Morgunblaðið - 11.05.2018, Blaðsíða 14

SVIÐSLJÓS
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
Í Landeyjunum sést vel að jörðin er
kúpt. Þegar ekið er til fram sveitina
í átt til sjávar eru Vestmannaeyjar
að hálfu horfnar í
haf, en rísa
hærra og verða
stærri eftir því
sem nær strönd-
inni er komið.
Fjaran er í suðri
útlína sveitarinn-
ar sem nær upp
á aurana þar sem
þjóðvegur austan
við Hvolsvöll
liggur. Í vestri
afmarkast svæðið af Hólsá og
Markarfljóti í austri.
Kóngulóarvefur
Svona er þessu víðar farið á Suð-
urlandi, milli stórfljóta eru víðfeðm
héruð einskonar Mesópótamía eins
og svæðið milli ánna Efrat og Tígr-
is er kallað. Þar eru nú Írak, Sýr-
land og Tyrkland; staðir stórra at-
burða í sögunni. Sama gildir raunar
um Landeyjar sem að stórum hluta
eru sögusvið Njálssögu, þar sem
greinir frá því er menn voru vegnir,
bæir brenndir og önnur ósköp eftir
því.
Vegakerfið í Landeyjum er eins
þéttriðinn vefur sem kónguló hefur
spunnið; hér eru stofnbrautir,
tengivegir og botnlangar sem liggja
heim að bæjum. Net þetta er sam-
anlagt tugir kílómetra en alls eru í
Landeyjum 70-80 byggð ból og íbú-
ar um 300 talsins. Áður fyrr var
þessi sveit sveitarfélög, það er
Vestur- og Austur-Landeyjar sem í
kringum aldamótin voru sameinuð
fleiri hreppum á þessum slóðum í
eitt sveitarfélag; Rangárþing
eystra. Sækja Landeyingar í dag
alla helstu þjónustu á Hvolsvöll og
krökkunum er ekið í og úr grunn-
skóla þar.
Sú var tíðin að hefðbundinn bú-
skapur með kindur, kýr og hross
var stundaður á flestum jörðum í
Landeyjum. Þetta hefur breyst. Nú
eru mjólkurbændur í Landeyjum
alls 27 sem á síðasta ári framleiddu
átta milljónir lítra. Nokkrir bændur
hafa á undanförnum árum komið
sér upp holdakúahjörð til nauta-
kjötsframleiðslu, en grasgefnar
mýrar Landeyja eru ákjósanlegar
fyrir slíkan búskap.
Hér eru líka allmargir sem
stunda hrossarækt og tamningar og
á nokkrum bæjum eru komnar
stórar reiðskemmur. Mátti einmitt
allvíða sjá knapa á hrossum sínum
spretta úr spori þegar Morgunblað-
ið var eystra nú í vikunni; á sól-
ríkum vordegi. Þá er ferðaþjónusta
aðeins komin hér á legg. Sömuleiðis
er nokkuð um að fólk búi í Land-
eyjum og sæki vinnu í þéttbýlið eða
annað eftir atvikum.
Sú var tíðin að álar og straumar
lágu þvers og kruss um Landeyj-
arnar, þar sem Markarfljót og
Þverá flæmdust fram. Af því leiddi
að bæir voru gjarnan reistir á lág-
um hólum eða einskonar eyjum. Af
því er komið nafnið Landeyjar.
Bæjarnöfnin segja líka sína sögu
um framangreinda staðhætti og má
þar tiltaka; Hólmar, Hólmur,
Svanavatn, Lækjarhvammur, Hóla-
vatn, Vatnshóll, og Vatnahjáleiga.
Einnig nöfn bæja sem enda á við-
skeytinu bakki, ey og hóll.
Skógrækt bindi kolefnið
Fyrir öld eða svo tókst mönnum
að beisla fljótin með varnargörðum
sem gerði sveitina byggilegri. En
þá var líka nauðsynlegt að ræsa
mýrarnar fram með skurðum og
rækta svo tún í þessari frjósömu
mold. Nú telja margir að þjóðráð sé
að moka aftur ofan í skurðina, sem
úr streymi gas frá rotnandi jarð-
vegi. Að fylla skurðina að nýju sé
öflugasta bragðið sem Íslendingar
hafi við bindingu kolefnis.
„Að fylla skurðina, sem grafnir
voru fyrir 50 til 60 árum, verður
mikil fyrirhöfn. Ég er ekkert sann-
færður um að þetta sé besta leiðin
við kolefnisbindingu,“ segir Elvar
Eyvindsson, bóndi á Skíðbakka II.
Hann vakti máls á þessu efni þegar
hann tók sæti á Alþingi nú í vetur í
nokkra daga sem varaþingmaður
Miðflokksins.
„Skógrækt er ekki síður árang-
ursrík leið þegar vinna á gegn hlýn-
un andrúmsloftsins og við eigum að
horfa til hennar, fyrir svo utan að
skógarnir setja fallegan svip á land-
ið. Við þurfum miklu meiri vitn-
eskju og vísindi í loftslagsumræð-
una. Þekkingin á þessum málum er
veik eins og margir hafa bent á,“
segir Elvar - sem með konu sinni
Jónu Sigþórsdóttur og börnum býr
að Skíðbakka með 55 mjólkurkýr,
60 holdagripi, nokkur hross og
kindur. Þau reka einnig einnig
gistiheimili í gamla grunnskólanum
í Gunnarshólma og sinna verktaka-
starfsemi innan sveitar, því margs
þarfnast búið við og í sveitinni þarf
fólk að vera fjölhæft og geta bjarg-
að sér sjálft með flest.
Þar sem bæirnir standa á hólum
 Lífið í Landeyjum  Sveitin milli fljótanna er sögusvið Njálu  Bæir brenndir og menn vegnir
 Búin eru blómleg og moldin frjó  Vötnin flæmdust fram  Skurðum rist svæði blæs út gasinu
Myndarbýli Það er virkilega fallegt að horfa heim að Syðri-Úlfsstöðum.
Elvar
Eyvindsson
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Sveitin Gamla húsið á Vatnshól með sinni rauðryðguðu bárujárnsklæðningu fangar augu og athygli margra.
AUST U R -
L A N D EYJA R
Akurey
Stóra-Hildisey
Skíðbakki
Bakkaflugvöllur
Markar-
fljótsbrú
Voðmúlastaðir
Landeyjahöfn
Hvolsvöllur
Landeyjar
Framræsla Skurðir í sveitinni eru
margir tugir kílómetra að lengd.
14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 11. MAÍ 2018
Framtak-Blossi er umboðsaðili
fyrir VOLVO PENTA á Íslandi
Dvergshöfða 27 , 110 Reykjavík | www.blossi.is | blossi@blossi.is
Framtak-Blossi
kappkostar að bjóða
góða þjónustu og
sanngjarnt verð á
varahlutum.
Hafið samband við
Hafþór í síma 895-3144
eða hafthor@blossi.is
Aukin lífsgæði
án verkja og eym
Nutrilenk vörurnar fást í apótekum, heilsubúðum og heilsuhillum verslana.
„Ég er búin að æfa mikið síðustu ár; hlaupa, stöðvarþjálfun, tabata
ofl. og varð alltaf þreytt og aum í liðum og beinum eftir æfingar.
Mér var bent á að prufa Nutrilenk Gold og byrjaði ég á að taka 6
töflur á dag í nokkrar vikur. Ég fann ótrúlega fljótt mun til hins betra
svo ég ákvað að prufa að taka líka 1 töflu af Nutrilenk Active því ég
var enn með verki og eymsl í höndum. Active virkar eins og
smurning fyrir liðina en ég fann mikinn mun á mér og eru verkirnir
nú horfnir.
Í dag tek ég 4 Gold og 1 Active og ekki má gleyma Nutrilenk gelinu
sem ég nota á axlir og hné en það kælir og dregur úr bólgum.
Ég get því hiklaust mælt með öllum Nutrilenk vörunum, án þeirra
gæti ekki hreyft mig eins mikið og ég geri í dag, verkjalaus.“
Erna Geirlaug Árnadóttir, 42 ára innanhúsarkitekt
NUTRILENK
ACTIVE
sla