Feykir - 27.02.2014, Page 8

8 Feykir 08/2014

Heilir og sælir lesendur góðir.
Byrjum þáttinn að þessu sinni með vel gerðri
vísu eftir Gísla Jónsson, áður bónda í Saurbæ
í Vatnsdal.
Ámælið er ýmsum tamt
yfir mörgu klagað.
Þótt mér sé í geði gramt
get ég stundum þagað.
Önnur ágæt vísa kemur hér eftir Gísla.
Einyrkjanna önn og strit
einatt bannar snilli.
Fjáreign manna fyrr en vit
fær því grannans hylli.
Það mun hafa verið Eðvald Halldórsson á
Stöpum sem kastaði svofelldum vísuparti til
séra Sigurðar í Hindisvík.
Hvar má finna eina eind
sem alla lesti bugar.
Klerkur svaraði:
Helst ég nefni góða greind
en Guð veit hvort hún dugar.
Þegar mest gekk á fyrir nokkrum árum síðan
um ágæti Davíðs Oddssonar, mun Jakob á
Varmalæk í Borgarfirði hafa laumað út úr sér
þessum fjórum línum.
Íslendingar Davíð dá
og dyggðir mannsins prísa.
Þetta er eins og allir sjá
öfugmælavísa.
Kannski má fyrir þá sem yngri eru rifja upp
þessa gömlu vísu, og kunnugu okkur sem eldri
erum, eftir Andrés Björnsson.
Ferskeytlan er frónbúans
fyrsta barnaglingur
en verður seinna í höndum hans
hvöss sem byssustingur.
Á mínum unglingsárum og síðar var kunnur
hagyrðingur hér á landi, síðar góður kunningi,
Sveinbjörn allsherjargoði. Minnir að þá hafi
hann sagst vera að tala við kunningja.
Hér mun verða hljótt og rótt
hér skal kyrrðin ráða,
þegar allra nótt nótt
nemur okkur báða.
Staddur við bæ nokkurn sem nefndur var
Bakki yrkir Sveinbjörn.
Þar sem lengi landagrand
lék að hörðum spjöllum.
Rétt við stórrar strandar sand
stendur bær á völlum.
Svo laglega hringhendu mun goðinn einhverju
sinni hafa fært næturgesti sínum.
Á mun slaka illvíg lund
ógnartaki sínu.
Vísnaþáttur 612
Ef þú vakir eina stund
undir þaki mínu.
Gestur sem gleymdi blaði á eldhúsborðinu hjá
skáldinu þegar hann fór, fékk þessa kveðju.
Mörgum hefur gleymskan gert
grikk í meira lagi.
Blaðið sannar að þú ert
einn af þessu tagi.
Gott að heyra næst frá hinum snjalla Halla frá
Kambi.
Fyrir eyrum ómar suð
erfið er lífsins brekka.
Almáttugur góði Guð.
-Gefðu mér að drekka.
Minnir að Bjarni frá Gröf eigi þessa.
Flónskan verður meiri og meiri
og minna viti alltaf sáð,
eftir því sem fleiri og fleiri
fara saman heimskra ráð.
Held að það hafi verið Jón Múli Árnason sem
orti svo eftir að hafa horft á skrúðgöngu.
Göngu-skrúð tók glaður-all
gæi prúður þátt í.
Braga trúður býsna snjall
blés sinn lúður kátt í.
Þegar ég er að grafa upp úr gömlu dóti mínu
ýmsar vísur rekst á tvær sem eru taldar eftir
hinn kunna hagyrðing hér norðanlands Stefán
Sveinsson er dvaldi alllengi á Æsustöðum
í Langadal, síðar fornbókasala í Reykjavík.
Finnst einhvern veginn ekki víst að vísur
þessar séu eftir Stefán og ekki líkar þeim
mörgu gleðskaparvísum sem hann orti. Bið
lesendur um upplýsingar ef þeir kannast við
þær. Tildrög voru þau að Stefán, sem var mikill
gleðimaður og hafði gaman af því að smakka
vín, fór eitt sinn og keypti sér flösku. Kunningi
hans sem frétti af verslun þessari átaldi hann
fyrir að eyða peningum í slíkan óþarfa. Orti þá
Stefán, ef vísurnar eru eftir hann.
Þótt ég eyði er það mitt
ei þig gerir snauðan.
En gleddu þig við gullið þitt
í gröfinni eftir dauðann.
Þótt um mig bulli ýmsir menn
á þeim drullan skíni,
Mínu gulli eyði ég enn
í mig sulla víni.
Er þá eins og oft áður komið að leiðarlokum.
Held að rétt sé með farið að sá snjalli
hagyrðingur Reynir Hjartarson hafi einhverju
sinni gert svo fallega játningu.
Á kvöldin þegar sól er sest
og sérhver genginn hjallinn,
þá mín gætir Bakkus best
blessaður elsku kallinn.
Verið þar með
sæl að sinni.
/ Guðmundur
Valtýsson
Eiríksstöðum,
541 Blönduósi
Sími 452 7154
( GUÐMUNDUR VALTÝSSON ) kristin@feykir.is
Í gegnum ár og aldir hafa
örlagadísir setið að iðju
sinni og spunnið vefi sem
við fetum svo eftir í gegnum
lífið. Ég ætla að rekja mig
hér eftir einum þræði í vef
dísanna.
Það var um sumarið 1991
að ég fór norður á Akureyri
í sumarfríi með foreldrum
mínum. Við ætluðum að vera
fyrir norðan og tína ber og
skoða okkur um. Ég hafði
aldrei keyrt svo langt á minni
æfi og var þar af leiðandi að
sjá Öxnadalinn og utanverðan
Eyjafjörð í fyrsta skipti.
Með okkur voru frænka og
maðurinn hennar, þau höfðu
farið í gegnum Skagafjörð,
komið við á Siglufirði og keyrt í
gegnum Fljót.
Það var nú ekkert sem
markvert var á leið þeirra
annað en það að síðasti bær í
Fljótum hét Þrasastaðir, þvílíkt
og annað eins bæjarnafn, það
getur ekki verið vit að bendla
sig við slíkt og þvílíkt. Nei,
bæjarnöfn eins og Kiðjaberg
og Teigur eða Gullbrekka, þar
væri búandi á.
Mamma og pabbi, uppfull
af fróðleik, gátu nú upplýst
að þaðan kæmi hin rómaða
Þrasastaðaætt sem fræg væri
fyrir dugnað og vinnusemi
og að yfirlöggan á Selfossi
væri af þessari ætt. Ég var
engu nær enda ekki búin að
ná áttum á Akureyri, reimaði
á mig hlaupaskóna hljóp út
í buskann og vonaði að ég
rataði til baka.
Norðurlands ferðin gekk fínt.
við komumst í ber og gátum
farið fyrir Múlann og göngin,
mikil vegabót fyrir það fólk
sem býr í Ólafsfirði.
Um jólin er ég orðin stúdent,
hvað átti nú að gera?
Dýralæknir var náttúrlega það
eina rétta, bara ef ég væri ekki
svona sprautuhrædd og hefði
oftar en ég nenni að telja lent
rænulaus í flórnum, flækt í
slöngu og kalkpoka þegar það
voru dýrin sem þörfnuðust
lækninga.
Búskapur og Hvanneyri, það
hljómaði vel, kannski myndi
sprauthræðsla rjátla af mér
og það væri svo hægt að fara
í dýralækningar seinna. Ég
var send norður í land vorið
1992 í verknám. Í fréttum þá
daga var verið að fjalla um
bændur í Fljótum sem voru að
grafa fé sitt úr fönn eftir mikið
hret. Miklir kappar þessir
Fljótamenn. Fljót – voru þau
á Norðurlandi? Eftir afburða
gott sumar gátu bændur
á Norðurlandi náð saman
vopnum sínum og heyjum og
hret heyrði sögunni til.

Mikið úrvals lið mætti á
Hvanneyri um haustið,
prófessorssynir, valkyrjur og ég
tali nú ekki um bændasynir og
með einum af þessum sonum
endaði ég og búskapur á
Þrasastöðum var ákveðinn.
Síðan eru liðin 20 ár.
Uppbygging gengur ágætlega
og framtíðarhorfur góðar.
Örlagadísir, eða nornir eftir því
sem við á, eru vinnusamar
og halda okkur við efnið.
Stundum eru þær réttlátar
og stundum geta þær verið
ranglátar og mann langar
til að tala um að þær séu
ósanngjarnar. Hér á árum
áður var búsældarlegt í Stíflu
og allt að tuttugu bæir í byggð,
félagheimili, kirkja og skóli.
Núna erum við ein í Stíflu, og
kirkjan á þjóðminjaskrá, en
mikil uppbygging á næsta bæ,
Deplum, vekur bjartsýni og
tilhlökkun.
Ég hugsa stundum um það
þegar við erum á ferð um veg
eða vegleysu á leið til vinnu
eða að sinna öðrum erindum,
þá er ég þakklát mínum
örlögum. Ég er þakklát því að
dísirnar mínar kveiktu ekki í
þeim þræði að ætla mér að
verða stjórnmálamaður;
Að þurfa að ákveða:
• Hvaða veg á að moka og
hvaða veg á ekki að moka,
• hvaða skóla á að loka og
hvaða skóla á ekki að loka,
• hverjum á að hygla og
hverjum ekki.
Góðar stundir.
- - - - -
Ég skora á Guðrúnu Hönnu
Halldórsdóttur húsfreyju á
Helgustöðum og deildarstjóra
á Sólgörðum að skrifa næsta
pistil.
Íris Jónsdóttir á Þrasastöðum í Fljótum skrifar
Vefir örlagadísanna
ÁSKORENDAPENNINN
UMSJÓN kristin@feykir.is