Umbrot - 11.07.1975, Blaðsíða 5

Bjarnfríður Leósdóttir:
Predikun
i
— í Akraneskirkju 17. júní 1974
Textinn sem ég hef valið
mér, stendur skrifaður í bréfi
Páls postula, 5. kafla, 13.-14.
vers og hljóðar þannig í Jesú
naf ni:
Því að þér voruð bræður
kallaðir til frelsis, notið að-
eins ekki frelsið til færis
fyrir holdið, heldur þjónið
hver öðrum í kærleika. Því
að allt lögmálið er uppfyllt
með þessu eina orði. Þú
skalt elska náunga þinn eins
og sjálfan þig.
Yfir voru ættarlandi,
aldafaðir skildi halt.
Veit því heillir, ver það grandi,
veist að þekkja ráð þess allt.
Ástargeislum úthellt björtum,
yfir lands vors hæð og dal,
ljós þitt glæð í lýðsins hjörtum
ljós er aldrei slokkna skal.
Flestar ef ekki allar þjóðir
heims eiga sér þjóðhátíðardag.
Þessir dagar eru allir annað
hvort bundnir einhverjum
þeim manni, sem með lífi sínu
og starfi hafði unnið þjóð sinni
slíkt gagn, að skipt hafði sköp
un í lífssögu hennar, eða ein-
hver sá atburður hafði gerst,
sem hafði úrslitaþýðingu fyrir
frelsi og sjálfstæði þjóðarinn-
ar.
Þessir dagar eru ekki minn-
ingardagar um landvinninga á
hendur öðrum þjóðum, eða
neinskonar íhlutun um mál
annarra þjóða til að áuka veldi
sitt.
Nei, þeir eru oftast til minn-
ingar um endurheimt frelsi,
sem einhvern tíma í sögu þjóð-
arinnar hafði glatast, vegna
sjálfráðra eða ósjálfráðra at-
vika, eða athafna þjóðarinnar
sjálfrar.
Við tengjum einmitt þjóð-
hátíðardag okkar við nafn þess
manns, sem varð miðdepill bar
áttunnar við að endurheimta
sjálfstæði okkar, sem við höfð-
um selt úr hendi okkar og þol-
að fyrir fátækt, smán og áþján
í nær sjö aldir.
Þeim manni, sem fékk þau
eftirmæli, að hann hefði verið
sómi Islands, sverð þess og
skjöldur.
Fyrir 30 árum stóðu Islend-
ingar á Þingvelli, fagnandi er
lýðveldi Islands var endurreist.
Rennvotir af skírnarvatni síns
nýja lýðveldis, stóðu þeir á
hinum fornhelga stað, er fán-
inn var dreginn að húni.
Kirkjuklukkum landsins var
samhringt, og lofsöngurinn Ó,
guð vors lands, ómaði af vör-
um þúsundanna. Þannig var
hin fyrsta stund lýðveldisins
vígð.
Þó að einn maður sé öðrum
fremri megnar hann þó aldrei
einn sér, að riðja öllum hindr-
unum úr vegi, að settu marki
nema hann eigi fylkingu sér
að baki, sem trúir á málstað-
inn. Þar sem hver vinnur hon-
um allt það gagn, sem hann
má.
Það er líf og stárf hvers
einasta manns, sem gildir. Það
er starf mitt og það er starf
þitt. Starf hugar og handa.
Við berum öll sameiginlega og
hvert fyrir sig, ábyrgð á vel-
ferð þessarar þjóðar. Velferð
hennar fer eftir því hvernig
við verjum lífi okkar. Hvort
við stuðlum að ögn bjartara
og fegurra mannlífi fyrir okk-
ur og fyrir börn okkar.
„Móðurjörð hvar máður fæðist,
mun hún ekki flestum kær.“
Þannig spyr skáldið, og það
heldur áfram:
„Þar sem ljósið lífi glæðist,
og lítil sköpun þroska nær.“
Finnum við ekki flest hversu
sá staður þar sem við erum
fædd og uppalin á, þar sem við
komumst til nokkurs þroska, er
okkur óumræðinlega kær. Við
gerum okkur ekki alltaf grein
fyrir þessum tilfinningum í
önn dagsins. En ef við látiun
hugann hljóðna um stund,
finnum við þetta mjög vel,
finnum að við erum bundin
þeim stað órofa böndum, bönd
um sem tengja hann minning-
um liðinna stunda, stórra og
smárra, sem mörkuðu lif okk-
ar, þó að það yrði ekki allt á
einn veg.
Fyrsta ræðan sem ég man
eftir í kirkjunni okkar hér á
Akranesi var haldin af séra
Þorsteini Briem. Hann talaði
um tvo vegi, sem um væri að
ræða að fara. Annan sem lægi
til lífsins, en hinn sem stað-
næmdist við gröf. Hann notaði
dæmisögu til að skýra mál
sitt. Hér fyrir oian bæinn voru
vegamót, eins og nú. Þjóð-
vegurinn var annars vegar, sem
lá út um allt land, hins vegar
var vegurinn inn í Innri Akra-
neshrepp, sem þá náði aðeins
inn að bænum Gröf.
Það var vissara að staldra
við á vegamótum og hyggja
að áttum, og íhuga vel hvorn
veginn ætti að fara. Fyrir ó-
kunnuga var nauðsynlegt að fá
leiðsögn kunnugra, ef ekki átti
að villast. Ef rétta leiðin var
valin, var hún greið til allra
átta um landið, lífið breiddi
út faðminn. En ef tekin var
röng stefna við vegamótin, end
aði ferðin við Gröf.
Þessi dæmisaga er mér svo
í fersku minni, að ég held ég
fari aldrei svo fram hjá bæn-
um Gröf, að ég minnist ekki
þessarar dæmisögu, og hvern-
ig presturinn lagði út af henni.
Hann var með þessari dæmi-
sögu að minna okkur á þá á-
byrgð og skyldur, sem við hefð
um við lífið. Að verja því vel,
og staldra við á vegamótum
lifsins, líta til allra átta. Ekki
að snúa við, ekki að álpast út
á rangan veg, heldur gæta
að kennileytum, eftir réttri
leiðsögn. Leiðsögn sem falin er
í góðu uppeldi, tengslum við
arfleifð og trú feðra okkar og
mæðra, og víðsýni trúarinnar
á land og þjóð.
„Land þjóð og tunga, þrenning
sönn og ein
þér var ég gefinn barn á
móðurkné,
ég lék hjá þér við læk og blóm
og stein.
Þú leiddir mig í orðs þín háu
vé.
Á dimmum vegi dýrð þín um
mig skein,
í dögun þeirri er líkn og
stormahlé,
og sókn og vaka: Eining hörð
og hrein,
þú heimtar trúnað, spyr hver
efnd mín sé.
Þetta er krafan til hvers ein
asta manns, að hann beri á-
byrgð á sjálfum sér, á þjóð
sinni, á öllum heiminum. Og
heitið skal vera:
Island í lyftiun heitum hönd
um ver ég heiður þinn og
líf gegn trylltri öld.“
Við höfum tekið við kristni
og kirkju í arf. Allt frá land-
námstíð er talið að hafi verið
kristið fólk á Akranesi. Land-
námsmennimir Þormóður og
Ketill Bresasynir voru kristnir
menn, sennilega komnir frá Ir-
landi. Og Jörundur hinn kristni
bjó í Jörimdarholti, sem síðar
var nefnt í Görðum.
Það bjuggu ávallt kristnir
menn í Görðum. Það eru
gamlar sagnir um að Jörundur
hafi séð ljós í holti, þar sem
kirkjan var síðan reist. Þar
áttu Akumesingar kirkju og
þar hefur kirkjugarður okkar
verið frá ómuna tíð.
Það er vel við hæfi, að ein-
mitt þar skuli byggðasafn okk-
ar vera, og þar skulum við
minnast fortíð um leið og við
hyggjum að framtíð. Og við er
um öll minnug þess, að það er
presturinn okkar sem hefur
haft allan veg og vanda af því
að koma því upp og efla það
til þess sem það er nú. Það
er ánægjulegt að Akurnesing-
ar skulu ætla að minnast 1100
ára byggðar á Islandi, með því
að vígja nýja byggingu yfir
byggðasafn á þessum fornhelga
stað.
Kirkjan okkar stendur í miðj
um bænum. Hingað leitum við
til að leita guðs okkar í hljóðri
bæn á helgum stað. Hingað
komum við á stórum stundum
í lífi okkar til að vinna heit
í vigslu við guðdóminn. Börnin
eru borin upp að altarinu og
presturinn felur þau guði. Um
leið biður hann foreldrum og
öðrum þeim sem eiga að ann-
ast uppeldi þeirra, blessunar
guðs, og hann felur öllum
söfnuðinum ábyrgð á velferð
þeirra.
Erum við sem höfum verið
fermd í þessari kirkju ekki
minnug þess, þegar prestur-
inn lagði hönd á höfuð okkar,
um leið og hann sagði:
Vertu trúr allt til dauðans
og guð mun gefa sér lífsins
kórónu. Vertu trúr. Það dug
ar ekkert minna. —
Hér ganga ungir elskendur
upp að altarinu, til þess að
heita hvort öðru tryggð, og að
þau skuli bera gleði og sorg
hvort með öðru. Hér kveðjum
við ástvini okkar og þá finn-
um við hvers virði samhugur
og vinátta er. I guðshúsi erum
við minnt á það sem er æðst
af öllu: Kærleikurinn. Kærleik-
ur til meðbræðra okkar, kær-
leikur guðs til vor mannanna.
Því að allt lögmálið er upp-
fyllt með þessu eina orði. Þú
skalt elska náunga þinn eins og
sjálfan þig. Er þetta ekki
þungamiðjan í kristinni trú og
yrði ekki líf okkar þá fyrst
fullkomnað, ef okkur tækist
það.
Mig dreymdi draum fyrir
nokkru, sem mig langar til að
segja frá. Mig dreymdi að ég
væri á leið til kirkju til að
taka þátt í guðþjónustu. Mér
er sagt að hún eigi að vera
uppi á Bjargi, og fólkið ætli
þangað í skrúðgöngu. Ég tek
mér stöðu í hópnum, sem legg-
ur af stað. Presturinn er með-
al okkar. Hópurinn er alltaf
að stækka, þó sumir þreytist á
göngunni og setjist við veginn,
sem ég finn að er upp í móti.
Nú sé ég að presturinn er
kominn fram fyrir hópinn,
hærra og einn sér. Hann er
hempuklæddur og með pípu-
hatt. Allt í einu snýr hann
sér við, breiðir út faðminn á
móti okkur og blessar okkur
öll.
Ég vaknaði, draumurinn var
ekki lengri. Þetta var aðfara-
nótt sunnudags og ég fór í
kirkju um morguninn. Prest-
urinn las texta dagsins, sem
var um það, þegar Jesús fór
upp á fjallið og mannfjöldinn
fylgdi honum eftir, og hann
Frh. á bls. 2
5