Skagablaðið - 14.09.1984, Qupperneq 1

Uggvænlegar horfur hjá útgerðarfyrírtækjum á Akranesi:
)rRíkissjódur er aft verða
stærsti útgerftaraðilim“
segirHaraldurStuHaugsson,framkvæmdastjóriHB&Co,ogóttastvinn$lustöðvun á næstunni
„Það «em verið hefur að gerast er bara það, að verðbólgunni í
landinu hefur verið haldið niðri á kostnað launþega þessa lands og
undirstöðuatvinnugreinar okkar, sjávarútvegsins. Það er búið að þenja
teygjuna til hins ítrasta og nú fer að koma að skuldadögunum. Það er
ekki spurning um mánuði heldur daga og vikur,“ sagði Haraldur
Sturlaugsson, framkvæmdastjóri HB & Co. er Skagablaðið átti viðtal
við hann í vikunni og innti hann eftir áliti hans á þeirri geigvænlegu
stöðu, sem sjávarútvegurinn í landinu og ekki hvað síst hér á Akranesi
stendur frammi fyrir.
„Ég veit ekki hversu oft menn
hafa verið að tala um það að
stoppa skipin undanfarin ár. Þáð
hefur ekkert orðið úr neinu ein-
faldlega vegna þess að innan
staklingarnir, sem fyrstir finna
fyrir hamrinum. Þeir geta ekki
endurnýjað skip sín lengur og þar
með er dæmið búið. Hins vegar
hafa margir náð að endurnýja á
fyrstu aðgerðir núverandi ríkis-
stjórnar.
Gleyma nútímanum
Haraldur var ekki par ánægður
með samþykktir flokksformanna,
Steingríms Hermannssonar og
Þorsteins Pálssonar. „Þessir
menn eru að horfa fram til næstu
8-10 ára sem er ágætt, en þeir
vjrðast alveg gleyma bláköldum
staðreyndum nútímans,“ sagði
Haraldur. „Gengið er sprungið
og fiskvinnslan kemur til með að
Hraðfrystihús HB & Co.
sjávarútvegsins rfkir engin sam-
staða,“ sagði Haraldur. „Það er
heldur ekki von til þess að nein
samstaða náist þegar stærsti hluti
þeirra manna, sem stjórna fisk-
vinnslufyrirtækjum í landinu er á
þriggja mánaða uppsagnarfresti
og fær í raun engu ráðið, m.a.
fyrir pólitískum stjórnum fyrir-
tækjanna. Þetta kom hvað best
fram í sumar þegar útgerðarmenn
á Austurlandi ætluðu að stöðva
skip sín. Þeir gáfu á endanum út
yfirlýsingu um að þeir væru hættir
við, þar sem ekki fengist sam-
þykki fyrir stöðvun fyrirtækjanna
í stjórnum sumra þeirra.“
Erfiðara
Haraldur hélt áfram: „Það er
verið að drepa einstaklinginn í
þessu. Áður fyrr var hægt að reka
útgerðarfyrirtæki með dugnaði —
það verður æ erfiðara eins og
dæmin sanna hér á Akranesi.
Þegar kreppir að eins og núna
gerir áþreifanlega eru það ein-
undanförnum árum og þeir menn
eru hvað verst settir núna.“
— Er það þá misskilningur,
sem alltaf hefur verið sagt, að
útgerðin sé og hafi verið rekin á
gengisfellingum?
„Auðvitað er það misskilning-
ur,“ sagði Haraldur. „Það má
ekki gleyma þeirri staðreynd, að
við eigum allt okkar undir er-
lendum mörkuðum. Við getum
ekki hækkað afurðir okkar þótt
allur kostnaður hér innanlands
hækki. Að því leytinu til er
sjávarútvegurinn ísérstöðu. Auð-
vitað vilja allir hafa fast gengi,
það er öllum fyrir bestu. En það
er bara ekki nóg. Á meðan allt
hækkar innanlands segir það sig
sjálft að eitthvað verður að koma
á móti. Til þessa hefur eina leiðin
verið gengisfelling og hún er
neyðarbrauð. Gengisfelling er
ekkert annað en afleiðing þess
ástands, sem ríkir í landinu.
Verðlag hefur ekki lækkað í land-
inu, eins og gert var ráð fyrir við
stöðvast á allra næstu vikum, þar
með talið vinnslan hjá HB & Co.“
Þá var það skoðun Haraldar að
það yrði æ erfiðara að fá menn til
að vinna við fiskvinnslufyrirtæki.
Búið væri að mála allt svo svart,
að slík fyrirtæki væru talin 5.
flokks. Sagði hann það ennfrem-
ur ansi hart en engu að síður satt
að fyrirtækin ættu í vandræðum
með að borga út þau lúsarlaun,
sem fengjust fyrir vinnu í fiski.
„Nú er það málið hjá stjórn-
völdum, að ekki eigi að vera með
neinn atvinnurekstur nema hann
sér arðbær. Það er eitt að skella
staðhæfingum um arðsemi og
aukna framleiðni á borðið, annað
að framfylgja þeim. Ég held að
þessir menn geri sér bara ekki
grein fyrir því hvert ástandið
raunverulega er.“
Vanþakklæti
Þá sagði Haraldur að skuld-
breytingar sjávarútvegsins ekki
vera neitt annað en pappírssjón-
arspil. Skuldbreytingar hefðu ver-
ið gerðar sl. þrjú ár. „Staðan er
nú sú, að eigið fé fyrirtækja
verður uppurið fljótlega með
sama áframhaldi. Ríkissjóður er
að verða stærsti útgerðaraðilinn. “
Haraldur sagði það í lokin vera
sorglega staðreynd en engu að
síður áþreifanlega, að Akranes
væri að syngja sitt síðasta sem
vertíðarstaður. Ekki aðeins yrðu
allar ytri aðstæður æ óhagstæðari
heldur væri nánast enginn sem
legði t.d. út í nám í Sjómanna-
skólanum. Sl. veturhefði aðeins 1
Haraldur Sturlaugsson, fram-
kvœmdastjóri HB & Co.
hafið skipstjóranám og segði það
meira en margt annað um hvernig
komið væri fyrir útgerð á Akra-
nes, og hvaða framtíðarvonir ung-
ir menn hefðu um hana.
„Ef það verður sem horfir, að
vinir mínir, Þórður Óskarsson og
Guðmundur Pálmason, sem hafa
veitt hér ótöldum atvinnu í lang-
an tíma og sýnt frábæran dugnað,
neyðast til að hætta sannast hið
fornkveðna að laun heimsins eru
vanþakklæti“, sagði Haraldur
Sturlaugsson þungur á brún.
„Alit mitt“—nýr greina-
flokkur í Skagablaðinu
Eins og Skagablaðið skýrði
frá í I. tölublaði varð það
samkomulag við bæjarfulltrúa
að þeir skrifuðu greinar í blaðið
á tveggja vikna fresti um þau
málefni, sem þeim væru hug-
leiknust hverju sinni. Upphaf-
lega var ætlunin, að fyrsta grein-
in birtist í 3. tbl. en af óvið-
ráðanlegum orsökum hefur
ekki orðið af birtingu hennar
fyrr en nú.
Það varð að ráði að farið væri
eftir stafrófsröð í greinaflokki
þessum, sem mun bera heitið
„Álit mitt“, og kom það því í
hlut Engilberts Guðmundsson-
ar, bæjarfulltrúar Alþýðu-
bandalagsins, að ríða á vaðið.
Grein hans er á bls. 4 og ber
yfirskriftina „Enn um sund-
laugamál og rekstur íþrótta-
mannvirkja.“
Guðjón Guðmundsson, bæj-
arfulltrúi Sjálfstæðisflokksins,
mun næstur skrifa í þessum
greinaflokki og kemur grein
hans í Skagablaðinu þann 28.
þessa mánaðar ef verkfall setur
ekki strik í reikninginn.