Morgunblaðið - Sunnudagur - 11.02.2018, Síða 22

Helena Gunnarsdóttir, sem er meðmatarbloggið Eldhúsperlur (eldhus-perlur.com), hefur gaman af bollu-
degium. „Þetta er sérstaklega mikill uppá-
haldsdagur í fjölskyldunni. Það eru miklir
rjómabolluaðdáendur í minni fjölskyldu,“
segir Helena, sem heldur
mest upp á vatnsdeigsboll-
urnar „svona eins og mað-
ur er vanur frá mömmu“.
Henni finnst um að gera
að njóta bollanna ekki bara
á bolludaginn heldur líka á
undan. Hún segir að þeir
sem hafa ekki bakað bollur
áður ættu endilega að æfa
sig um helgina, því það sé
ekkert gaman að baka í fyrsta sinn á bollu-
deginum sjálfum og svo misheppnist allt.
„Ég er voðalega lítið í tilraunastarf-
seminni. Ég hef prófað að gera alls konar en
við endum alltaf í þessum klassísku með
rjóma, sultu og súkkulaði ofan á. Það er alltaf
það besta, finnst okkur allavega,“ segir hún
um hvað hún setji á bollurnar.
Hún gefur hér skothelda vatnsdeigs-
bolluuppskrift og mörg góð ráð sem má sjá
hér til hliðar sem ættu að tryggja það að
baksturinn heppnist. Hún segir að umfram
allt sé mikilvægt að vera ekki stressaður við
baksturinn og fara vel eftir leiðbeiningum.
Hún man eftir að hafa fengið fiskibollur á
bolludaginn um kvöldið í æsku en sjálf hefur
hún ekki alltaf sama matinn þennan dag en
þó stundum kjötbollur. „Mér finnst það eig-
inlega skemmtilegra. Það gerir daginn spari-
legri,“ segir Helena sem gefur hér líka upp-
skrift að kjötbollum.
Þótt vatnsdeigsbollur séu vinsælastar hér-
lendis á bolludaginn kunna margir Íslend-
ingar vel að meta semlur,
sænskar gerbollur.
Dröfn Vilhjálmsdóttir,
sem er með mat-
arbloggið Eldhússögur
(eldhussogur.com), til-
heyrir þeim hópi enda
bjó hún lengi í Svíþjóð.
„Ég bjó í Stokkhólmi í
fimmtán ár. Semlur eru
stór hluti af þeirra hefð-
um,“ segir Dröfn en bollurnar eru áberandi á
kaffihúsum og bakaríum borgarinnar á þess-
um árstíma. „Þær koma strax eftir jólin í bak-
aríin og eru næstum því fram að páskum en
hámarkið er á „fettisdag“, sprengidag,“ segir
hún.
„Það er gaman að þessum hefðum. Þegar
maður býr erlendis fer maður að meta ís-
lenskar hefðir meira. Úti í Svíþjóð var ég að
sauma öskupoka og föndra bolluvendi með
börnunum, löngu eftir að krakkar á Íslandi
voru hættir að gera þetta,“ segir hún.
„Svo er þetta öfugt núna en við reynum að
halda upp á hefðir sem við kynntumst í Sví-
þjóð,“ segir hún og semlur eru ein þessara
hefða. „Við bjuggum þarna lengi og á meðan
börnin voru að alast upp þannig að þetta er
stór hluti af hefðunum hjá þeim,“ segir Dröfn
sem segist ekki komast upp með að sleppa því
að baka semlur í kringum bolludaginn.
Hún býður því bæði upp á semlur og vatns-
deigsbollur. „Ég er yfirleitt með bollukaffi á
sunnudeginum fyrir stórfjölskylduna. Þá er
blanda af alls konar bollum og allir fá það sem
þeim finnst gott.“
Dröfn gefur hér uppskrift sína að sænsku
gerbollunum góðu og líka fiskibollum fyrir þá
sem vilja hafa bollur í sem flest mál þennan
dag.
GettyImages/iStockphoto
Bolla, bolla, bolla!
Bolludagurinn er á mánudaginn og um að gera að fagna honum. Hér eru
birtar uppskriftir að íslenskum vatnsdeigsbollum, sænskum semlum, kjöt-
bollum og fiskibollum þannig að allir ættu að finna eitthvað við sitt hæfi.
Inga Rún Sigurðardóttir ingarun@mbl.is
Dröfn
Vilhjálmsdóttir
Helena
Gunnarsdóttir
MATUR Indra Nooyi, forstjóri PepsiCo, sagði í viðtali að fyrirtækið væri að undirbúavörulínu af kartöfluflögum sérstaklega fyrir konur. Hún sagði að það væri mik-
ilvægt að snakkið passaði í handtösku og að draga úr hljóðum þegar það væri
borðað. Margar konur hafa gert grín að hugmyndinni á samfélagsmiðlum.
Kartöfluflögur fyrir konur?
22 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 11.2. 2018
Jarðarberjasulta, þeyttur rjómi og brætt súkku-
laði ofan á bollurnar er í uppáhaldi hjá Helenu.
Þessi uppskrift gefur um 25 stórar bollur eða um
40 smærri.
4 dl vatn
160 g smjör
250 g hveiti eða hvítt spelt
1⁄4 tsk. lyftiduft
6 egg
Ofn hitaður í 190°C með blæstri. Vatnið og
smjörið sett í meðalstóran pott. Suðunni hleypt
upp og lækkað niður í meðalhita. Þegar smjörið
er alveg bráðnað er hveitinu og lyftiduftinu hellt
út í og hrært kröftuglega með sleif þar til deigið
losnar frá köntunum. Ekki taka pottinn af hit-
anum fyrr en allt er komið vel saman. Þá er pott-
urinn tekinn af hitanum og mesta hitanum leyft
að rjúka úr deiginu, í ca. 10 mínútur.
Helenu finnst ágætt að hræra aðeins í deiginu
meðan það kólnar og dreifa úr því upp á kantana
á pottinum. Svoleiðis gerir mamma hennar það
allavega alltaf með góðum árangri. Þá er eggj-
unum bætt út í einu í einu og hrært vel á milli. (Ef
þið eruð sterk og getið hrært lengi með sleifinni
er það alveg hægt. Hún notar hinsvegar yfirleitt
K-hrærarann í hrærivél fyrir þessa vinnu).
Deigið virkar á ákveðnum tímapunkti eins og
það ætli að skilja sig og vilji ekki samlagast eggj-
unum. Það er eðlilegt og verður bara að hræra
og hræra þar til allt er komið saman. Þá er deigið
sett á tvær pappírsklæddar bökunarplötur með
tveimur matskeiðum og bakað í 30-35 mínútur.
Ef þið viljið hafa bollurnar aðeins smærri er
gott að nota tvær teskeiðar til að setja deigið á
plötuna. Þá eru bollurnar bakaðar í um 25 mín-
útur. Alls ekki opna ofninn fyrr en að bök-
unartíma liðnum því annars er hætta á að þær
falli. Ef þið viljið extra fínar og sléttar bollur er
gott að dýfa fingri í kalt vatn og slétta úr boll-
unum ofan á með fingrinum og gera þær þannig
meira kúlulaga.
Vatnsdeigsbollur
Helena lumar á nokkrum góðum ráðum við bollubaksturinn en eftirfarandi ráð eiga við um
allar vatnsdeigsbolluuppskriftir.
 Ofninn þarf að vera orðinn heitur áður en bollurnar eru settar inn. Það hefur reynst
henni best að hafa stillt á blástur með yfir- og undirhita 190-200°C. Það þýðir ekkert að
setja bollur inn í volgan ofn.
 Það þarf að hleypa upp suðunni á smjörinu og vatninu. Lækka þá aðeins hitann, láta
smjörið alveg bráðna og hella mjölinu út í á meðan potturinn er enn á heitri hellunni.
 Það getur reynst vel að sigta hveitið áður en því er hrært saman við smjörblönduna.
 Hræra deigið vel saman í pottinum á vægum hita. Á þessu stigi á deigið að losna vel frá
hliðunum og vera fallega glansandi og vel þykkt og þá er það tekið af hitanum en ekki fyrr.
 Deigið þarf að kólna aðeins áður en eggin eru sett út í. Það er nóg að það kólni niður í
um 40 gráður eða þannig að þægilegt sé að snerta það með fingrunum.
 Eggin eru sett út í eitt í einu og hrært vel á milli. Annaðhvort með handafli, hrærivél eða
handþeytara. Skiptir ekki öllu máli, bara hræra vel (það tekur samt vel á að gera þetta með
handafli).
 Ef eggin sem þið notið eru mjög stór gætuð þið þurft að sleppa einu. Eins ef þau eru
mjög lítil gæti þurft að bæta hálfu eða einu eggi við. Þetta er mjög mikilvægt því of þunnt
deig á ekki eftir að lyfta sér vel.
 Deigið á að vera mjúkt, glansandi og dálítið teygjanlegt þegar það er tilbúið og ekki of
þunnt. Það á að halda sér vel sé það sett með skeið á bökunarplötu en ekki svo þunnt að
það leki út.
 Ef maður er óviss um hitadreifingu í ofninum er best að baka bara eina
plötu í einu, þannig er hitinn jafnastur. Deigið þolir vel að standa í skálinni
á meðan bakstur stendur yfir.
 Aldrei undir neinum kringumstæðum freistast til að opna ofn-
inn áður en bollurnar eru tilbúnar. Þær eiga að hafa lyft sér vel og
vera fallega gullinbrúnar.
 Þegar þær eru teknar út finnst henni gott að stinga lítið gat á
hverja bollu (t.d. með endanum á teskeið) til að hleypa gufunni
út. Þær halda hæð sinni stundum betur sé þetta gert.
 Lesið leiðbeiningar og fylgið nákvæmlega uppskriftinni sem þið
notið.
 Síðast en ekki síst: Verið stresslaus og hafið gaman af bakstrinum.
Hollráð Helenu