Feykir - 06.06.2013, Blaðsíða 6

6 Feykir 22/2013
inná miðri lóðinni myndaði
strandlínu eyrarinnar fyrir
örfáum árum síðan. Jarðvinn-
unni er að mestu lokið og
uppsteypa á sökklum er
hafin. Áætlað er að lögð
verði lokahönd á húsið í
ágústmánuði en þar á eftir
hefst smíði umfangsmikils
vélbúnaðar innanhúss. Ef allt
gengur samkvæmt óskum
má ætla að starfsemi hefjist í
verksmiðjunni í lok árs 2013.
-Í 1500 m2 verksmiðjuhúsnæði
mun fara fram þurrkun á
fiskafurðum, s.s. þorskhausum,
beingörðum og afskurði frá
fiskvinnslu. Þurrkunin fer m.a.
fram í færibandaklefa sem er
lokað rými með færibandi á
fimm hæðum. Inn í klefann
er tekið ferskt kalt loft innum
lofttúður á norðurvegg hússins.
Kalda loftið fellur niður í átt
að elementum sem eru hituð
með heitu vatni. Heitu loftinu
er blásið undir neðsta bandið
uppúr klefanum í gegnum öll
böndin sem fyrir ofan eru.
Hráefni er matað blautu inn í
klefann á efsta færibandið og
færist svo neðar og fer að lokum
þurrt út úr klefanum eftir u.þ.b.
3 daga. Þegar hráefnið kemur
út úr færibandaþurrkaranum
er því dreift á jöfnunarbönd þar
sem rakastig vörunnar jafnast.
Eftir jöfnun er vörunni pakkað
og þar á eftir raðað jafn óðum
í gám sem fer í útflutning til
Nígeríu, segir Margrét Silja.
Hver verður mesta breytingin
á skreiðarverkuninni frá
því sem nú er? -Frá upphafi
byggðar á Sauðárkróki hefur
farið fram útiþurrkun á
skreið. Margrét Silja segir að
helsta breytingin sem verði
nú er að hjöllunum fækkar
og þeirra í stað rís 1500 m2
verksmiðjuhúsnæði. -Afköstin
aukast og þurrkferlið styttist úr
ca. 3 mánuðum í eina viku auk
þess sem hægt verður að þurrka
allt árið um kring. Tilkoma
verksmiðjunnar er forsenda
þess að hægt verður að þurrka
sjófrysta hausa sem er að
nokkru leyti fargað á hafi úti í
dag. Nýja verksmiðjan verður
ekki útbúin til þurrkunar á
bolskreið. Hluti hjallanna
mun því standa áfram til þess
að sinna þeim markaði, en
bolskreið þykir þvílíkt lostæti
í Nígeríu að hún er algeng
brúðkaupsgjöf, segir Margrét
Silja og bætir við að líklega
verði ferðamenn ánægðir
með að hjallarnir hverfi ekki
allir því fiskþurrkunin hefur
verið sterkt aðdráttarafl fyrir
ferðamenn sem heimsækja
Skagafjörð. Nokkrar rútur
staldra þar við daglega yfir
sumartímann og kynna sér
sögu skreiðarútflutnings sem á
sér meira en þúsund ára sögu.
Hvort bæjarbúar megi
búast við lyktarmengun frá
nýrri verksmiðju telur Margrét
Silja svo ekki vera þar sem
ferskleiki hráefnis og hreinlæti
eru lykilþættir í baráttunni
við lyktarmengun og upp á
það verður passað auk öflugs
hreinsibúnaðar.
-Ný verksmiðja er staðsett
í um 400 metra fjarlægð
frá landvinnslustöð FISK
Seafood að Eyrarvegi 18.
Nálægðin tryggir vinnslu
með úrvalshráefni en aldur
hráefnisins skiptir miklu
máli fyrir lyktarmengun frá
vinnslu af þessu tagi. Hreinlæti
þykir ekki skipta minna
máli en klæðskerasniðið
hús utan um vinnslu sem
þessa auðveldar þrif. Það er
mat sérfræðinga að ekki sé
þörf á lyktarhreinsibúnaði
í nýja verksmiðju þar sem
þurrkferlið er hratt og góðar
forsendur fyrir vinnslu með
úrvalshráefni, segir Margrét
Silja og leggur áherslu á að
það sé einhuga vilji FISK
Seafood að íbúar hljóti ekki
óþægindi af nýrri verksmiðju
og því stendur til að innleiða
osonhreinsikerfi strax frá
upphafi. Slíkur búnaður brýtur
niður lyktarvalda í þurrkklefa
áður en loftið streymir út um
útstreymisloka.
-Það er þó mikilvægt að
hreinsun sem þessi gerist
ekki á kostnað annarra
lyktarmengunarvalda. Það
Íslendingar hafa skarað framúr í nýtingu á þorski og færa sig sífellt nær
fullnýtingu á afurðinni. FISK Seafood hefur lagt mikið uppúr framþróun og
aukinni verðmætasköpun í matvæla- og fóðuriðnaði. Útflutningur á þurrkuðum
þorskhausum nam rúmum 5% af heildarútflutningstekjum af þorski á
landsvísu árið 2011. Um töluverð verðmæti er því að ræða í (afgangs)afurðum
af fiski sem ekki eru nýttar að fullu í dag.
Á hafnarsvæðinu má sjá upp-
haf framkvæmda við byggingu
nýrrar fiskþurrkunarverk-
smiðju sem mun rísa við
Skarðseyri 13 á Sauðárkróki.
Tilkoma verksmiðjunnar er
liður í aukinni verðmæta- og
atvinnusköpun. Inniþurrk-
unarverksmiðjan verður há-
tækniverksmiðja þar sem
ýmsar tækninýjungar verða
frumreyndar. Vélbúnaðurinn
er hannaður í nánu samstarfi
verkkaupa við sérfræðinga
á sviðinu og fer smíði vél-
búnaðar og verksmiðju
fram í heimabyggð. Feykir
ræddi við Margréti Silju
Þorkelsdóttur, verkefnisstjóra
framkvæmdarinnar.
Hvenær hefst framkvæmdin
og hvenær er reiknað með
að henni ljúki? -Jarðvinnan
undir verksmiðjuna hófst í
vorhreti strax eftir páska með
undirbúningi lóðar og flutningi
á grjótvarnargarði. Margrét
Silja segir að landvinningar
gerist mjög hratt á svæðinu
en grjótgarðurinn sem lá
Margrét Silja Þorkelsdóttir verkefnisstjóri hjá FISK Seafood
Fullkomið
fiskþurrkunarhús
rís á Króknum
VIÐTAL
Páll Friðriksson
Áfram verður hert í hjöllunum þó þurrkhúsi rísi brátt.
Suðvestur (efri) og suðaustur hliðar hússins. Teikning er unnin af Stoð ehf. Myndin sýnir hvar þurrkhúsið verður staðsett.
Margrét Silja við grunninn að fiskþurrkunarhúsinu nýja.