Fréttablaðið - 28.08.2018, Blaðsíða 16

Elín
Albertsdóttir
elin@frettabladid.is
Brynhildur
Björnsdóttir
brynhildur@frettabladid.is
Ný sending
af yf i rhöfnum
og vinsælu
peysurnar
loksins komnar.
NÚ
KÓLNAR
Í VEÐRI
Fyrstu einkennin eru særindi í hálsi og svo bætist við hósti, hnerri og hor. Þú neyðist til að
horfast í augu við að haustkvefið er
komið. Þrátt fyrir linnulitlar rann-
sóknir vísindamanna öldum saman
hefur ekki enn fundist skotheld
lækning við kvefi og flensu og því
grípa flestir til gamalla húsráða til
að slá á einkennin og gera biðina
eftir bata bærilegri.
Taktu því rólega. Þegar við erum
lasin berst líkaminn af öllum
kröftum við veirurnar sem þýðir að
hann þarf meiri orku en venjulega.
Þess vegna er lykilatriði að hvílast
vel. Taktu veikindaleyfi frá vinnu
eða skóla og ef það er ekki hægt þá
skaltu alls ekki fara í ræktina fyrr en
þér líður betur.
Farðu að sofa. Að liggja í hnipri
í sófanum og horfa á Netflix er
skammgóður vermir. Ónógur svefn
veikir ónæmiskerfið og gerir okkur
erfiðara fyrir að berjast við sýkla.
Farðu snemma í rúmið og leggðu
þig yfir daginn. Ef einkenni eins
og hósti eða stíflað nef ræna þig
svefni má prófa að setja fleiri kodda
undir höfuðið sem bæði dregur úr
þrýstingi á ennisholur og stíflur
og gerir það auðveldara að draga
andann.
Drekktu og drekktu meira.
Nægur vökvi þynnir slím og hor
og dregur úr stíflumyndun í nefi.
Ofþurrkun getur líka valdið höfuð-
verkjum og þreytu. Slepptu samt
koffíni og áfengi en hafðu vatn
alltaf við höndina.
Til að draga úr hálseymslum er
gott að gurgla með saltvatni sem
dregur úr bólgum og losar um slím.
Leysið hálfa teskeið af salti upp í
heitu vatni og gurglið nokkrum
sinnum á dag.
Í hnipri með trefil og te
Með haustlægðunum koma haustflensurnar sem margar hverjar hafa þegar numið land og tekið
að hrjá landsmenn. Það er engin lækning til við kvefi en ýmislegt getur gert lífið bærilegra.
Haustkvefið
getur verið í
meira lagi hvim-
leitt og ef það
ber að dyrum
er mikilvægt að
hvílast vel og
snýta sér rétt.
Hunang mýkir hálsinn en hefur líka
bólgueyðandi eiginleika og hentar
vel út í flesta heita vökva.
Kjúklingasúpa er ekki bara bragðgóð
og næringarrík heldur bætir hún
svefn og dregur úr og eyðir bólgum.
Nú er sá tími þegar græn-metið er hvað ferskast og best. Það er um að gera að
nýta uppskeruna, hvort sem hún
er úr eigin garði, skólagörðum eða
bara úr búðinni. Spergilkál er svo-
kölluð ofurfæða. Spergilkálið eða
brokkolí, eins og það er líka nefnt,
er stútfullt af vítamínum, þar má
nefna C-, B- og K-vítamín auk
kalks og járns. Spergilkál heldur
næringarefnum sínum ágætlega
þótt það sé soðið og er því upplagt
í þessa góðu spergilkálssúpu.
Súpa með spergilkáli,
spínati og kókos
1 stór haus spergilkál
1 laukur
2 hvítlauksrif
½ grænn chili-pipar
1 msk. rifin engiferrót
1 tsk. cumin
½ tsk. kóríander, þurrt
8 dl kjúklingakraftur
3 dl kókosmjólk
100 g spínat
Nokkrir dropar sítrónusafi
Salt
Pipar
Olía
Til skreytingar
Kókosflögur, ristaðar
Ferskt kóríander
Chili-pipar
Skolið spergilkálið og takið í
sundur. Skerið stilkinn í litla bita.
Skrælið lauk og hvítlauk og skerið
smátt. Sömuleiðis er chili-piparinn
skorinn smátt.
Hitið olíu í stórum potti og steikið
laukinn. Því næst er hvítlaukur
og chili sett út í, engifer, cumin
og kóríander. Bætið þá kraftinum
saman við og setjið spergilkálið út
í. Látið malla í fimm mínútur en
bætið þá kókosmjólkinni saman
við. Setjið spínatið saman við og
látið sjóða í tvær mínútur.
Maukið allt saman með töfra-
sprota. Bragðbætið með salti, pipar
og nokkrum dropum af sítrónu-
safa. Setjið á diska og skreytið með
ristuðum kókos, fersku kóríander
og smátt skornum chili-pipar.
Vel kryddað lamb í karrí
Mjög góður hversdagsréttur með
asísku tilbrigði. Í þennan rétt er
notað grænmeti og því má segja
að hann sé hollur og góður. Upp-
skriftin ætti að duga vel fyrir fjóra.
250 g lambakjöt
3 msk. olía
½ rauður chili-pipar
1 tsk. engifer
2 gulrætur
1 laukur
Lítill haus spergilkál
4 dl kókosmjólk
2 sítrónugrasstönglar
1 msk. karrímauk, rautt
2 tsk. púðursykur
Salt og pipar
Skerið gulrótina smátt og hlutið
spergilkálið. Skrælið laukinn og
skerið smátt, sömuleiðis engifer og
hvítlauk. Fræhreinsið chili-pipar-
inn og skerið smátt. Sítrónugrasið
er sömuleiðis skorið mjög smátt.
Skerið kjötið í bita. Hitið olíu á
pönnu og brúnið kjötið. Takið af
pönnunni og setjið engifer, chili,
lauk og grænmeti á pönnuna,
bætið við karrímauki, sítrónugrasi
og kókosmjólk. Látið malla í 10-15
mínútur. Bragðbætið með sykr-
inum, salti og pipar. Setjið kjötið
aftur saman við og látið allt malla í
nokkrar mínútur. Berið fram með
hrísgrjónum.
Nýtt grænmeti í matseldina
Súpa með spergilkáli og spínati.
Drekktu heita drykki. Bæði er
huggun í því að hjúfra sig að heitum
tebolla og svo sýna rannsóknir að
hiti getur linað kvefeinkenni eins
og hálsbólgu og slappleika. Slepptu
samt koffíninu og drekktu frekar
ávaxtate, sítrónuvatn eða heitt soð.
Fáðu þér hunang. Hunang
getur mýkt hálsinn og þannig
minnkað særindi vegna þráláts
hósta. Hunang hefur bólgueyðandi
eiginleika og hefur auk þess róandi
áhrif á bæði börn og fullorðna.
Tvær teskeiðar af hunangi út í heita
mjólk eru gamalt og gott húsráð við
flensu og ekki skaðar að setja kanil
út í sem líka hefur bólgueyðandi
eiginleika. Heitt sítrónuvatn með
hunangi er líka kjörið að taka með
sér í vinnuna á brúsa ef ekki er í
boði að vera heima. Athugið að
gefa ekki börnum yngri en eins árs
hunang vegna möguleika á ofnæmi.
Heitt bað eða sturta er alltaf skot-
helt ráð til að láta sér líða betur en
ef baðið er mjög heitt getur gufan
líka losað um slím. Annað gott
ráð við miklum stíflum er að setja
handklæði yfir höfuðið, beygja sig
yfir skál með rjúkandi heitu vatni
og anda að sér gufunni.
Mundu að hiti er leið líkamans
til að drepa bakteríur og þess vegna
er ekki endilega rétt að byrja að
bryðja hitastillandi lyf um leið og
mælirinn sýnir nokkrar kommur.
Það er samt að sjálfsögðu mikil-
vægt að meta aðstæður hverju sinni
því langvinnur hár hiti getur verið
hættulegur.
Heitir bakstrar geta verið nota-
legir og dregið úr bólgum og losað
stíflur í nefi. Hægt er að gegnbleyta
klút með brennandi heitu vatni,
setja hann í plastpoka og vefja svo
efni utan um pokann til að búa til
þennan fína bakstur.
Ilmolíur eins og eukalyptus geta
losað um stíflur tímabundið til
dæmis í formi smyrsla til að smyrja
undir nefið og líka hálsbrjóstsykur.
Athugið þó að hálsbrjóstsykur getur
þurrkað upp heilbrigðu slímhúðina
og það sama á við um nefsprey svo
hvort tveggja ber að nota í hófi.
Það er mikilvægt að snýta sér oft
og vel frekar en að sjúga upp í nefið
en það skiptir máli hvernig. Ef þú
blæst of harkalega frá þér er hætta
á að hor fari upp í eyrnagöngin og
valdi sýkingum þar. Besta leiðin
er að blása létt til skiptis í gegnum
hvora nös og loka hinni með fingr-
inum á meðan.
Heit súpa er eitt það besta sem
hægt er að borða þegar kvef og
flensa knýja dyra því hún er bæði
auðsnæðanleg og full af næringar-
efnum. Kjúklingasúpa hefur sýnt
sig að hafa róandi áhrif á bólgur í
líkamanum sem gæti dregið úr ein-
kennum og þá eru súpur með lauk,
hvítlauk og chili kjörfæða þeirra
sem vilja láta sér batna fljótt og vel.
4 KYNNINGARBLAÐ FÓLK 2 8 . áG ú S T 2 0 1 8 Þ R I ÐJ U DAG U R
2
8
-0
8
-2
0
1
8

0
5
:1
2
F
B
0
3
2
s
_
P
0
2
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
3
2
s
_
P
0
1
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
3
2
s
_
P
0
0
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
3
2
s
_
P
0
1
6
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
0
A
B
-1
2
E
8
2
0
A
B
-1
1
A
C
2
0
A
B
-1
0
7
0
2
0
A
B
-0
F
3
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
A

F
B
0
3
2
s
_
2
7
_
8
_
2
0
1
8
C
M
Y
K