Fréttablaðið - 23.06.2018, Síða 60

Glæpasagnahöfund-
urinn Lilja Sigurðar­
dóttir sendir frá sér
nýja bók í haust
þar sem hún fjallar
um hið pólitíska
andrúmsloft og þá
hörðu gagnrýni sem
konur í stjórnmálum
verða að þola. Lilja
hlaut nýlega íslensku
glæpasagnaverð-
launin.
Lilja Sigurðardóttir hlaut á dögunum Blóðdropann, Íslensku glæpasagnaverð-launin, fyrir Búrið, sem er lokabindið í glæpa-sagnaþríleik hennar um
Sonju, einstæða móður sem leiðist
út í eiturlyfjasmygl. Lilja er tilnefnd
til bresku glæpasagnaverðlaunanna
The International Dagger, fyrir
Gildruna sem er fyrsta bókin í þrí-
leiknum.
Lilja segir tilnefninguna í Bret-
landi mikinn heiður og er sömu-
leiðis hæstánægð með Blóðdropann
sinn. „Ég er önnur konan til að fá
þau verðlaun, á eftir Yrsu, sem mér
finnst gaman. Verðlaunin hafa líka
þýðingu erlendis varðandi markaðs-
setningu, breski útgefandinn minn
er til dæmis alveg himinlifandi.“
Gildran hefur komið út í Frakk-
landi, Englandi, Danmörku, Noregi
og Tékklandi. Netið, bók númer tvö
í þríleiknum, er þegar komin út í
Frakklandi og mun koma út í Dan-
mörku og verður örugglega seld
til fleiri landa. „Það hefur gengið
afskaplega vel í Frakklandi og enski
útgefandinn er mjög ánægður og
svo hafa dómarnir verið góðir,“ segir
hún.
Lilja er mikið á ferðinni að kynna
bækur sínar erlendis. „Bóksala fer
minnkandi og erlendir útgefendur
leggja áherslu á, og segja það skipta
máli, að lesendur geti séð höfundinn.
Þessu verð ég að sinna, ég hitti les-
endur, spjalla við þá og kemst að því
hverju þeir hafa áhuga á. Það er bæði
skemmtilegt og fróðlegt.“
Mexíkósk norn í aukahlutverki
Aðalsöguhetja þín í þríleiknum,
Sonja, er lesbía. Hefur það vakið
athygli erlendis?
„Það hefur vakið ákveðinn áhuga.
Ég held að fólki þyki áhugavert að
lesa um slíka aðalpersónu vegna þess
að hún er aðeins öðruvísi persóna
en fólk á að venjast í glæpasögum
og með aðra sýn. Frá hinsegin sam-
félaginu hef ég fengið mikið þakklæti
fyrir þetta.
Í glæpabókmenntum eru ekki
mjög margar hinsegin söguhetjur.
Hér eigum við Stellu Blómkvist, tví-
kynhneigðu ofurlögguna, og úti hafa
höfundar skapað hinsegin söguper-
sónur, en það er samt ekki mikið um
þær í svokölluðum mainstream-bók-
menntum. Svo er til bókmenntakimi
þar sem eru hinsegin bókmenntir en
það er ekki gott að lenda inni í þeirri
flokkun því það er erfitt að komast
út úr henni. Aðrir lesendur hafa
ekki áhuga ef bókin er markaðssett
á þann hátt.“
Í haust kemur út ný glæpasaga
eftir Lilju, Svik. Spurð um efni bók-
arinnar segir Lilja: „Aðalpersónan er
gift kona með tvö börn, sem verður
utanþingsráðherra, innanríkisráð-
herra, tímabundið í lok kjörtímabils.
Hún kemst á snoðir um samsæri.
Gömul fjölskyldumál skjóta einn-
ig upp kollinum. Meðal aukaper-
sóna eru lesbísk norn sem er hálfur
Mexíkani og bústin fréttakona sem
er hrifin af henni. Ég hef gaman af
þjóðsögum og goðsögum og hef
notað álfa í sögum mínum og þarna
er mexíkósk norn, en þetta er samt
alls engin furðusaga.“
Undir yfirborðinu
Í norrænum glæpasögum er mikið
fjallað um ýmiss konar þjóðfélags-
mein. Eru einhver slík málefni sem
þú vilt minna á í bókum þínum?
„Þetta eru afþreyingarbækur sem
eiga að skemmta fólki og gleðja það.
Í glæpasögum gefst hins vegar ákveð-
ið frelsi til að skoða það sem leynist
undir yfirborðinu og það er hægt að
gera án þess að predika yfir fólki.
Í þríleik mínum fjallaði ég um
fíkniefnaheiminn og þar eru stór öfl
að baki sem fólk gerir sér ekki alltaf
grein fyrir. Það er hneigð til að líta á
fíkniefnaneytendur sem vesalinga
og undirmálsfólk sem þeir náttúr-
lega verða þegar þeir eru komnir
á ákveðinn stað í neyslu. Alltaf eru
einhver öfl á bak við, sem ekki tekst
að ná tökum á, sem græða á þessari
eymd. Þetta finnst mér áhugavert
og það var umfjöllunarefni í þrí-
leiknum.
Í næstu bók, Svikum, skoða ég
hið pólitíska andrúmsloft og sér-
staklega hvernig konur í áberandi
stöðum verða að þola harðari árásir
en karlar í sömu stöðu. Mér finnst
áhugavert að fjalla um grimmdina
gagnvart konum, til dæmis í pólitík.
Ég velti því fyrir mér hvað kalli hana
fram, þótt viðkomandi konur hafi
ekki gert neitt annað en að vinna
vinnuna sína og bjóða sig fram til
þjónustu við almenning. Það er þessi
grimmd, sem er nánast eins og hatur,
sem ég skoða í þessari nýju bók.“
Vinnurðu heimildavinnu fyrir
bækur þínar?
„Já, ég geri það. Varðandi þessa
nýju bók fékk ég aðstoð frá fólki sem
hefur verið í pólitík, fór í námsferð
í dómsmálaráðuneytið og fékk ráð-
leggingar frá sérfræðingum og jafnvel
yfirlestur. Í þríleiknum var tollgæsl-
an mér innan handar og sömuleiðis
fólk sem hafði unnið við rannsóknir
á bankahruninu.
Sagan má ekki líða fyrir raunveru-
leikann og ef það er spurning um að
hún sé skemmtileg eða raunveruleg
þá vel ég skemmtunina. Ákveðnir
hlutir verða samt að vera eins skot-
heldir og mögulegt er. Höfundur
verður að hafa þá sjálfsvirðingu að
vinna grunnvinnu almennilega,
það er höfundinum ekki til sóma að
sleppa því.“
Með hugmyndir að næstu
fimm sögum
Vinnurðu hratt?
„Ég er með gamalt einkaritarapróf
og pikka mjög hratt og er fljót að
koma hugsun minni í texta. Stærsti
hluti vinnunnar fer samt fram í
hausnum á mér áður en ég byrja að
skrifa og áður en ég sest við skriftir
er sagan farin að mótast allverulega.
Svo gerist eitthvað í því ferðalagi
sem skriftirnar eru. Ég á enn þokka-
lega auðvelt með að skrifa og hef
ekki lent í neinni þurrð. Ég er með
hugmyndir að næstu fimm sögum
í hausnum.“
Hvernig finnst þér viðhorfið til
glæpasagna vera? Almenningur vill
lesa þær en það ber samt á því við-
horfi að þetta sé ekki merkileg bók-
menntagrein.
„Fólk er að átta sig á því að þetta
er sérstök bókmenntagrein og það
á ekki endilega að bera hana saman
við fagurbókmenntir. Maður ber
ekki saman ljóðabók og leikrit og
það á að bera glæpasögur saman við
aðrar glæpasögur.
Á hverju ári koma út rúmlega
tíu íslenskar glæpasögur og það er
gaman að sjá greinina vaxa og dafna.
Íslensku glæpasagnahöfundarnir
eru samheldið lið. Ég hef sannarlega
notið góðs af því hvað hinir eldri og
reyndari höfundar hafa verið dug-
legir við að hvetja þá yngri áfram. Ég
er mjög þakklát fyrir það.“
Hin fullkomna búseta
Lilja og Margrét Pála Ólafsdóttir eru
búnar að vera saman í 27 ár og fyrir
tæpum tveimur árum keyptu þær
sér hús við Elliðavatn. Í löngu sam-
bandi voru þær um tíma í fjarbúð.
„Við höfum verið með alls konar
búsetuform og allar mögulegar sortir
af ramma utan um þau,“ segir Lilja.
„Við höfum báðar unnið mikið og
þurft ákveðið olnbogarými. Fyrir
einu og hálfu ári fundum við hina
fullkomnu búsetu fyrir okkur báðar.
Magga Pála er sveitastelpa og vill búa
dálítið afskekkt meðan ég vil hafa
borgarlúxusinn. Við fundum hinn
fullkomna milliveg, sem er gamall
sumarbústaður. Þetta er skrýtið hús
eins og við. Þarna er nokkuð sveita-
legt en stutt í næstu skipulögðu
byggð þannig að staðsetningin
hentar okkur báðum.“
Af hverju hefur sambandið lánast
svona vel þrátt fyrir að þið séuð mjög
ólíkar?
„Það er fimmtán ára aldursmunur
á okkur sem kann að skýra ólíkar
þarfir, en það er alltaf gaman hjá
okkur, sem ég held að sé lykillinn að
því hversu gott sambandið er. Það
koma upp erfiðleikar í öllum sam-
böndum en ef það er gaman saman
þá er maður í góðum málum.
Eftir svona langan tíma hefur svo
margt fallegt byggst upp. Við eigum
fjölskyldurnar okkar saman. Fyrir
27 árum voru barneignir ekki val-
kostur fyrir lesbíur. Margrét Pála var
svo heppin að vera búin að eignast
dóttur, Brynju, og við hugsuðum
aldrei annað en að það dygði okkur.
Brynja á núna fimm börn, þannig að
við Magga Pála eigum fimm barna-
börn. Allir þessir krakkar, frá þriggja
ára upp í tuttugu og eins, eru miklir
gleðigjafar. Algjör dásemd!“
Skrifar um grimmd gegn konum
„Ég er með hugmyndir að næstu fimm sögum í hausnum,“ segir Lilja. FrÉttabLaðið/SigtryggUr ari
„Eftir svona langan tíma hefur svo margt fallegt byggst upp,“ segir Lilja um
samband þeirra Margrétar Pálu en þær hafa verið saman í 27 ár.
Mér finnSt áhugavert
að fjaLLa uM griMMd-
ina gagnvart konuM,
tiL dæMiS í póLitík.
ég veLti því fyrir Mér
hvað kaLLi hana fraM,
þótt viðkoMandi kon-
ur hafi ekki gert neitt
annað en að vinna
vinnuna Sína og bjóða
Sig fraM tiL þjónuStu
við aLMenning.
Kolbrún
Bergþórsdóttir
kolbrun@frettabladid.is
2 3 . j ú n í 2 0 1 8 L A U G A R D A G U R28 H e L G i n ∙ F R É T T A B L A ð i ð
2
3
-0
6
-2
0
1
8
0
4
:2
5
F
B
0
8
0
s
_
P
0
6
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
0
s
_
P
0
4
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
0
s
_
P
0
2
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
0
s
_
P
0
4
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 2
0
3
6
-F
2
3
8
2
0
3
6
-F
0
F
C
2
0
3
6
-E
F
C
0
2
0
3
6
-E
E
8
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
A

F
B
0
8
0
s
_
2
2
_
6
_
2
0
1
8
C
M
Y
K