Fréttablaðið - 01.11.2017, Blaðsíða 33

verði áfram til en að starfsemi þeirra
muni taka verulegum breytingum.
„Flestir bankar erlendis hafa verið að
segja upp mörgu starfsfólki í kjölfar
þess að tæknibreytingar hafa verið
innleiddar.“
Sem dæmi bárust fregnir af því í
síðustu viku að stjórnendur norræna
bankans Nordea hefðu í hyggju að
fækka störfum um sex þúsund, sem
er um 13 prósent af starfmannafjölda
bankans, til þess að bregðast við
breyttu umhverfi. „Við erum að búa
til banka framtíðarinnar og þessar
uppsagnir eru liður í því,“ sagði Casper
von Koskull, bankastjóri Nordea.
„Það sama gerðist raunar hérlendis
þegar tölvur og heimabankar komu
fram á sjónarsviðið að einhverju ráði
upp úr 1990,“ segir Ásgeir. „Í kjölfarið
hefur starfsmönnum í útibúum og
afgreiðslu til dæmis fækkað verulega.
Þær breytingar sem nú eru í vændum
ná hins vegar mun dýpra inn í starf-
semi bankanna þar sem ný tækni
leysir af hendi störf sem hingað til
hafa ekki verið talin afgreiðslustörf og
hefur verið sinnt af menntuðu fólki.
Raunar hefur fólki í fjármálageiranum
fækkað verulega á síðustu árum. Árið
2007 unnu tæplega 5.000 manns hjá
bönkum og sparisjóðum hérlendis en
nú er talan um 3.000. Þetta er um 40
prósenta fækkun.
Fjórða iðnbyltingin og gervigreind-
in hefur auk þess leitt til þess að ýmsar
tegundir fjármálaþjónustu, sem fólk
með háskólagráðu hefur jafnan sinnt,
eru nú að einhverju leyti undirorpnar
fjármálatæknilausnum. Til dæmis sjá
tölvur nú í auknum mæli um að kaupa
og selja verðbréf á markaði og algó-
riþmar útfæra fjárfestingaráætlanir
fyrir okkur.
Á síðustu árum hafa vextir ytra
lækkað nær að núlli og ávöxtun versn-
að samhliða. Í kjölfarið hefur skapast
þrýstingur á lækkun þóknanagjalda
vegna eignastýringar og miðlunar.
Fólk hefur velt því fyrir sér hvernig
það getur ávaxtað fjármuni sína með
ódýrari hætti. Margir hafa brugðist
við með því að kaupa í vísitölusjóðum
eða öðrum sjóðum þar sem algó-
riþmar sjá um að stýra eignasafninu,“
nefnir Ásgeir.
Íslensku viðskiptabankarnir eru
misvel í stakk búnir til þess að takast
á við þá umbyltingu í bankaþjónustu
sem er yfirvofandi. Friðrik Þór nefnir
að hérlendir bankar séu að sumu leyti
ekki eins vel búnir undir komandi
breytingar og bankar í nágrannarík-
jum okkar. „Til dæmis hafa bankar í
Danmörku, Noregi og Svíþjóð sam-
einast um eina greiðslulausn til þess
að styðja við farsímagreiðslur og út frá
því geta þeir skapað ýmsar nýjungar.
Í þeim efnum erum við eftirbátar. En
tæknilega séð eru bankarnir hér á landi
ágætlega undir breytingarnar búnir.“
Einar Gunnar Guðmundsson,
sérfræðingur á skrifstofu banka-
stjóra Arion banka, segir það ekki að
ástæðulausu hve mikla áherslu bank-
inn hefur lagt á stafrænar lausnir. „Það
gefur augaleið að þeir bankar sem laga
sig ekki að kröfum og breyttri hegðun
nýrra kynslóða munu sitja eftir. Mikl-
ar breytingar í fjármálaþjónustu eru
í farvatninu, bæði vegna reglugerða-
breytinga en ekki síður vegna tækni-
framfara, og verður áhugavert að sjá
hve ólík viðbrögð fjármálafyrirtækja
verða við þeim. Hvort og þá hvernig
þau muni nýta sér slagkraftinn í breyt-
ingunum.
Breytingarnar munu hafa umtals-
verð áhrif á þróun fjármálatengdrar
þjónustu á næstu tveimur til þremur
árum. Þær gefa ákveðinn möguleika á
aukinni samkeppni við ýmsa þætti og
að neytendur muni ekki fara varhluta
af því. Þjónustur á borð við Netgíró,
Aur, Kass, Konto, Aktiva og Síminn
Pay og fleiri eru að feta sig inn á þessa
braut og við munum sjá meira frá
þeim og öðrum,“ nefnir Einar Gunnar.
Hann segir bankann vel í stakk
búinn til þess að bregðast við yfirvof-
andi breytingum. „Í gegnum sérstaka
deild, Stafræna framtíð, hefur bankinn
kynnt til leiks tólf stafrænar lausnir á
undanförnum átján mánuðum. Sem
dæmi geta fyrirtæki nú stofnað til við-
skipta við bankann á innan við fimm
mínútum sem er bylting frá því sem
áður var. Viðskiptavinir geta einnig,
svo annað dæmi sé tekið, sjálfir skipt
kreditkortareikningi, stýrt yfirdráttar-
heimild, fengið rafrænt greiðslumat,
tekið íbúðalán og fryst og opnað
kreditkort með mjög einföldum hætti
í netbanka eða appi, án þess að þurfa
nokkurn tímann að hafa samband við
bankann.
Það er ákveðinn og sístækkandi
hópur neytenda sem upplifir það
sem þægilegri bankaþjónustu að geta
afgreitt sig sjálfir, hvenær sem er dags.
Síðan er annar hópur sem kýs að eiga
hina mannlegu snertingu, ef svo má
segja, og vill afgreiða sín mál símleiðis
eða í bankaútibúinu.
Við erum allavega að bjóða fólki
að eiga þessa snertingu í sínu rúmi og
tómi, hvenær sem er sólarhringsins.“
Skila ekki endalausum hagnaði
Ásgeir bendir á að framfarir í tækni
hafi leitt til þess að fyrirtæki hafa
þurft að hagræða í rekstri, segja upp
starfsmönnum og hugsa hlutina upp á
nýtt. „Það kostar oft blóð, svita og tár.
En þegar ríkið fer með völdin, og gerir
ekki skýra arðsemiskröfu líkt og aðrir
eigendur, er alltaf ákveðin freisting
fyrir stjórnendur að slaka á klónni og
vera ekki til leiðinda með því að segja
upp fólki eða taka erfiðar ákvarðanir.
Þess í stað mun ríkið sem eigandi
bankanna hafa hvata til þess að reyna
að vernda þá fyrir samkeppni og
koma í veg fyrir að tæknibreytingar
verði innleiddar sem koma þeim illa.
Það er ekkert efamál að ríkiseignar-
hald á bönkum mun verða þjóðinni
mjög dýrt til lengri tíma.
Það verða ávallt að vera sterk vel-
ferðarrök fyrir því af hverju ríkið eigi
að taka að sér rekstur fyrirtækja. Ég
sé engin slík rök fyrir því að ríkið eigi
að eiga bankana, nema að því leyti að
erfitt verður að koma þeim í verð og
finna kaupendur að þeim.“
Ásgeir segir að í opnu umhverfi
hljóti bankarnir að vera undir miklum
samkeppnisþrýstingi frá erlendum
bankastofnunum, fjártæknifyrirtækj-
um og skuggabankastarfsemi. „Það er
dálítil skammsýni að álíta að íslensku
bankarnir þrír geti haldið áfram að
hagnast nær fyrirhafnarlaust og þeir
séu örugg eign fyrir íslenska ríkið.
Bankarnir eru ekki einhver peningavél
sem getur skilað hagnaði eins og ekk-
ert sé og ég áleit að hrunið 2008 hefði
fært heim sanninn um það.“
Áhrif PSD2 reglugerðarinnar á tekjur viðskiptabanka í Evrópu
Núverandi
tekjugrunnur
viðskiptabanka
Lækkun
vaxtatekna
Lækkun
þóknanatekna
Núverandi tekju-
grunnur eftir
PSD2
Mögulegar
PSD2 viðbætur
Tekjugrunnur
eftir PSD2
100% -20% -5%
75%
5%
80%
Heimild: Sopra Banking
Þegar ríkið fer með
völdin, og gerir ekki
skýra arðsemiskröfu líkt og
aðrir eigendur, er alltaf
ákveðin freisting fyrir
stjórnendur að
slaka á klónni.
Ásgeir Jónsson,
lektor í hag-
fræði við Háskóla
Íslands
Veldu samferðamann
með úthald og reynslu
Arion eignastýring býður fjölbreytt úrval
sjóða fyrir ólík fjárfestingarmarkmið.
Við mætum þínum þörfum með traustri
ráðgjöf og djúpri þekkingu á möguleikum
markaðarins.
Saman stefnum við að árangri
Fjárfestingum í fjármálagerningum fylgir ávallt fjárhagsleg áhætta, svo sem hætta á að ekki verði um neina ávöxtun að ræða eða að höfuðstóll tapist. Árangur í fortíð gefur ekki áreiðanlega
vísbendingu um árangur í framtíð. Í útboðslýsingu og lykilupplýsingum hvers sjóðs er að finna nánari upplýsingar um sjóðinn, m.a. um áhættu og hvort umræddur sjóður telst verðbréfasjóður eða
fjárfestingarsjóður. Auglýsingin er aðeins í upplýsingaskyni og skal ekki litið á hana sem ráðgjöf um að ráðast í eða ráðast ekki í tiltekna fjárfestingu eða tilboð um að kaupa, selja eða skrá sig fyrir
tilteknum fjármálagerningum.
markaðurinn 7M I Ð V I K U D A G U R 1 . n ó V E M b E R 2 0 1 7
0
1
-1
1
-2
0
1
7

0
4
:3
8
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
4
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
E
2
0
-9
0
2
4
1
E
2
0
-8
E
E
8
1
E
2
0
-8
D
A
C
1
E
2
0
-8
C
7
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
8
A

F
B
0
5
6
s
_
3
1
_
1
0
_
2
0
1
C
M
Y
K