Morgunblaðið - Sunnudagur - 29.12.2018, Síða 34

34 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 30.12. 2018
M
annskepnan hefur þróast að
sögn þeirra sem þekkja til.
Það mun hafa gerst eftir
að maðurinn tók að ganga
sæmilega uppréttur en ekki
síður áður.
Maðurinn frekur til fjörs
Eftir að hann skreið á land breytti hann uggum í útlimi
og losaði sig við sporðinn.
Sú aðgerð reyndist mikilvæg, því síðan hefur engin
dýrategund önnur staðið honum á sporði.
Því miður er þá aðeins hálf sagan sögð. Því sigur
mannsins varð ekki án taps annarra.
Nú er svo komið að allar dýrategundir skulu sitja og
standa eins og mannskepnan vill. Húsdýrin eru ekki
ein um að vera í búrum, innan girðinga eða á afmörk-
uðum svæðum. Tegundum sem þetta á við fjölgar og
tegundum fækkar.
David Attenborough er yfirburðamaður enskur um
allt sem að þessu snýr. Til vitnis um mátt hans sem
kennimanns er það nú síðast að hann einn og sjálfur
startaði heimsstyrjöld gegn plasti, sem milljónir
manna um víða veröld gerðust þegar í stað fótgöngu-
liðar í, án minnstu athugasemda.
Attenborough upplýsti fyrir fáeinum árum að nú
væri svo komið að óhjákvæmilegt væri að fækka
mannkyninu um helming eigi náttúran og þá dýraríkið
sérstaklega, að eiga nokkra von um eðlilega framtíð á
jörðinni. Bréfritari heldur helst að það geti verið tölu-
vert til í þessu hjá nafna.
Í þetta sinn var Attenborough þó ekki tekinn á orð-
inu, eins og þegar hann sigaði mannkyninu á plastið.
Kannski sem betur fer því mun erfiðara er við að eiga
þótt rétt sé að plastið er lífseigara en mannslíkaminn.
Enn eru jól og enn sótt að kristni
Mörgum þykir lítið til um kenningar trúaðra (kristinna
því samtök vantrúaðra siðmenntamanna beina ónotum
sínum nær eingöngu að kristnum; virðast hafa vantrú á
að koma megi tauti við krónprinsinn, talíbana, isis-liða,
súníta, síta, pjakkana í Pakistan og alla hina) og tala af
nokkrum hroka um hugmyndir þeirra um sköpunar-
verkið. Telja það hámark heimsku og ögrun við vönduð
vísindi. Hitt liggur þó fyrir að það hægláta fólk sem átt
hefur með sínum hætti hávaðalaust samneyti við guð
hefur ekkert á móti vísindalegum kenningum um sköp-
unarverkið. Öðru nær. Það hlýtur að fagna hverjum
nýjum áfanga og telur ekki eftir það ógrynni fjár sem
til slíkra rannsókna er veitt. Vafalaust er að fylgja ber
slíku fast eftir. Mannkynið allt á mikið undir. Öld af öld
hefur tekist að veita svör, sem í framhaldinu hafa bætt
skilyrði lífs á jörðu.
Vissulega er æði mörgu ósvarað þótt lengi hafi verið
rannsakað. En fagnaðarefnið er að nútíminn, síðustu
aldirnar, eru gjöfulasti tími vísindanna og því mikils að
vænta.
Heimildarlaust tal í nafni Krists
Það má, ef menn vilja, nefna ótal dæmi um það frá lið-
inni tíð, að öfl sem töldu sig hafa úrskurðarvald um
kenningar Krists og þeirra fáu sem stóðu í öndverðu
þéttast vörð um þær, hafi lagt stein í götu framþróunar
og eflingar vísindalegrar þekkingar. En það vill gleym-
ast að það gerðu einnig þeir sem töluðu í nafni vísind-
anna og skipuðu öndvegið í þeim ranni, þótt fræg dæmi
um andófsmenn lifi í minningunni.
Hvað hinn kristna heim varðar þá er sá tími bak og
burt.
Það, hversu mörgu er enn ósvarað af vísindunum
dregur ekki úr gildi þeirra. Lifi maðurinn í milljón ár
hafa allan þann tíma vaknað fleiri spurningar en næst
að svara.
Um það er góð sátt við hinn kristna heim. Vísindin,
spurningar þeirra og svör, eru ekki ógn við kristna
menn almennt.
En það breytir ekki heldur hinu sem kristnir menn
verða að vera frjálsir að, því að vera fyrir sinn hatt
sannfærðir um að það sé meining með tilverunni enda
meiningarlaus tilvera grá og fráhrindandi og gengur
illa upp.
Þar kom enginn betur að en Kristur enda átti hann
erindi og opnaði augu fámenns hóps sem ekkert átti
undir sér. En hugur þeirra var opinn fyrir lögmál-
unum. Mesta afl mannheims sem þá var þekkt beitti
sér af ógnarkrafti gegn þessu lítilræði, þessum fátæka
fámenna ofsótta hóp. Það stóðu því engin rök til að
hann myndi lifa af.
Nú kannast meir en milljarður manna við sterk
tengsl sín við hinn krossfesta. Hann sagðist mundu lifa
og að þeir myndu lifa. Hefur það verið vísindalega
sannað? Kannski ekki. Enda stóð það ekki endilega til.
Samtímamenn fengu sannindamerki sem dugðu þeim.
Þeir urðu að milljörðum fylgjenda og fjölgar enn þrátt
fyrir að kristnir menn séu ofsóttasti trúarhópur ver-
’
Þjóðverjinn Oettinger sem heldur að
Bretar breytist í Marokkó norðursins án
leiðsagnar frá honum og öðrum búrókrötum í
Brussel telur nauðsynlegt að fá nýtt þjóðar-
atkvæði um Brexit. Það vilja breskir Evrópu-
sinnar líka. Áhrifamenn í þessum hópi, t.d.
Tony Blair og John Major, gefa upp þá ástæðu
í fullri alvöru að þau 52% sem unnu at-
kvæðagreiðsluna hafi ekki vitað hvað fælist í
því að fara úr ESB.
Reykjavíkurbréf28.12.18
Eilífðarmálin sem
standa lengi og hin
sem standa furðustutt