Fréttablaðið - 08.07.2019, Qupperneq 9

SANDGERÐI
GARÐUR
Framtíð Suðurnesjabæjar
Hugmyndasamkeppni
um nýtt aðalskipulag
Suðurnesjabær er yngsta sveitarfélag landsins
og efnir til opinnar hugmyndasamkeppni um
mótun nýs aðalskipulags.Við erum að leita
að spennandi og framsæknum hugmyndum
en keppnin er einnig liður í vali á ráðgjafa til
að vinna að gerð aðalskipulagsins.
Þú finnur keppnislýsingu og öll gögn á
sudurnesjabaer.is/is/hugmyndasamkeppni.
Skilafrestur er til 4. október nk.
Mótaðu framtíðina með okkur.
Guðmundur
Steingrímsson
Í DAG
Eitthvað það eftirminnilegasta sem ég lærði í bókmenntafræði í íslenskudeildinni í háskól-
anum á árum áður var viss greinar-
munur sem málaður var sterkum
litum í einum snilldarfyrirlestr-
inum hjá Matthíasi heitnum Viðari
Sæmundssyni, að mig minnir, á
milli spennusögu og hryllingssögu.
Munurinn er þessi: Í spennusögu
er vitað hverjir eru persónur og
leikendur. Hetjan á sér andstæðing
sem allir vita hver er, eða tekst á við
hættur sem eru fyrirliggjandi og
öllum ljósar. Í hryllingi hins vegar er
þessu öðruvísi farið. Þá er ekki vitað
hver ógnin er. Andstæðingurinn er
hulinn eða sveipaður það mikilli
dulúð að eðli hans er ráðgáta. Hetjan
kljáist við duldar ógnir, einhvers
konar drauga eða yfirskilvitlegar
ófreskjur jafnvel. Úr verður mar-
traðarkenndur hryllingur.
Stundum finnst mér Ísland vera
svona martraðarkenndur hryllingur.
Það eru vissulega stór orð, en þau eru
sögð í þessu tiltekna bókmennta-
fræðilega samhengi. Íslenskt sam-
félag ber stundum, að mínu mati,
þessi einkenni hryllingssögunnar
að því leyti til, að oft er eins og viss
upptök böls eða hryllings séu falin.
Maður veit ekki hvaðan hið vonda
kemur.
Hver vill senda börnin burt?
Þetta er auðvitað ekki meginein-
kenni á íslensku samfélagi, svo hjálpi
okkur almættið. Svo langt leiddur af
svartsýni er ég ekki. Margt er hér fag-
urt og gott. Né heldur er ég viss um
að þetta tiltekna einkenni sé á ein-
hvern hátt sérstakt fyrir Ísland. Ég
held að öll samfélög þurfi að búa við
svona martraðir í mismiklum mæli,
að orsakir vondra huta — öfl sem
stuðla að óhamingju — eru hulin og
þar með illa upprætanleg.
Þessar spaklegu hugsanir um
samfélagið ól ég með mér í vaxandi
mæli undir fréttaflutningi liðinnar
viku. Enn og aftur berast fregnir af
því að vísa eigi börnum á flótta úr
landi. Slíkar fréttir skekja íslenskt
samfélag oftsinnis. Maður verður
ákaflega mikið var við það, að fólki
misbýður þessi harðneskja. Skiljan-
lega. Af hverju getur samfélagið
ekki tekið fólki opnum örmum sem
býr við neyð annars staðar? Hvar
er mannúðin? Að senda eigi börn
aftur í ömurleikann og ógnirnar,
slíkt hugnast manni ekki. Og þá fer
maður að hugsa, og ég er viss um að
margir hugsa það sama: Hver ákvað
þetta? Hver ber ábyrgð á þessari
stefnu? Af hverju er sá aðili ekki lát-
inn svara? Eiga þessar ákvarðanir sér
kannski engan málsvara?
Við blasir allt í einu hin bók-
menntafræðilega skilgreining á
hryllingssögu. Ófreskjan er óþekkt.
Hún er falin.
Auglýst eftir málsvara
Ég geri því ekki skóna að einhvers
staðar í kerfinu bruggi yfirskilvitleg
ófreskja launráð, en það stappar
nærri. Eitt er alla vega á hreinu: Sé
það stefna íslenskra yfirvalda að vísa
eigi börnum úr landi sem hingað
hafa komið með fjölskyldum sínum
úr lífshættulegu umhverfi heima-
landa sinna og náð jafnvel að skapa
tengsl við íslenskt samfélag, eignast
vini og lífsviðurværi, þá verður ein-
hver ráðamaður þjóðarinnar að
stíga fram og upplýsa okkur hin um
að hann beri ábyrgð á þeirri stefnu
og að hann styðji svona aðgerðir
heilshugar. Út af einhverju. Við
Íslenska martröðin
þann sama aðila er þá hægt að taka
rökræðuna, og baráttan fyrir breyt-
ingum á stefnunni verður á allan hátt
heilbrigðari. Ísland verður spennu-
saga, ekki martröð.
Ástandið er fáránlegt Það er ríkis-
stjórn í landinu. Vill hún vísa börn-
unum burt? Vill forsætisráðherra
það? Ef svo er, þá segi hún það. Ef svo
er ekki, þá segi hún það líka. Það er
ekki hægt að búa svo um hnútana
þegar kemur að umdeildum og sárum
mannúðarmálum að einhvers konar
kerfislæg nauðung skyldi Íslendinga
til þess að vera andstyggilegir við
börn. Samfélagið skal vera mannanna
verk, ekki flókið og óskiljanlegt vél-
virki þar sem tölvan segir nei.
Ráðherra stígur fram
Um helgina steig dómsmálaráð-
herra fram. Og jú, hún freistaði þess
að útskýra stefnuna. Fjölskyldurnar
fengu vernd í Grikklandi upphaf-
lega og þangað verða þær því að fara
aftur. Og jafnt skal yfir alla ganga.
Það eru 9.000 börn með sömu stöðu
í Grikklandi. Eigum við að taka við
þeim öllum? spurði Þórdís Kolbrún.
Ég hef tilhneigingu til að svara
þeirri spurningu játandi. Ég efast
hins vegar um að spurningin sé í
nægum tengslum við raunveruleik-
ann til að hafa einhverja þýðingu.
Ísland og Grikkland eru ekki einu
löndin í heiminum. Ólíklegt er að
allir vilji koma til Íslands. Mann
grunar að ráðherra freisti þess hér
að hlaupa með umræðuna út í móa.
Svo er það líka þetta með að jafnt
skuli yfir alla ganga. Ég staldra við.
Ef öll börn eiga að fá sömu meðferð,
hver er þá sú meðferð? Leyfa þeim
að vera í skóla hér smá, eignast vini,
finna von um nýtt og betra líf. Vísa
þeim svo burt?
Ráðherra gerði rétt að stíga fram
og reyna að svara, en ég hef það á til-
finningunni að hún hafi ekki talað
með hjartanu. Eftir stendur martröð-
in óbreytt: Hver raunverulega — af
heilum hug — vill þetta?
S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 9M Á N U D A G U R 8 . J Ú L Í 2 0 1 9
0
8
-0
7
-2
0
1
9
0
5
:0
4
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 2
3
6
1
-1
4
F
8
2
3
6
1
-1
3
B
C
2
3
6
1
-1
2
8
0
2
3
6
1
-1
1
4
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
B

F
B
0
4
0
s
_
7
_
7
_
2
0
1
9
C
M
Y
K