ainínósýru-blöndu vegna efna-
skiptasjúkdónia.
• Að lduta, t.d. næringu um
slöugu eða næringímlryldti.
• Með föstum inánaðarlegum
fjárstyrk, t.d. vegna próteinskerts
fæðis eða sérfæðis vegna ofnæmis
og óþols barna.
Gefin verða út skírteini vegna
amínósýrublöndu, næringu um slöngu
og vegna næringardrykkja. Þar kemur
fram hver er greiðsluhlutdeild og
hámarkshlutdeild TR. Sem dæmi má
nefna anúnósýrublönduna, en þar greiðir
TR allan kostnað, og almenna næring-
aixhykki, en þar greiðir TE 90% kostnaðar
að hámarki kr. 7.000 á mánuði.
Sækja verður um styrki þessa á
þar til gerðum eyðublöðum af næringar-
ráðgjafa eða næringarfræðingi og lækni.
Reglur þessar verða sendar næringar-
ráðgjöfum/fræðingum og læknum til
kynningar. Vegna þessarar breytingar
kunna aðrar greiðslur TR að breytast
s.s. umönnunarbætur/styrkir, örorku-
styrkir og uppbætur, ef þær greiðslur
gmndvölluðust að hluta eða að öllu
leyti á auknum kostnaði vegna lífs-
nauðsynlegs sérfæðis eða næringar.
HÁALEITIS
APÓTEK
Háaleitisbraut 68
Sími581-2101
Húsavikur flpótek
Stóragarði 13, 640 Húsavík
Sími: 464-1212, Fax: 464-2152
Opið mánud.-föstud. kl. 09.00-18.00
og laugardaga kl. 10.00-12.00.
TtMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 1. tbl. 73. árg. 1997