Skessuhorn - 03.01.2007, Side 16

16
MIÐVIKUDAGUR 3. JANUAR 2007
gBSgSS|ÍH©BÍÍ
Við áramót:
Predikun flutt við aftansöng í Borgarneskirkju 31. desember sl.
Lúkas 13. 6-9.
En hann sagði þeim þessa
dæmisögu: „Maður nokkur átti
fíkjutré gróðursett í víngarði sín-
um. Hann kom og leitaði ávaxtar á
því og fann ekki. Hann sagði þá
við víhgarðsmanninn: í þrjú ár hef
ég nú komið og leitað ávaxtar á
fíkjutré þessu og ekki fundið.
Högg það upp. Hví á það að spilla
jörðinni? En hann svaraði honum:
Herra, lát það standa enn þetta ár,
þar til ég hef grafið um það og
borið að áburð. Má vera að það
beri ávöxt síðan. Annars skaltu
höggva það upp.“
Fyrir tveimur dögum, í síðdegis-
rökkri skammdegisins var barn
borið til skírnar í Borgarkirkju.
Ung kona, vinkona móðurinnar
hélt drengnum unga undir skírn.
Og fáeinum mínútum síðar stóð
þessi unga kona með föður sínum
og bræðrum og okkur Hreggviði
kirkjuverði við bænastund í Borg-
arneskirkjugarði, þar sem duftker
móður hennar var lagt í jörðu.
Þetta orkaði sterkt á mig. Skírnar-
athöfn þar sem nýju lífi er fagnað
og barn tekið í kirkju Krists. Og
síðan kveðjan hinsta í kirkjugarð-
inum - bænir sagðar yfir elskaðri
móður sem kvatt hefur þetta líf og
er ekki meir á jörðu- en lifir með
góðum englum í himnaríki.
Og þessar athafnir báðar voru í
Jesú nafni. Fyrir nafn hans, nafnið
skýra og bjarta, nafn hans sem er
drottinn yfir lífi og dauða; nafnið
hans sem er heilagt, og hverju
nafni æðra. Við fögnum nýju lífi í
nafhi hans; biðjum að hann helgi,
blessi og varðveiti nýja marmeskju
sem ausin er vatni - og við kveðj-
um þá sem við elskum í sorg og
eftirsjá, líka í Jesú nafni, í trausti til
fyrirheita hans um að upprisa hans
frá dauðum, kraftaverkið mikla,
sigur lífs á myrkri og tómi verði
fyrirmynd um afdrif okkar sem ját-
um nafn hans.
Og við áramót minnumst við
ástvina okkar sem kvatt hafa þenn-
an heim á þessu ári. Guð blessi þau
öll og geymi í friði sínum og sendi
líkn sína og huggun þeim sem eft-
ir lifa.
Enn erum við í þessum sporum,
stödd í helgidóminum við lok árs.
Fáeinar stundir lifa af árinu sem er
að líða, það hverfur brátt í aldanna
skaut.
Það er Jesús frá Nasaret sem
segir söguna um fíkjutréð er guð-
spjall dagsins geymir. Tré sem ekki
hefur staðið sig vel. Tré sem virð-
ist eiga óglæsilega framtíð. Tré
sem á að upphöggvast og hverfa.
Gefðu því eitt ár enn, segir vín-
garðsmaðurinn, og biður því misk-
unnar. Það er ekki erfitt að skilja
þessa sögu bókstaflega.
En þetta er dæmisaga. Dæmi-
saga er saga sem tekur atvik úr
daglegu lífi og reynslu okkar - not-
ar efni sem er afar venjulegt og öll-
um auðskilið, til að flytja erindi,
boðskap, hugmynd eða lífsskoðun.
Sagan af fíkjutrénu sem á sér tví-
sýna tilvist á því ekki heima í hand-
bók um trjárækt, heldur geymir
hún erindi um tímann og tækifær-
in, vöxt og stöðnun, líf og dauða.
Þetta er saga um afdrif mannanna.
Þessi saga geymir áminningu og
hvatningu, um vöxt. Tréð á að
gefa ávöxt, til þess er það, annars
fær það ekki að lifa og er ekki til
neins. Aminning líka um að við
felum okkur honum sem er frelsari
heimsins, Jesús, að við þökkum
hvern dag sem hann gefur og biðj-
um hann að styrkja okkur til góðra
verka.
Margt bar við á árinu sem er að
líða og myndi æra óstöðugan að
telja það allt upp.
Oft verði mikið bál af litlum
neista. Það rættist svo sannarlega
á okkur Mýramönnum nú á út-
mánuðum. Mikið land brann vest-
ur í Hraunhreppi; í einhverjum
mestu sinueldum sem orðið hafa á
íslandi.
Það þurfti kraftmikinn mann-
Við áramót í Borgamesi.
skap til að glíma við þessar ham-
farir og koma í veg fyrir verulegt
eignatjón. Þar sannaðist enn og
aftur að þegar á reynir, þegar vá
steðjar að þá kunna íslendingar að
standa saman. Þarna var samstað-
an rík og vinnubrögðin markviss
og allir - bændur, búalið, slökkvi-
liðsmenn og fleiri sem að komu
unnu þrekvirki í afar erfiðum að-
stæðum.
En á landi okkar er tíðarfar
nokkuð sem engin hefur í hendi.
Síðasta vika aðventunnar, var veð-
urmikil og eins og jörðin hafi stun-
ið undan öllum þeim rosaveðrum
sem á henni dundu, flóð og skriðu-
föll, skipsstrand með harmlegum
mannsskaða, markaði þessa síðustu
daga fyrir jól. Og vítt um landið
hafa björgunarsveitarmenn verið
kvaddir til aðstoðar og bjargar;
mörg eru útköllin, margar vinnu-
stundirnar, ófáar svefnlausar nætur
- og oft hætta björgunarsveitar-
mennirnir lífi og limum við störf
sín - og heima bíða kvíðnar fjöl-
skyldur með áhyggjur og biðja að
þeir komi heilir heim.
Mikils njótum við í liðveislu og
fórnarstarfi fólksins, sem myndar
björgunarsveitirnar, spyr ekki um
endurgjald og lítur á það sem sjálf-
sagðan hlut að þjóna nánunganum
í nauðum, hlýða kalli Krists og
koma með líkn sína og hjálp. Þessi
óeigingjarna þjónusta björgunar-
sveitanna við samfélagið allt verð-
ur aldrei fullþökkuð. Guði sé lof
fyrir þetta góða fólk og Guð blessi
það og varðveiti í störfum sínum.
I vor sem leið var stofnað Land-
námssetur í Borgarnesi. Þar eru
gömul hús sett í nýjan búning,
skeytt saman og búin til ein heild
sem geymir sýningar um landnám
Skalla-Gríms og varpað upp
myndum úr Egilssögu og jafnframt
rakin saga landnáms íslands.
Þarna hefur vel til tekist og viðtök-
ur verið afbragðsgóðar. Þau hjón
Sigríður Margrét og Kjartan sem
voru frumkvöðlar að þessu verki
eiga miklar þakkir skildar. Þau
hafa sýnt mikla hugmyndaauðgi og
verið yfir þessu öllu vakin og sofin;
og þau kunna að taka á móti fólki
og laða að; þar er gestum gott að
vera. Landnámssetrið lofar sann-
arlega góðu. Þökk sé öllum þeim
sem þar hafa lagt gott til.
Við Islendingar lifum góðu lífi;
við erum rík þjóð og vel megandi.
Við erum mikið kröfugerðarfólk,
við sem byggjum þetta land.
Islensk þjóð. Og mikið viljum við
enn.
Aldrei hefur framkvæmdagleði
okkar fengið aðra eins útrás eins
og nú um þessar mundir. Hvar
sem litið er, um landið allt, er ver-
ið að byggja og breyta. Og svo
mikið er undir, að vinnufúsar, ís-
lenskar hendur duga ekki, heldur
notum við nú erlent vinnuafl, eins
og það er kallað. Það segja okkur
allar hagtölur.
En þetta vinnuafl er engu að síð-
ur lifandi fólk, fólk með langanir,
þrár og þarfir eins og við - fólk
sem þó er oft gert annars flokks.
Þeir útlendu menn sem hingað
koma um langan veg og hér starfa,
búa margir við hörð kjör. Og
margir svokallaðir innflytjendur
segja frá hleypidómum sem þeir
reyna. Það er fátt jafn sárt og auð-
mýkjandi og að vera niðurlægður
vegna uppruna síns, litarháttar eða
málleysis. Og fá að heyra þetta,
ýmist sagt með berum orðum eða
látbragði: þú ert öðru vísi - ekki
einn af okkur. Hér átt þú ekki
heima. Þetta er ekki þinn staður.
í dómspredikunum spámanna
Gamla Testamentisins, gagnrýndu
þeir samfélag sitt, mátuðu það við
Guðs orð - þeir töluðu gjarna um
rétt ekkna, munaðarleysingja og
útlendinga. Það var mælikvarði
spámannanna á heilbrigði samfé-
lagsins - hvernig þessu fólki var
sinnt, hvernig réttur þess var virt-
ur.
Nú á haustdögum spratt upp
umræða um innflytjendur. Þótti
mörgum að sumir stjórnmálamenn
tækju stórt upp í sig, og gæfu jafn-
vel í skyn að við ættum að loka
landinu, eða hefta mjög aðgang út-
lendinga; jafnvel var gefið í skyn að
ísland ætti bara að vera fyrir Is-
lendinga, eins og það sé nú hægt
að svara því hvað það er að vera Is-
lendingur!
Förum með gát í orðræðu um
þessi efhi. Stígum varlega til jarð-
Ljósm. Þorgerður Gunnarsdóttir.
ar. Okkar góða land með miklar
auðlindir sínar, getur tekið við svo
mörgum sem leita að betra lífi. Og
þeir sem hingað koma auðga sann-
arlega menningu okkar og mann-
líf.
Og það er sjálfsagt mælikvarði á
heilbrigði hvers samfélags, hvern
hug fólk ber hvert til annars - þeg-
ar á reynir. Einkennismerki frum-
kirkjunnar, hinna fyrstu kristnu
safnaða, var umhyggja og samstaða
og þjónusta við hina veiku og fá-
tæku og gestrisni, og það að sýna
veglyndi og rausn þeim sem eru
veglausir og sem ekkert eiga og
hafa hefur ávallt þótt kristin
dyggð.
Og svo eru tímarnir hvort eð er
alltaf að breytast.
Kristin kirkjan nam hér land á
sínum tíma; kom inn í samfélag
norrænna, heiðinna manna breytti
þjóðlífinu með róttækum hætti.
Þar voru sannarlega útlend áhrif á
ferðinni. Kirkjan kenndi að skrifa
og lesa, menntaði og uppfræddi og
átti sinn þátt í að hér varð til
heimsmenning sem hefur gert
nafn íslands víðfrægt um víða ver-
öld.
Snautt land og fátæk þjóð vær-
um við ef við hefðum ekki átt Krist
sem konung, í þúsund ár. Kirkju
og sið sem bar fram fagnaðarerindi
hans.
Við þökkum líka kirkju heimil-
anna í landinu, sem kunni bænir
sínar og vers. Lét hvern dag hafa
sína þjáningu, og þekkti orð drott-
ins Jesú um fugla himinsins og lilj-
ur vallarins, vegna þess að það
voru engar innistæður til í bönk-
um, arður af verðbréfum eða fjár-
festingum, sem gátu tryggt daginn
þar á eftir. Þetta var fátækt fólk
sem puðaði frá morgni til kvölds til
að lifa af og sjá fyrir sér og sínum.
Forfeður og formæður okkar. Fólk
sem þakkaði daginn sem var að líða
og bað um annan dag - vitandi a
mennirnir áforma en drottinn
ræður.
Allt hefur sinn tíma. Og við ára-
mót er tími til að staðnæmast og
hlusta og hugsa.
Það er Jesús frá Nasaret sem
segir söguna um fíkjutréð í guð-
spjalli dagsins.
Sagan um fíkjutréð fjallar ekki
um hagvöxt, heldur öðruvísi vöxt,
vöxt andans - verðmæti sem ekki er
hægt að mæla með reglustriku
hagvaxtarins er verðmæti samt,
sem eru ekki síður mikilvæg en það
sem við þurfum til daglegs viður-
væris.
Við höfum tíma, erum kölluð
inn í þennan heim. Fáum að lifa,
njóta og starfa. Og við erum spurð
um það, og það er eftir því gengið
að við berum ávöxt.
Sagan um fíkjutréð geymir mátt-
ugan boðskap um miskunn og líkn;
að enn er tími, enn er miskunn
Guðs rík. Misjöfn erum við sann-
arlega - og misjafnir eru dagar
okkar. En við erum líkt og fíkju-
tréð, þurfum aðhlynningu og nær-
ingu, svo við fáum lifað og borið
góðan ávöxt og horft vonglöð fram
á veg.
I bæn, er við leitum drottins í
hugsun okkar og orðum, í ákalli, í
nauðum, í lofsöng og í gleði, þiggj-
um við það sem hann vill gefa, það
sem hagvöxtur heimsins getur ekki
gefið og engin gengisfelling mann-
legra verðmæta getur frá okkur
tekið.
Við megum þakka af hjarta fyrir
að á nýju ári fáum við enn tíma,
einn dag í einu.
Biðjum um vit og dómgreind til
að fara vel með það sem er á okkar
valdi, svo að dagar okkar verði
góðir. Æðruleysi til að sætta okkur
við það sem við fáum ekki breytt
og djörfung til að vera það sem við
teljum réttast.
Guði sé lof fyrir nýtt ár sem
hann gefur. Guð gefi að við gemm
unnið ljóssins verk meðan dagur
er.
I Jesú nafni. Amen.
Þorbjtim Hlynur Amason,
prófastur Borg.