Morgunblaðið - 24.01.2018, Blaðsíða 14

Í
efsta sæti lista Creditinfo í ár, í flokki
meðalstórra fyrirtækja, er eignarhalds-
félagið Randver, sem hélt utan um eignar-
hlut Jóhanns Páls Valdimarssonar í Forlag-
inu. „Nafnið er engin tilviljun enda félagið
nefnt eftir stjórnarformanni eignarhaldsfélags-
ins og Forlagsins, kettinum Randver sem féll
frá á síðasta ári og var yndislegt dýr,“ útskýrir
Egill Örn Jóhannsson, framkvæmdastjóri For-
lagsins. Randver heldur ekki lengur utan um
hlut Jóhanns, en Forlagið keypti á síðasta ári
42,5% hlut Jóhanns í fyrirtækinu og eru einu
eigendur bókaútgáfunnar nú Egill og Bók-
menntafélagið Mál og menning.
Bókaútgáfan Forlagið hefur líka ratað ofar-
lega á lista Creditinfo allt frá því fyrst var tekið
upp á því að velja framúrskarandi fyrirtæki. Að
komast á listann er afrek út af fyrir sig, en þyk-
ir enn merkilegra í ljósi þess að Forlagið starf-
ar í grein sem hefur átt erfitt uppdráttar.
„Rekstur Forlagsins, og þar áður JPV útgáfu,
hefur gengið vel og skilað hagnaði allt frá
fyrsta starfsári,“ segir Egill, en reksturinn
varð til árið 2001 með stofnun JPV-útgáfu og
starfar enn á sömu kennitölu. Árið 2007 sam-
einaðist JPV útgáfuhluta Eddu og stækkaði
fyrirtækið umtalsvert við það.
Blómleg bókabúð
Í dag gefur Forlagið út fjölda bóka af ýmsum
toga og er útgáfustarfsemin langsamlega fyrir-
ferðarmest í rekstrinum, en fyrir nokkrum ár-
um var ákveðið að hefja að auki rekstur bóka-
búðar á Fiskislóð þar sem bókalager fyrir-
tækisins er geymdur. „Við ákváðum að sér-
kenni búðarinnar yrði gott úrval, enda hefur
úrvalið í íslenskum bókabúðum dregist töluvert
saman á undanförnum árum. Við vildum bjóða
upp á bókabúð þar sem væri hægt að finna all-
ar þær bækur sem fáanlegar eru hverju sinni
og þannig er hægt að finna þar yfir 7.000 titla
frá öllum útgefendum,“ útskýrir Egill.
Eins og gefur að skilja geta prýðileg sam-
legðaráhrif verið fólgin í því fyrir stóra bókaút-
gáfu að reka eigin bókaverslun, en Egill segir
jafnframt greinilegt að vöntun hafi verið á
verslun af þessu tagi þar sem áherslan er á
mikið úrval og vandaða þjónustu við við-
skiptavinina. „Á síðasta ári jókst sala í bóka-
búðinni okkar um tugi prósenta. Er það einkar
ánægjulegt í ljósi þess hve mikið bókabransinn
hefur átt í vök að verjast.“
Smíða hljóðbókaforrit
Forlagið hefur líka tekið tæknina í sína þjón-
ustu og opnaði fyrir ári nýja og fullkomna net-
verslun þar sem kaupa má alla þá titla sem eru
til sölu í bókabúðinni á Fiskislóð. „Á síðasta ári
margfölduðum við líka framboð rafbóka og létu
viðbrögð kaupenda ekki á sér standa því um
500% aukning varð í sölu rafbóka hjá Forlaginu
í fyrra. Mætti því áætla að ástæðan fyrir því að
rafbókamarkaðurinn á Íslandi hafi ekki enn
náð því flugi sem hann hefur gert í flestum ná-
grannalöndunum hafi verið að framboðið var
ekki verið nægjanlegt.“
Næst á dagskrá er að efla hljóðbókaútgáfuna
og síðar á árinu mun Forlagið gefa út snjall-
forrit fyrir farsíma og tölvur þar sem hægt
verður að streyma hljóðbókum yfir netið. „Við
teljum að útgáfa hljóðbóka á geisladiskum sé
ekki lengur skynsamleg, einfaldlega vegna
þess að geisladiskaspilarar finnast varla á
heimilum, og ljóst að með snjallsímavæðing-
unni mun streymi hljóðbóka verða framtíðin.“
Hljóðbókaútgáfan verður stórt stökk fyrir
Forlagið og ekki ódýr tilraun. „Það er rétt að
útgáfa hljóðbóka getur verið töluvert kostn-
aðarsöm enda þarf að borga fyrir lesturinn og
greiða tæknimanni. Þá verður að auki að
streyma efninu, sem kostar sitt, og halda utan
um tæknilegu hliðina. Er kostnaðurinn af
hljóðbókaútgáfu því töluvert meiri en af að gefa
út rafbók,“ segir Egill.
Ekki háð jólabókaflóðinu
Spurður hvað geti skýrt góðan rekstur bóka-
útgáfuhlutans segir Egill að þar spili fjölmargir
þættir inn í. „Við höfum haft frábæra höfunda
og líka frábært starfsfólk og alltaf sýnt mikið
aðhald í rekstri. Í sögulegu tilliti hefur ekki
gengið vel hjá útgefendum, og það er alltaf
mikilvægt að missa ekki sjónar á rekstrarhluta
útgáfunnar samhliða því að reyna að gefa út
bækur sem eiga erindi við almenning og geta
selst.“
Það ætti líka að hafa hjálpað Forlaginu að
bókaútgáfunni er dreift yfir allt árið og fyrir-
tækið ekki jafn háð jólabókavertíðinni og marg-
ir keppinautarnir. „Flestir útgefendur eiga lík-
lega allt sitt undir því hvernig salan gengur á
þriggja vikna kafla, og hætt við að illa fari ef
hlutirnir ganga ekki upp í aðdraganda jóla. Eitt
helsta keppikefli okkar eftir stofnun var að
gefa út bækur á öðrum árstímum og breikka
þannig tekjugrunninn. Það hefur gengið vel og
er nú svo komið að aðeins minnihluti tekna
Forlagsins verður til í jólabókaflóðinu, eða um
þriðjungur. Hjá mörgum öðrum útgáfum hygg
ég að hlutföllunum sé jafnvel öfugt farið og að
80% eða allt upp í 90% af tekjunum verði til í
desember.“
ai@mbl.is
„Höfum alltaf sýnt mikið aðhald í rekstri“
Morgunblaðið/Styrmir Kári
88. sæti
Randver
Meðalstórt 1. sæti
Egill Örn Jóhannsson
14 MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 24. JANÚAR 2018 VIÐSKIPTAMOGGINN FRAMÚRSKARANDI FYRIRTÆKI
Bókaforlögin hafa átt erfitt uppdráttar og
segir Egill að skömmu eftir hrun hafi tekjur
bókaútgefenda byrjað að dragast saman.
„Flesta aðra geira sem upplifðu sams kon-
ar samdrátt hefur tekist að styrkja á ný, en
bókaútgáfan hefur ekki enn fundið við-
spyrnuna,“ segir Egill og bendir á að að-
gerðir ríkisins hafi ekki hjálpað til: „Ríkið
létti álögum á fjölmargar greinar í kjölfar
hrunsins, og má t.d. nefna verslun með skó
og fatnað, og ýmsar undanþágur og stuðn-
ing sem skapandi greinar hafa notið. Þegar
kom að bókaútgáfu voru álögurnar þvert á
móti auknar og hefur það gert okkur erf-
iðara fyrir.“
Nú gæti loksins verið komið að viðsnún-
ingnum sem beðið hefur verið eftir: „Í
stjórnarsáttmála nýju ríkisstjórnarinnar
stendur að afnema skuli skatta á bókum og
trúi ég að svo verði á árinu. Það getur kom-
ið til með að hafa grundvallaráhrif til batn-
aðar fyrir bókaútgáfu á landinu.“
Þrengt að frekar en létt undir
„Í sögulegu tilliti hefur ekki gengið vel hjá
útgefendum, og það er alltaf mikilvægt að
missa ekki sjónar á rekstrarhluta útgáf-
unnar samhliða því að reyna að gefa út
bækur sem eiga erindi við almenning og
geta selst,“ segir Egill Örn Jóhannsson.