Morgunblaðið - 20.07.2018, Blaðsíða 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 20. JÚLÍ 2018
Fjölbreytt úrval af gæða viftum frá Vent-Axia fyrir eldhúsið, baðherbergið, skrifstofuna,
verkstæðið eða hesthúsið. Við aðstoðum ykkur við rétta valið.
Lo-Carbon Silhouette 125 Centrif-duo Silent
12in Wall fan Hi-line Sabre Plate
DALVEGI 10-14 | 201 KÓPAVOGI | SÍMI 540 7000 | FALKINN.IS
Hreint loft og vellíðan
Það borgar sig að nota það besta
VENT–AXIA VIFTUR
Framtak-Blossi er umboðsaðili
fyrirVOLVO PENTA á Íslandi
Dvergshöfða 27 , 110 Reykjavík | www.blossi.is | blossi@blossi.is
Framtak-Blossi
kappkostar að bjóða
góða þjónustu og
sanngjarnt verð á
varahlutum.
Hafið samband við
Hafþór í síma 895-3144
eða hafthor@blossi.is
auðmenn borga. Þótt þeir sem
kaupa núna séu vinveittir sveitunum
og þeim sem þar búa verðum við að
hugsa þetta lengra. Það kemur önn-
ur kynslóð. Það er ekki víst að hún
hafi sömu sjónarmið. Ég er alveg op-
inn fyrir því að einhverjar kvaðir
verði settar, til dæmis um hvað hver
og einn má eiga margar jarðir og
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Til greina kemur að setja rekstrar-
skyldu á bújarðir þannig að jarðeig-
andanum sé skylt að tryggja þar ein-
hverja starfsemi og nýtingu, að mati
Einars Ófeigs Björnssonar, bónda á
Lóni II í Kelduhverfi. Hann er
stjórnarmaður í Bændasamtökum
Íslands og fulltrúi í starfshópi land-
búnaðarráðherra um endurskoðun
reglna um eignarhald á bújörðum.
Hann sagði þá hugmynd hafa verið
rædda óformlega á milli manna að
leggja mætti hærri fasteignagjöld
eða annan skatt á jarðeignir sem
ekki væru nýttar. Þær tekjur myndu
þá koma sveitarfélaginu til góða.
„Stóra málið er að það verða að
gilda sömu reglur fyrir Íslendinga
og alla á EES-svæðinu um eignar-
hald á bújörðum á Íslandi,“ sagði
Einar. Hann sagði að Bændasam-
tökin hefðu ekkert á móti því að sett
yrði einhvers konar rekstrarskylda
á bújarðir á Íslandi en ekki ábúðar-
skylda.
Óttast alvarlegar afleiðingar
„Búsetu- eða ábúðarskylda er
kannski fulllangt gengið. Víða eru
menn að nýta nágrannajarðir og þá
fer maður að velta því fyrir sér hvað
sé ábúð,“ sagði Einar. Hann kvaðst
vita til þess að í Noregi fylgdu því
ýmsar kvaðir að eiga bújarðir um-
fram það sem hér gildir og svipað
mætti segja um Danmörku.
Einar kvaðst skilja fólk sem væri
alla vega sett fjárhagslega og vildi
selja jörðina sína á góðu verði þegar
þannig tækifæri byðist. Hann óttast
að stórfelld jarðakaup auðmanna, ís-
lenskra og erlendra, geti haft alvar-
legar afleiðingar fyrir sveitirnar.
„Hefðbundinn landbúnaður stendur
ekki undir því jarðaverði sem þessir
hugsanlega marga ferkílómetra að
hámarki. Stóra myndin er sú að það
þarf þá að gilda fyrir Íslendinga
líka,“ sagði Einar. Honum finnst að í
þessum efnum eigi að gilda sömu
reglur fyrir fólk hvaðan sem það er
úr heiminum. „Bændum er nokk
sama hvort það er ríkur Íslend-
ingur, Breti eða Kínverji sem kaupir
jörð og kemur og veiðir lax tvisvar á
ári. Það skiptir samfélagið engu
máli hvaðan þessi ríki aðkomumað-
ur er.“
Ástandið er víða brothætt
Ýmis vandamál geta fylgt því þeg-
ar utanaðkomandi kaupa upp marg-
ar jarðir í sömu sveit, ekki síst ef
hætt er að halda landinu í rækt og
viðhalda girðingum. Íbúum fækkar
og nemendum í skólanum.
„Það er voðalega dautt samfélag
þegar skólinn er farinn. Þetta er
raunveruleiki hér og þar um landið
og hefur breyst á örfáum árum eða
áratugum. Ástandið er víða orðið
mjög brothætt og fylgir einkum
erfiðleikum í sauðfjárræktinni.
Fjárhagurinn er svo ofboðslega erf-
iður hjá mörgum sauðfjárbændum.
Þeir hafa haldið uppi þessum dreifð-
ustu byggðum,“ sagði Einar. „Það
er mjög erfitt að endurreisa sam-
félög þar sem staðan er orðin svona.
Það þurfa að koma svo margir í einu
til baka til að það skapist einhver
grundvöllur aftur. Ef þetta fer einu
sinni er hætt við að það sé til fram-
búðar.“
Eitt verður yfir alla að
ganga varðandi bújarðir
 Rekstrarskyldu fremur en ábúðarskyldu  Skattur á ónýttar bújarðir
Ljósmynd/Úr einkasafni
Bóndi Einar Ófeigur Björnsson fjárbóndi óttast afleiðingar stórfelldra
jarðakaupa auðmanna, innlendra og erlendra, á framtíð sveitanna.
Tuttugu umsækjendur eru um
stöðu bæjarstjóra Grindavíkur, en
umsóknarfrestur rann út 11. júlí
og nú verður unnið úr umsóknum
í samvinnu við Hagvang. Nokkrir
fyrrverandi bæjarstjórar sækja
um stöðuna, meðal þeirra er
Fannar Jónsson, sem ráðinn var
tímabundið sem bæjarstjóri í
Grindavík frá ársbyrjun 2017 til
loka síðasta kjörtímabils.
Umsækjendur eru í stafrófsröð:
Anna Greta Ólafsdóttir, stofnandi
og sérfræðingur stjórnendalausna,
Ármann Jóhannesson ráðgjafi,
Áróra Jóhannsdóttir, eigandi og
sölumaður, Baldur Þ. Guðmunds-
son útibússtjóri, Bjarni Óskar
Halldórsson framkvæmdastjóri,
Björn Ingi Jónsson bæjarstjóri,
Fannar Jónasson bæjarstjóri,
Guðrún Pálsdóttir verkefnastjóri,
Gunnar Björnsson, forseti og
verkefnastjóri, Hjördís Dröfn Vil-
hjálmsdóttir nefndarmaður, Matt-
hías Magnússon framkvæmda-
stjóri, Ólafur Örn Ólafsson, fv.
bæjarstjóri, Ómar Smári Ár-
mannsson aðstoðaryfirlögreglu-
þjónn, Rebekka Hilmarsdóttir lög-
fræðingur, Regína Fanný Guð-
mundsdóttir, deildarstjóri reikn-
ingshalds, Sveinbjörn Freyr
Arnaldsson framkvæmdastjóri,
Valdimar Leó Friðriksson fram-
kvæmdastjóri, Þórður Valdimars-
son verkefnastjóri, Þorsteinn
Gunnarsson sveitarstjóri og Þór-
unn Inga Ingjaldsdóttir, fram-
kvæmdastjóri íþróttasviðs.
Tuttugu
vilja stjórna
Grindavík
 Fyrrverandi bæj-
arstjóri sækir um
„Við erum afar þakklát fyrir vænt-
anlegan samning sem kemur sér vel
fyrir félagsmenn okkar. Margir hafa
fjárhags síns vegna þurft að draga
við sig að leita til tannlæknis og því
er til staðar mikill uppsafnaður
vandi,“ segir Þórunn Sveinbjörns-
dóttir, formaður Landssamtaka
eldri borgara.
Sjúkratryggingar Íslands vinna
nú að gerð rammasamnings um
tannlækningar aldraðra og öryrkja.
Samningurinn tekur til almennra
tannlækninga en í honum felst meðal
annars skoðun, röntgenmyndatökur,
reglulegt eftirlit, tannviðgerðir, rót-
fyllingar, úrdráttur tanna og fleira.
Fyrirhugað er að samningurinn taki
gildi 1. september næstkomandi og
verði til þriggja ára, með möguleika
á tveggja ára framlengingu.
Áætlað virði samningsins er 15,6
milljarðar króna að teknu tilliti til
tveggja ára framlengingar. Tann-
læknar geta óskað eftir að gerast að-
ilar að samningnum til og með 24.
ágúst næstkomandi.
Ekki samningur frá 2004
„Við fáum oft upphringingar frá
fólki sem spyr hvort breytingar séu
komnar í gegn, það er aukin
greiðsluþátttaka Sjúkratrygginga.
Frá árinu 2004 hefur ekki verið í
gildi neinn samningur milli trygg-
inganna og tannlækna um verðskrá.
Nú er hins vegar búið að ganga frá
málum og fjármunir fylgja,“ segir
Þórunn. sbs@mbl.is
Tannlæknaþjónusta við eldri
borgara verður endurgreidd
 Ríkið vinnur að rammasamningi  Uppsafnaður vandi
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Tannlæknir Þjónustan verður nú í
ríkari mæli niðurgreidd af ríkinu.