Feykir - 01.03.2012, Blaðsíða 4

4 Feykir 09/2012

Sungið á tíu
tungumálum
Það var þéttsetinn salurinn í
Menningarhúsinu Miðgarði
sunnudaginn 19. febrúar,
konudaginn, þegar
Kvennakórinn Sóldís hélt þar
tónleika. Þetta voru aðrir
opinberu tónleikar kórsins,
sem aðeins hefur starfað í
rúmlega hálft annað ár, var
stofnaður 2. júní 2010 „við
eldhúsborðið á Uppsölum“, að
sögn Drífu Árnadóttur,
húsfreyju þar og eins og af
stofnendum kórsins.
Drífa ber nafn með rentu, hún
dreif upp stofnun kórsins ásamt
þeim Írisi Olgu Lúðvíksdóttur
og Sigurlaugu Maronsdóttur.
Auglýst var eftir konum í
kórinn og stóð ekki á við-
brögðum, því 40 konur gáfu sig
fram, sem flestar koma úr
Skagafirði, en nokkrar úr
Austur-Húnavatnssýs lu.
Kórinn fékk inni í Miðgarði til
æfinga. Söngstjórinn var ráðin
Sólveig Sigríður Einarsdóttir,
kirkjuorganisti og tónlistar-
kennari á Blönduósi, og undir-
leikari Rögnvaldur Valbergs-
son. Kórinn hélt sína fyrstu
tónleika í Miðgarði á kvenna-
frídaginn haustið 2010, söng þá
fimm lög á jafnmörgum tungu-
málum og fékk góðar viðtökur.
Tónleikarnir 19. febrúar
voru ekki síður á alþjóðlegum
nótum. Á efnisskránni voru
sextán lög og flest af erlendum
toga, lagaval fjölbreytt og
nokkuð óvenjulegt. Alls söng
kórinn á níu tungumálum auk
móðurmálsins, þ.e. á frönsku,
spænsku, finnsku, rússnesku,
hebresku, swahílí, latínu,
sænsku og ensku. Ekki virtist
það vefjast fyrir konunum,
enginn þurfti á blöðum að
halda á tónleikunum og varð
ekki annað heyrt en þær leystu
þetta verkefni vel af hendi.
Fyrsta lagið á efnisskránni
var Hevenu shalom aleichem,
þjóðlag frá Ísrael, sungið á
hebresku, sem mun merkja:
Við færum þér frið. Sem
kunnugt er, er hebreskan lesin
frá hægri til vinstri, en líklega
hefur það ekki komið að sök í
þessu tilfelli. Síðan kom hið
hrífandi lag, Malaika (Engill),
ættað frá Keníu og sungið á
swahílí. Lagið hljómaði vel í
flutningi kórsins. Þess má geta,
að Óskar Pétursson syngur
þetta lag á geisladisk sínum, Þú
átt mig ein (2005), og þar heitir
það Að morgni og er við texta
eftir Braga Valdimar Skúlason.
Efnisskránni var skipt í tvennt
og gert stutt hlé eftir áttunda
lag. Í fyrri hluta dagskrárinnar
voru m.a. lagið Hvar eru fuglar,
rússneskt lag sungið við ljóð
Steingríms Thorsteinssonar,
sem féll vel við lagið, þótt ekki
sé það lagið, sem flestir þekkja
við þetta ljóð. Einnig lagið
Vertu til/Katjúsa, sem sungið
var bæði á rússnesku og við
íslenskan texta Tryggva
Þorsteinssonar.
Fyrsta lag eftir hlé var
Vikivakar, hið þekkta lag
Valgeirs Guðjónssonar við
texta Jóhannesar skálds úr
Kötlum, sem kórinn flutti á
leiðinni upp á svið. Þá vil ég
nefna Pie Jesu, við latneskan
texta úr Requiem eftir Andrew
Lloyd Webber. Einnig sænska
lagið Vem kan segla förutan
vind við ljóð Friðriks Guðna
Þorleifssonar, sem er nokkuð
þekkt hér á landi. Síðasta lag á
efnisskránni var Climb every
mountain eftir Rofgers &
Hammerstein, kröftugt lag og
áhrifamikið. Sem aukalag söng
kórinn Úr Fjörðum, fallegt lag
við ljóð og lag Böðvars
Guðmundssonar, en endað var
á Bæn við texta Skagfirðingsins,
Bjarna Stefáns Konráðssonar,
og fór vel á því. Kynnir á
tónleikunum var Sara R.
Valdimarsdóttir, sem leysti það
af hendi með mikilli fag-
mennsku.
Sem leikmanni í faginu
virtist mér tónleikarnir takast
vel. Yfir þeim var ferskur blær.
Kórinn býr greinlega yfir
góðum raddstyrk og sönggleð-
in var áberandi, sem hvort
tveggja naut sín vel í Miðgarði,
innkomur voru öruggar og
styrkleikabreytingar sömuleiðis
og auðheyrt að stjórnandinn,
Sólveig Sigríður Einarsdóttir,
hefur alla þræði í hendi sér.
Undirleikur Rögnvaldar Val-
bergssonar studdi við flutn-
inginn af öryggi og smekkvísi,
svo sem vænta mátti frá hans
hendi. Útkoman á tónleikun-
um verður að teljast góður
árangur, einkum þegar þess er
gætt, hve kórinn hefur starfað í
skamman tíma, og er ástæða til
þess að óska kórfólki til
hamingju með það allt.
Áheyrendur kunnu líka vel að
AÐSENT ÓLAFUR Þ. HALLGRÍMSSON skrifar
Skagfirðingurinn, Húnvetning-
urinn og frumkvöðullinn
Hvenær er maður
Skagfirðingur og hvenær er
maður ekki Skagfirðingur?
Hvenær drepur maður mann
og hvenær drepur maður
ekki mann er spurning sem
stundum er erfitt að svara.
Sama er upp á teningnum
þegar reynt er að svara
spurningunni í heiti
greinarinnar. Hvað með
þann sem fæddist í Austur-
Húnavatnssýslu, ólst upp í
Skagafirði og eyddi
fullorðinsárunum í Vestur-
Húnavatnssýslu?
Hér er átt við frumkvöðulinn,
uppfinningamanninn, bónd-
ann og jarðfræðinginn Jakob
H. Líndal. Hann fæddist árið
1880 á Steiná í Svartárdal, ólst
upp á Hrólfstöðum við Mikla-
bæ í Skagafirði og bjó síðar á
Lækjamóti í Vestur Húna-
vatnssýslu. Kemur hann okkur
á Norðurlandi eitthvað við í
dag? Getum við lært eitthvað
af lífshlaupi forfeðra okkar
sem nýtist okkur til framtíðar?
Nú eru viðsjárverðir tímar.
Miklir fólksflutningar frá
Norðurlandi vestra. Því er
mikilvægt fyrir okkur sem hér
búum að taka höndum saman
og sporna við þessari þróun.
Fram að þessu hefur verið talið
mikilvægt að hleypa heim-
draganum og kynnast öðru
fólki, annarri menningu og
öðrum lífsháttum. Samfara því
er mikilvægt að geta komið
aftur heim með lífsreynsluna í
farteskinu og miðla af
þekkingu sinni, samfélaginu
og manni sjálfum og sínum til
góða. Það er skylda okkar sem
eldri erum að gera samfélagið
þannig að það sé eftirsókn-
arvert fyrir unga fólkið að snúa
til baka eftir nám og aðra
reynslu sem lífið hefur upp á
að bjóða. Atvinnumöguleikar
þurfa að vera fjölbreyttir
þannig að menntunin nýtist,
bæði er varðar háskóla-
menntun, iðnmenntun, list-
sköpun, íþróttir og hvað eina
sem mannlífið hefur upp á að
bjóða. Til að vera sterkari þurf-
um við sem búum á
Norðurlandi vestra að standa
saman um hagsmuni okkar.
Við erum stórt og öflugt
landbúnaðarhérað, við eigum
sjóinn, vötnin, laxveiðiárnar,
náttúruna, heiðarnar, jöklanna
síðast en ekki síst eigum við
forfeðurna. Við þurfum að
státa okkur af því fólki sem
svæðið hefur alið af sér og
koma þeim tilfinningum til
afkomenda okkar án þess að
hreykja okkur yfir aðra.
Skagfirðingurinn, Hún-
vetningurinn og frumkvöðull-
inn Jakob H. Líndal fæddist í
lok nítjándu aldar þegar mikil
harðindi voru og tíðarfar erfitt.
Hann braust til mennta við
mikla fátækt og tókst með
harðfylgi að nýta hæfileika
sína samfélaginu til góða.
Hann fæddist í Austur-
Húnavatnssýslu að Steiná í
Svartárdal en fluttist til
Skagafjarðar með foreldrum
sínum. Á þessum árum var
fátækt mikil og framboð á
námi lítið. Eftir vinnusöm ár
og nám við Möðruvallaskóla
fór Jakob í Hólaskóla.
Fram að aldamótum voru
öll verk unnin með höndun-
um. Í byrjun tuttugustu aldar
fóru hestverkfæri að ryðja sér
til rúms og var sú bylting ekki
síðri en vélvæðing nútímans.
Árið 1904 hófu bændur í
Skagafirði jarðrækt við
Reykjarhól í Skagafirði eða við
Varmahlíð. Var Jakob ráðin til
sjá um verkið. Jakob lagði
jarðhitavatnið sem kom upp
úr jörðinni við Reykjarhólinn,
í malarrásum um landið,
þannig að moldin hitnaði og
varð rakari. Þá var kartöflum
og rófum sáð í landið. Jakob
var frumkvöðull að nota
hveravatn við ræktun og leiða
það um akrana. Jakob skrifaði
síðar grein um málið í danskt
landbúnaðartímarit.
Árið 1906 lá leið Jakobs til
Noregs til frekara náms, hann
fór í landbúnaðarskólann í
Askov. Um sumarið vann
Jakob á búgarði í Danmörku.
Þegar Jakob kom heim 1909
hóf hann kennslu á Hólum í
Skagafirði. Árið 1910 tók
hann við forstöðu Ræktunar-
félag Norðurlands á Akureyri,
um leið varð hann ritstjóri
ársrits félagsins.
Árið 1914 kvæntist Jakob
Jónínu Sigurðardóttur frá
Lækjamóti. Þau fluttu svo
búferlum þangað árið 1916,
rétt fyrir frostaveturinn mikla.
Jörðin hafði litlar slægjur og
hóf Jakob ræktunarstarfið.
Kom hann á umfangsmikilli
áveituframkvæmd, en vatnið
var næringarsnautt mýrar-
vatn. Þarna hannaði Jakob
þúfnabana sem notaður var til
að auðvelda túnrækt. Eintak
af honum er til á Byggðasafni
Húnvetninga og Stranda-
manna á Reykjum.
Málþing
Málþing verður haldið um
Jakob H. Líndal í Félags-
heimilinu Víðihlíð laugardag-
inn 14. apríl nk., kl. 10.30 til
kl. 16.00. Þangað munu okkar
helstu sérfræðingar á sviði
landbúnaðar og jarðvísinda
koma og halda skemmtileg
erindi. Allir eru hjartanlega
velkomnir. Málþingið er
styrkt af Menningarráði.
Sigríður Hjaltadóttir
Byggðasafni Húnvetninga og
Strandamanna
AÐSENT MÁLÞING UM JAKOB H. LÍNDAL
meta söng Sóldísar og létu
ánægju sína í ljós með dynjandi
lófaklappi. Voru stjórnanda og
undirleikara færðir blóma-
vendir í lokin. Að loknum
tónleikum var svo kaffi-
hlaðborð, sem kórkonur sáu
um, þar sem borð svignuðu
undan kræsingum. Með
kvennakórnum Sóldís hefur
kóraflórunni í Skagafirði bæst
öflugur liðskraftur. Telst mér til,
að hér séu nú starfandi fimm
kórar í héraði, svo af nógu er að
taka fyrir þá sem kunna að
meta góðan kórsöng.
Þess má að lokum geta, að
kórinn mun á næstunni efna til
tónleika víðar á Norðurlandi,
svo ekki er öll nótt úti fyrir þá,
sem misstu af tónleikunum í
Miðgarði.
Ólafur Þ. Hallgrímsson