Morgunblaðið - 20.07.2018, Qupperneq 1

F Ö S T U D A G U R 2 0. J Ú L Í 2 0 1 8
Stofnað 1913  169. tölublað  106. árgangur 
ARNARSTAPI
GLUGGINN INN
Í SKAGAFJÖRÐ
ÚTVEGUR
Í NÝJU OG
FERSKU LJÓSI
LISTAMAÐURINN
YOUSSOU N’DOUR FRÁ
AFRÍKU Í ELDBORG
SJÓMINJASAFNIÐ 30 TÓNLEIKAR Í HÖRPU 31VILL BÆTA AÐSTÖÐU 12
Íslendingar, 100 ára og eldri, fjölmenntu í gær
á Skálafell, kaffihús Hrafnistu í Reykjavík, þar
sem haldin var vegleg veisla í tilefni af 100 ára
fullveldisafmæli Íslands. Bar veislan heitið
„Fullveldisbörnin“ og var hún sérstaklega til-
Lárus Sigfússon, fæddur 1915, sagðist í sam-
tali við blaðamann muna vel eftir vetrinum
1918. „Drepsóttir, harðindi, eldgos og hvað-
eina. Það gekk mikið á seinni hluta ársins,“
segir hann. »6
einkuð þeim sem fæddir eru árið 1918 eða fyrr.
Þegar Morgunblaðið bar að garði var húsfyllir
í veislunni, en meðal þeirra sem litu í heimsókn
voru Guðni Th. Jóhannesson, forseti Íslands, og
Eliza Reid forsetafrú.
Eitt hundrað ára og eldri fjölmenntu í veislu
Morgunblaðið/Valli
Vegleg hátíðarveisla haldin á kaffihúsi Hrafnistu í Reykjavík
 Marit Fougner,
norskur bóndi,
er stödd hér á
landi ásamt koll-
ega sínum, Per
Tore Teksum, til
að kaupa hey af
íslenskum bænd-
um.
„Við erum að
reyna að finna
bændur sem eru
fúsir að selja norskum bændum hey
sem þurfa alvarlega á því að
halda,“ segir Marit. Þau Per hafa
fundað með Matvælastofnun og
norska sendiráðinu á Íslandi og
vonast til að fá að flytja hey úr
landi. Alvarlegur fóðurskortur er í
Noregi vegna mikilla þurrka.
„Ástandið í Noregi er mjög slæmt
og þar ríkir í raun hættuástand,“
segir Marit, sem finnur til mikillar
ábyrgðar og vill hjálpa kollegum
sínum að finna hey. „Það tekur þrjú
til fjögur ár að rækta góða mjólkur-
kú svo það er afar sorglegt að þurfa
að slátra þeim vegna fæðisskorts,“
segir hún. »10
Norskir bændur
vilja kaupa hey af
Íslendingum
Bóndi Marit Foug-
ner geitabóndi
Axel Helgi Ívarsson
axel@mbl.is
Óli Björn Kárason, þingmaður Sjálf-
stæðisflokksins og formaður efna-
hags- og viðskiptanefndar, lýsir yfir
vonbrigðum sínum með þróun skatt-
byrðar á tímabilinu 2009-2017, en
svar fjármála- og efnahagsráðherra
við fyrirspurn Óla Björns um skatt-
tekjur ríkissjóðs á árunum 2009-
2017 birtist nýlega á vef Alþingis.
Gríðarlegar hækkanir
„Það er eftirtektarvert að skatt-
byrði á þennan mælikvarða, þ.e.a.s.
skattbyrði sem
hlutfall af vergri
landsframleiðslu
þegar kemur að
tekjuskatti ein-
staklinga, er að
hækka verulega á
þessu tímabili
2009-2017, um
heilt prósentu-
stig. Þetta er
gríðarleg hækk-
un,“ segir Óli Björn í samtali við
Morgunblaðið. Heildarskatttekjur
ríkissjóðs með tryggingagjaldi voru
rúmir 383 milljarðar 2009 en 716
milljarðar árið 2017. Hann segir það
athyglisvert að á tímabilinu sem um
ræðir hafi milliþrep tekjuskatts ver-
ið fellt niður. „Það skiptir miklu máli.
Hér væri skattbyrðin enn meiri ef
milliþrepið hefði ekki verið fellt nið-
ur, sem skiptir venjulegt launafólk
gríðarlega miklu,“ segir Óli Björn.
Ein ástæða fyrir hækkuninni er að
tekjur einstaklinga hafa aukist á síð-
ustu árum. Óli Björn segir að þó gefi
augaleið að hér sé svigrúm til staðar
til þess að lækka skatta meira en
hefur náðst að gera hingað til.
„Ég lít á það sem eitt af verkefn-
um okkar að nýta svigrúm til að
lækka skatta meira en hefur verið
gert hingað til. Fyrirhugað er að
lækka tryggingagjaldið enn frekar
en orðið hefur og verið er að vinna að
endurskoðun á tekjuskattskerfi ein-
staklinga,“ segir Óli Björn.
Á sama tíma, segir Óli Björn, er
kallað eftir auknum útgjöldum. Seg-
ir hann að betra væri að mæla heil-
brigðis- og menntakerfi landsins,
stóru útgjaldaflokkana, eftir árangri
frekar en út frá því hversu miklum
peningum er varið til þeirra.
Er vonsvikinn með vax-
andi skattbyrði frá 2009
 Svigrúm fyrir frekari skattalækkanir, segir Óli Björn Kárason þingmaður
M„Ólík tímabil í efnahagnum“ »4
Óli Björn
Kárason
„Það er oft mikill reykur hér og við
finnum lykt af honum. Það hefur
einnig verið þannig að við sjáum
ekki í fjöllin,“ segir Lena Monica
Fernlund í samtali við Morgun-
blaðið, en hún er ásamt manninum
sínum, Guðna Kristjáni Ágústssyni,
búsett í bænum Oviken í Svíþjóð.
Þar í landi hafa geisað miklir skóg-
areldar undanfarið og búa hjónin í
grennd við þá. Lena segir fólk hrætt
við ástandið og nauðsynlegt sé að
fylgjast með þróun mála á hverjum
degi.
„Við fylgjumst vel með þróun eld-
anna og þurfum alltaf að athuga
hvort við getum keyrt tiltekna vegi á
svæðinu áður en við förum eitthvert
vegna eldanna,“ segir hún.
Sólarlagið er rauðara en vant er
og Lena segir það vera eins og ef um
eldgos væri að ræða. „Við fórum í
fyrradag og tókum myndir þegar
sólin var að setjast og þá var sólin
eins og þegar verður eldgos á Ís-
landi, hún var mjög rauð.“ »2 og 17
AFP
Ógn Mikill reykur fylgir eldhafinu.
Hræðast
ástandið
 Miklir skógareldar
geisa í Svíþjóð