Fréttablaðið - 11.07.2019, Blaðsíða 17

Fréttablaðið - 11.07.2019, Blaðsíða 17
Reykjavík – Þegar sögufrægir stjórnmálaflokkar láta berast út á rangar brautir með afleiðingum sem ná langt út fyrir eigin landamæri er rétt að staldra við. Hverju sætir það að bandaríski Repúblik- anaflokkurinn, flokkur Abrahams Lincoln, og brezki Íhaldsflokkurinn, flokkur Winstons Churchill, hegða sér nú nánast eins og þeir séu gengnir af göflunum? – hvor með sínu lagi. Hvað kom fyrir? Stiklum á stóru. Þá er ekkert rangt Repúblikanaflokkurinn er næstelzti starfandi stjórn- málaflokkur heims. Hann var stofnaður 1854 til höfuðs elzta flokknum, Demókrataflokknum, sem beitti sér fyrir útbreiðslu þrælahalds til vesturríkja Bandaríkjanna þegar þeim fór fjölgandi. Ágreiningur flokkanna fyrir forsetakjörið 1860 hverfðist um þrælahaldið. Demókratar buðu fram lögfræðinginn Steven Douglas sem mælti fyrir hagsmunum þræla- haldara í suðurríkjunum. Repúblikanar buðu fram Abraham Lincoln sem var líka lögfræðingur og mælti gegn þrælahaldi í samræmi við jafnræðisákvæði sjálfstæðisyfirlýsingarinnar frá 1776. Lincoln sagði á fundum: Ef þrælahald er ekki rangt, þá er ekkert rangt. Lincoln sigraði. Suðurríkjademókratar tóku sigri Lincolns illa og sögðu sig úr lögum við Bandaríkin. Af þessu hlauzt borgarastríðið 1860-1864 og kostaði 600.000 mannslíf. Stríðinu lauk með sigri Lincolns og repúblikana. Þeim tókst að viðhalda ríkjasambandinu. Lincoln galt fyrir sigurinn með lífi sínu 1865 og er að margra dómi merk- astur allra forseta Bandaríkjanna. Demókratar bættu ekki ráð sitt í jafnréttismálum fyrr en í forsetatíð Johns Kennedy og Lyndons Johnson 1961-1968 þegar ný mannréttindalög náðu fram að ganga til hagsbóta fyrir blökkumenn. Við það misstu demókratar þá styrku stöðu sem þeir höfðu áður notið í suðurríkjunum. Taflið snerist við. Repúblikanar gengu á lagið. Þeir hafa síðan gert margt til að skerða kosningarrétt blökkumanna og gerðu Donald Trump að forseta- frambjóðanda sínum 2016, mann sem margir telja rasista og hálfgildingsfasista. Trump náði kjöri m.a. fyrir tilstilli vonsvikinna kjósenda sem hafa mátt búa við litlar sem engar kjarabætur áratugum saman og einnig vegna galla á kosningafyrirkomulaginu sem tryggði honum sigur þótt hann hlyti mun færri atkvæði en höfuðkeppinauturinn líkt og gerðist einnig þegar George W. Bush náði kjöri 2000. Auð- menn láta repúblikana grafa markvisst undan lýð- ræði í eiginhagsmunaskyni. Trump er ekki undirrót vandans heldur afleiðing. Flokkarnir tveir sem margir töldu keimlíka ef ekki alveg eins frá 1945 til 1980 eru nú svo ólíkir hvor öðrum sem verða má. Ósættið milli þeirra ristir djúpt, sundrar fjölskyldum og vinum og nær ekki aðeins til kjörinna fulltrúa flokkanna heldur einnig til óbreyttra flokksmanna. Brezka ljónið er tannlaust Vandi brezka Íhaldsflokksins er yngri. Í Bretlandi gerðist það líkt og í Frakklandi, Þýzkalandi og víðar um Evrópu að fram á sjónarsviðið kom nýr flokkur þjóðernissinna, Brezki Sjálfstæðisflokkurinn (e. UKIP), og krafðist m.a. úrsagnar úr ESB. Þingflokkur íhaldsmanna varð svo hræddur við fylgistap að hann ákvað að halda þjóðaratkvæðagreiðslu um aðildina að ESB í þeirri von og trú að kjósendur myndu hafna útgöngu úr bandalaginu eins og meiri hluti þing- flokksins. Þá sáu nokkrir þingmenn flokksins sér leik á borði, snerust á sveif með Brexit og beittu m.a. fyrir sig blekkingum og lygum. Þar fór Boris Johnson einna fremstur í flokki, alræmdur lygari líkt og Trump forseti. Johnson var fyrr á starfsferli sínum rekinn frá Times í London, virðulegu íhaldsblaði, fyrir lygafréttir sem hann birti í blaðinu. Hann býst nú til að taka við starfi forsætisráðherra. Brezkir kjósendur ákváðu óvænt að segja skilið við ESB. Það hefði getað gengið þokkalega hefði ríkisstjórn Íhaldsflokksins haldið sómasamlega á samningum við ESB um útgönguna, en það gerði hún ekki. Þrjú ár frá þjóðaratkvæðagreiðslunni 2016 hafa farið til spillis þar eð ríkisstjórnin gat ekki komið sér saman um samningsstöðu. Það bætir ekki úr skák að Verkamannaflokkurinn er einnig illa laskaður vegna ýmislegra innanmeina. Brezka ljónið er tannlaust í báðum gómum. Margt bendir til að Bretar hrökklist út úr ESB án samnings í lok október n.k. með alvarlegum efnahagslegum og utanríkispólitískum afleiðingum. Brezkir íhaldsmenn hafa það þó fram yfir banda- ríska repúblikana að þeir grafa ekki undan lýðræðinu heldur vilja þeir virða Brexit-ákvörðun kjósenda frá 2016. Það hvarflar ekki að þeim að þingið geti gengið gegn niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslu. Það getur enginn gert nema þjóðin sjálf. Hriktir í stoðum Þegar svo er ástatt samtímis um tvö helztu forusturíki hins frjálsa heims, ríki sem fámennari þjóðir um allan heim hafa reitt sig á og litið upp til í 150 ár, þá hriktir í stoðum lýðræðisins. Andstæðingar frelsis og lýðræðis fagna þessu ástandi því það eykur svigrúm þeirra til að sölsa undir sig eigur annarra og bæla niður frómar kröfur um lýðræði og virðingu fyrir mannréttindum. Þegar hallar á lýðræði, er réttar ríkinu og velferð almennings til langs tíma litið einnig hætta búin. Þorvaldur Gylfason Í DAG Flokkar í nauðum Brezka ljónið er tannlaust í báðum gómum. Margt bendir til að Bretar hrökklist út úr ESB án samnings í lok október n.k. með alvarlegum efnahags- legum og utanríkis- pólitískum afleiðingum. Happdrætti SÍBS er hornsteinn framkvæmda á Reykjalundi 7. flokkur 2019 Útdráttur 9. júlí 2019 PENINGAVINNINGAR kr. 100.000 PENINGAVINNINGAR kr. 500.000 AUKAVINNINGAR kr. 100.000AÐALVINNINGUR kr. 5.000.000 PENINGAVINNINGAR kr. 50.000 PENINGAVINNINGAR kr. 25.000 VÖRUÚTTEKT HJÁ HAGKAUPUM kr. 30.000 VINNINGASKRÁ Tryggðu þér miða á sibs.is eða í síma 560 4800 Afgreiðsla vinninga hefst þann 22. júlí 2019 Birt án ábyrgðar um prentvillur 191 804 1398 1481 1508 2641 4591 6384 6425 9511 10060 10937 11545 11790 12224 12226 13066 14958 15350 15596 15648 16226 16318 16432 16512 16828 16980 18067 18564 18981 24001 24110 24350 24449 24718 25615 27631 27754 31550 31707 32034 32302 32352 32381 32755 33825 35355 38064 38550 38558 39291 39984 40166 40769 41419 41730 42721 45052 45072 45210 46099 47306 49744 50786 51170 51612 52802 52972 53023 54562 58574 58878 60149 60278 60612 62899 62903 64909 65185 65817 66000 66165 66234 66255 66373 67190 67440 67533 68108 68672 68991 69243 69247 74048 74331 74415 74566 75913 79358 79987 8 317 753 1086 1745 2150 2227 2563 2688 2700 2889 2928 2940 3272 3581 3816 3933 4656 6062 6188 6751 7044 7363 7832 7954 8573 9057 9522 9543 9606 9911 10668 10713 11036 11088 11155 12562 13045 13100 13105 13535 13639 14002 14464 15137 15160 15486 15506 16604 16829 18078 18217 18241 18391 19109 19139 19288 19745 21411 22828 23375 23378 23577 23605 23697 24111 24671 24862 25347 25462 25517 26044 27609 27682 28637 29096 29302 29639 29694 31469 31518 31897 31957 32201 32722 33102 33165 34073 34181 34455 34622 34667 35050 35098 35243 36957 37925 37973 38209 38599 38677 39413 39676 40156 40912 40984 41619 41839 42113 42240 43173 43430 43841 44893 46509 46551 46741 46988 47039 48139 48263 48516 48523 48552 48714 48898 49530 50004 51025 51059 51241 51635 51950 52426 52757 52888 53337 53393 54028 54244 54684 55165 56200 56493 56530 57871 58322 58620 58657 61436 61950 62407 62897 63343 65199 65609 65673 66050 66126 67604 67629 68003 68114 68503 68867 69091 69224 70810 70980 70984 71096 71157 71502 71567 71747 72331 72473 72687 72812 72996 73116 73297 73530 75212 75224 75311 75907 76113 76402 76665 76907 77255 77464 77505 77631 78294 79589 79735 79784 79886 12 75 387 542 566 830 871 927 978 1124 1243 1245 1295 1342 1405 1690 1906 2222 2339 2388 2453 2511 2575 2999 3064 3198 3373 3463 3543 3875 3934 4076 4100 4170 4224 4252 4275 4368 4372 4432 4618 4755 4845 4886 4938 5123 5140 5532 5937 6005 6061 6074 6209 6674 6864 6961 7084 7360 7558 7588 7610 7740 7751 7989 8481 8556 8806 8843 8934 9023 9097 9244 9347 9377 9382 9433 9458 9605 9907 10015 10183 10350 11080 11376 11649 11665 11699 11971 11977 11986 12038 12076 12173 12326 12353 12375 12455 12622 12721 12740 12818 12833 13248 13249 13294 13408 13420 13632 13671 13691 13800 13812 13872 14118 14217 14255 14262 14275 14455 14570 14640 14799 14993 15059 15091 15411 15435 15509 15514 15889 16159 16190 16307 16735 16766 16795 16989 17117 17120 17244 17313 17337 17388 17555 17655 17863 17915 18020 18021 18117 18634 18639 18661 18771 18844 18983 18997 19043 19265 19357 19387 19408 19695 19795 20330 20356 20368 20459 20486 20752 20828 20962 21098 21233 21269 21294 21303 21365 21440 21525 21665 21983 22096 22117 22383 22411 22517 22530 22703 22750 22802 22823 22944 23042 23105 23180 23292 23320 23434 23534 23789 23835 23838 24085 24164 24182 24457 24490 24823 24976 25090 25195 25283 25289 25519 25612 25780 25911 25955 26154 26537 26642 26683 26704 26794 26998 27042 27150 27312 27514 27529 27738 27768 27809 28251 28379 28402 28524 28532 28630 28769 28960 29093 29106 29186 29214 29247 29460 29528 29612 29620 29669 29672 29708 29831 29861 30055 30171 30185 30487 30543 30607 30681 30697 30724 31020 31099 31314 31495 31521 31640 31821 31870 31931 32043 32070 32082 32327 32395 32530 32614 32882 33200 33238 33390 33547 33714 34072 34151 34192 34497 34525 34723 34749 34907 35093 35276 35434 35473 35518 35759 35907 35920 35953 35964 36284 36490 36620 36629 36650 36660 36792 36860 36914 37042 37090 37118 37134 37207 37214 37478 37483 37586 37647 37714 37717 37734 38029 38073 38212 38281 38317 38347 38455 38476 38521 38665 38698 38748 38868 39054 39281 39324 39374 39680 39704 39898 40305 40321 40332 40491 40582 40751 40953 40977 41042 41056 41212 41246 41409 41463 41659 41803 41843 42024 42154 42253 42607 42975 43014 43031 43091 43122 43406 43489 43822 43934 44071 44090 44130 44219 44270 44650 44717 44761 45225 45299 45347 45473 45528 45581 45709 45750 46107 46129 46237 46356 46445 46633 46669 46875 46944 47210 47215 47374 47481 47500 47611 47677 47999 48223 48284 48296 48424 48489 48550 48706 48753 48834 49127 49475 49490 49617 49713 49786 50075 50229 50248 50365 50571 50573 50616 50950 51076 51106 51377 51396 51574 51590 51607 51620 51695 51905 51974 52204 52237 52341 52446 52559 52579 52654 52774 52955 53006 53216 53233 53362 53407 53548 53577 53648 53808 53832 53839 53945 53953 53988 54024 54073 54119 54215 54419 54869 54909 54934 55002 55283 55419 55490 55495 55551 55708 55722 56010 56024 56058 56123 56179 56272 56352 56486 56553 56589 56609 56699 56719 56755 56804 56815 56936 56970 57013 57016 57280 57434 57837 57864 57944 57990 57997 58099 58143 58176 58350 58419 58436 58466 58472 58498 58536 58828 58949 58969 59233 59249 59478 59547 59560 59718 59727 59780 59940 60123 60303 60486 60792 61063 61081 61110 61354 61441 61484 61555 61925 61990 62063 62147 62223 62331 62380 62413 62623 62808 62946 63133 63311 63366 63411 63592 63611 63702 63720 64044 64092 64187 64252 64260 64306 64309 64337 64344 64379 64652 64725 64948 65114 65148 65395 65407 65620 65699 65860 66498 66611 66625 66654 66683 66712 66737 66809 66915 66990 67057 67065 67245 67437 67450 67524 67738 67758 67805 67840 67851 67958 67997 68070 68076 68179 68445 68692 68734 68766 68918 69082 69109 69162 69214 69221 69333 69409 69525 69587 69781 70068 70150 70265 70311 70328 70501 70508 70979 71000 71273 71338 71555 71782 71961 71962 72082 72267 72307 72395 72496 72573 72701 72800 72845 72936 72962 73021 73098 73487 73604 73661 73716 73823 73845 74125 74152 74156 74370 74466 74469 74569 75046 75411 75448 75890 75934 75994 76039 76362 76804 77036 77120 77399 77405 77513 77672 78079 78111 78200 78411 78554 78567 78721 78795 78820 78821 78822 79031 79240 79283 79361 79510 79553 79665 79741 79750 79778 333 355 477 1037 1128 1136 1329 1389 1528 1575 1766 1780 1941 2095 2160 2177 2219 2346 2519 2608 2623 2646 2900 3063 3070 3080 3092 3231 3236 3263 3299 3458 3604 3628 3678 3737 3811 3886 3962 4156 4239 4261 4279 4313 4332 4390 4442 4605 4764 4816 4956 4994 5146 5163 5271 5451 5493 5653 5761 5834 5889 5914 6168 6321 6460 6468 6496 6844 6949 6999 7010 7063 7078 7180 7259 7279 7411 7465 7531 7562 7812 7870 8276 8414 8521 8561 8703 8704 8836 8864 8900 9120 9258 9302 9317 9493 9507 9609 9658 9684 9725 9945 9969 10229 10395 10517 10591 10858 10877 11030 11077 11079 11103 11113 11173 11228 11408 11494 11524 11633 11972 12119 12204 12254 12281 12521 12643 12808 12829 12873 12893 12912 12935 13050 13092 13221 13254 13344 13347 13371 13451 13522 13755 13773 13949 14111 14303 14646 14687 14722 14794 14851 15049 15076 15078 15112 15147 15266 15307 15342 15376 15548 15640 15903 15988 16003 16118 16467 16557 16568 16729 16781 16838 16961 17004 17147 17208 17292 17299 17314 17380 17424 17477 17773 17776 17788 17827 17831 18106 18123 18131 18137 18155 18256 18357 18381 18471 18617 18622 18638 18721 19025 19070 19400 19674 19804 19952 19958 20128 20140 20450 20483 20613 20673 20715 20870 21036 21178 21232 21331 21362 21384 21550 21594 21838 21887 21959 22091 22166 22181 22239 22247 22290 22367 22397 22930 22941 22950 23040 23048 23095 23132 23268 23362 23374 23385 23407 23468 23471 23575 23587 23707 23772 23790 23798 24029 24046 24187 24189 24237 24658 24845 24873 24878 24937 25220 25258 25269 25284 25396 25486 25540 25591 25812 26174 26312 26455 26470 26723 26733 26988 27142 27341 27417 27661 27796 27800 27844 27918 28001 28229 28328 28368 28451 28468 28486 28579 28719 28882 28931 28963 29097 29729 29737 30058 30087 30354 30398 30594 30805 30905 30974 31237 31264 31294 31317 31339 31350 31410 31519 31538 31592 31635 31869 31877 31975 32246 32336 32389 32464 32481 32500 32569 32690 32700 32719 32790 32801 32806 32869 33099 33143 33172 33190 33372 33409 33443 33477 33572 33723 33775 33814 33872 33937 33966 33972 34027 34051 34810 34884 34920 35051 35193 35254 35294 35323 35608 35791 35803 35823 36017 36149 36249 36378 36450 36501 36548 36633 36666 36715 36986 37072 37236 37803 37988 38108 38146 38178 38246 38282 38381 38394 38405 38446 38530 38562 38576 38619 38667 38668 38670 38798 38840 38901 38926 39097 39139 39171 39315 39395 39416 39439 39567 39815 39894 40159 40283 40314 40574 40577 40621 40667 40816 40818 40902 40915 41127 41236 41251 41300 41410 41475 41559 41602 41712 41863 41867 41966 42115 42464 42490 42634 42645 42853 42875 43036 43160 43338 43367 43439 43541 43665 44055 44073 44113 44129 44187 44363 44907 44920 45164 45329 45388 45451 45541 45721 45954 46056 46082 46118 46188 46191 46387 46462 46703 46909 46961 46989 47055 47173 47233 47310 47344 47365 47435 47439 47706 47762 47814 48013 48038 48097 48243 48312 48343 48458 48780 48805 48822 48919 49134 49139 49225 49413 49479 49531 49642 49651 49704 49718 49737 49774 50056 50107 50119 50372 50385 50608 50645 50657 50671 50930 51094 51320 51423 51441 51556 51636 51807 51924 52154 52221 52240 52352 52451 52466 52492 52647 52657 52854 52906 52938 52956 52986 53410 53475 53652 53709 53774 53786 53801 53818 53864 54100 54111 54185 54223 54447 54507 54535 54549 54599 54635 54648 54770 54849 54945 54950 55013 55216 55266 55339 55634 55669 55882 56176 56207 56254 56284 56389 56552 56571 56723 56734 56805 56927 57038 57227 57538 57639 57800 57921 57952 58087 58289 58334 58513 58807 58843 58885 58931 59105 59157 59161 59281 59298 59348 59361 59398 59403 59442 59489 59633 59677 59828 59830 59961 60127 60179 60259 60279 60286 60320 60401 60430 60439 60470 60480 60546 60676 60695 60734 60782 60891 60999 61174 61227 61228 61368 61411 61422 61497 61535 61546 61628 61699 61711 61767 61806 61864 61896 61920 61937 62014 62066 62166 62215 62222 62369 62637 62708 62733 62762 62807 62879 62948 63153 63224 63462 63496 63678 63778 63844 64209 64304 64540 64569 64693 64876 64924 65027 65062 65112 65131 65263 65461 65766 65788 65911 65923 66213 66283 66512 66648 66674 66786 66864 66899 67097 67116 67224 67284 67289 67513 67586 67732 67832 67900 67938 67979 68093 68178 68296 68315 68327 68426 68596 68727 68907 68948 68990 68999 69294 69298 69318 69423 69449 69602 69720 69787 69848 69876 69936 70171 70298 70302 70350 70551 70892 70936 71134 71204 71474 71686 71695 71820 71967 71977 72023 72099 72163 72355 72507 72628 72639 72748 72902 72983 73342 73779 73780 73793 73905 74003 74206 74228 74232 74249 74261 74343 74547 74565 74568 74601 74665 74682 74689 74727 74740 74898 74923 74959 74999 75017 75257 75296 75331 75368 75423 75429 75505 75516 75520 75641 75776 75834 75978 76230 76231 76431 76483 76600 76657 76920 76944 77011 77073 77253 77419 77479 77839 77913 77968 78093 78195 78323 78487 78602 78749 78833 78978 79040 79052 79124 79181 79191 79290 79333 79379 79491 79740 79829 1778 9856 13860 20464 36112 41377 44834 60964 71227 73460 413304132841329 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 17F I M M T U D A G U R 1 1 . J Ú L Í 2 0 1 9 1 1 -0 7 -2 0 1 9 0 5 :0 5 F B 0 4 8 s _ P 0 3 2 K .p 1 .p d f F B 0 4 8 s _ P 0 2 9 K .p 1 .p d f F B 0 4 8 s _ P 0 1 7 K .p 1 .p d f F B 0 4 8 s _ P 0 2 0 K .p 1 .p d f A u to m a tio n P la te re m a k e : 2 3 6 8 -9 9 5 C 2 3 6 8 -9 8 2 0 2 3 6 8 -9 6 E 4 2 3 6 8 -9 5 A 8 2 7 5 X 4 0 0 .0 0 1 6 A F B 0 4 8 s _ 1 0 _ 7 _ 2 0 1 9 C M Y K

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

Aðgerðir: