Morgunblaðið - 09.07.2019, Qupperneq 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 9. JÚLÍ 2019
Funahöfða 7, 110 Reykjavík | Sími 577 6666
., '*-�-��,�rKu�,
KIEL/ - OG FRYSTITJEKI
Iðnaðareiningar
í miklu úrvali
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 569 1100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is
Viðskipti Stefán E. Stefánsson vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
Jón Birgir Eiríksson
jbe@mbl.is
Hópur vísindamanna sem leggur í
árlegan leiðangur til Surtseyjar síðar
í þessum mánuði mun meðal annars
notast við dróna við rannsóknir sín-
ar. Til stendur að mynda eyjuna í bak
og fyrir þannig að til verði að lokum
nákvæmt þrívíddarlíkan af eyjunni.
Samkvæmt upplýsingum frá Um-
hverfisstofnun er þetta þó ekki í
fyrsta sinn sem leyfi hefur verið veitt
fyrir drónaflugi yfir Surtsey.
Kristján Jónasson, jarðfræðingur
hjá Náttúrustofnun Íslands, er leið-
angursstjóri jarðfræðileiðangurs
sem stendur yfir 18.-22. júlí, en fyrst
verður farið í líffræðileiðangur frá
15.-18. júlí. Ströng skilyrði eru gerð
fyrir ferðalögum til Surtseyjar, sem
kunnugt er, og aðeins þeir sem hafa
leyfi Umhverfisstofnunar verða með
í för.
Að sögn Kristjáns verður m.a.
unnið að tilraunum í borholum frá ár-
unum 1976 og 2017 og hitastig mælt í
jarðhitakerfi á yfirborði líkt og gert
hefur verið frá því Surtsey varð til
árið 1963. Þá munu Landmælingar
Íslands mæla fastmerki í eyjunni og
tengja við íslenska landshnitakerfið.
Fylgjast með rofi eyjarinnar
Fulltrúi Landmælinga mun einnig
starfa með starfsmanni Náttúru-
fræðistofnunar sem annast dróna-
flugið. „Það stendur til, ef allt gengur
upp og veður leyfir, að fljúga þarna
tveimur drónum. Annars vegar er
það vængjaður dróni sem er forrit-
aður, flýgur sjálfur fram og til baka
og tekur mikið af myndum. Flögg
verða lögð út á eyjuna og fastpunktar
líka þannig að á einhverjum mynd-
anna sjást fastpunktar,“ segir Krist-
ján, en drónarnir eru af gerðinni
EbeeX og DJI Mavic.
Ætlunin er að setja saman ná-
kvæmt þrívíddarlíkan á nýrri loft-
ljósmyndastofu Náttúrufræðistofn-
unar með myndum úr drónunum
með hjálp hugbúnaðar.
„Sá vængjaði flýgur fram og til
baka yfir eyjunni og tekur myndir of-
an frá. Síðan verðum við með þyrlu-
dróna sem verður notaður meðfram
ströndinni til að ná myndum af
klettaveggjum og þar sem er bratt
niður í sjó svo það verði almennilega
skráð líka,“ segir Kristján, en áform-
að er að endurtaka leikinn að nokr-
um árum liðnum.
„Þá verður hægt að fylgjast með
því nákvæmlega hvernig eyjan rofn-
ar og hvað fellur út. Við höfum fylgst
með rofi á hraunkantinum en ekki
getað gert það mjög nákvæmlega.
Það hafa verið teknar loftmyndir
þarna á tveggja ára fresti, en úr
nokkurri hæð. Þær sýna heldur ekki
vel klettana,“ segir Kristján.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Surtsey Drónar hafa ekki áður verið með í för vísindamanna en nú stendur til að mynda eyjuna með þeim hætti.
Rannsaka Surtsey með
hjálp tveggja dróna
 Vísindamenn hyggjast búa til þrívíddarlíkan af eyjunni
Veronika S. Magnúsdóttir
veronika@mbl.is
Ljóst er að nokkur hiti ríkir meðal
fólks hvað varðar uppbyggingu í
Elliðaárdal þar sem gróðurhvelfing,
bílastæði og
verslunarrými
munu rísa.
Hringt var í Hall-
dór Pál Gíslason,
formann Holl-
vinasamtaka Ell-
iðaárdalsins, sl.
sunnudag úr
leyninúmeri og
honum sagt að
„hætta þessu hel-
vítis bulli“, búið
væri að samþykkja uppbyggingu við
Stekkjarbakka af hálfu borgaryfir-
valda og málið væri frágengið. Þett
staðfestir Halldór í samtali við
Morgunblaðið.
„Mjög skrítið símtal“
„Þetta var mjög skrítið símtal og
eitthvað sem ég átti ekki von á í
þessu ferli,“ sagði Halldór um sím-
talið. Hringjandinn kynnti sig ekki
en spurði hvort Halldór væri ekki
formaður Hollvinasamtaka Elliðaár-
dalsins.
Samtökin hafa lýst því yfir að nú
hefjist þau handa við að kæra sam-
þykkt borgaryfirvalda á uppbygg-
ingu í Elliðaárdal til úrskurðar-
nefndar umhverfis- og auðlinda-
mála. Deiliskipulag á þróunar-
reitnum Stekkjarbakka Þ73, sem
felur í sér uppbyggingu á 43 þúsund
fermetra svæði í Elliðaárdal, var
samþykkt á borgarráðsfundi sl.
fimmtudag.
Hollvinasamtökin telja málsmeð-
ferð borgaryfirvalda á þessu deili-
skipulagi gefa tilefni til þess að mál-
ið verði kært til úrskurðarnefndar
umhverfis- og auðlindamála. „Við
þurfum að fara yfir þetta með skipu-
lagslögfræðingi og þegar það er búið
þá kærum við þetta til úrskurðar-
nefndar umhverfis- og auðlinda-
mála. Að því búnu förum við í að
klára þetta mál og knýja fram íbúa-
kosningu,“ segir Halldór.
Hollvinasamtökin og borgar-
fulltrúar úr Sjálfstæðisflokki, Flokki
fólksins, Sósíalistaflokki Íslands og
Miðflokknum hafa gagnrýnt með-
ferð málsins og undruðu nokkrir sig
á því að það hefði verið gert í sum-
arfríi borgarstjórnar. Í yfirlýsingu
frá Hollvinasamtökunum, sem gefin
var út í gær, segir að uppbyggingin
muni hafa í för með sér umhverf-
ismengun vegna nálægðar uppeldis-
stöðvar laxaseiða í Elliðaárdalnum,
auk ljósmengunar. Verkefnið sé
ófjármagnað og muni því standa sem
framkvæmdaverkefni næstu ár. Þá
hafa borgaryfirvöld ekki enn svarað
umsögnum um deiliskipulagið, að
sögn Halldórs.
Meðal þeirra atriða sem Hollvina-
samtökunum þykir tilefni til að at-
huga í kæruferli er að óskað hafi
verið eftir umsögn Umhverfisstofn-
unar þegar lá fyrir að gróðurhvelf-
ingin sem til stæði að rísa væri 1.500
fermetrar, en ekki eftir að ákveðið
var að stækka hana í 4.500 fermetra.
Gera athugasemdir við
stækkun húsnæðis
„Þetta er margföldun á stærð og
það að Umhverfisstofnun hafi verið
spurð álits um þessa 1.500 fermetra
en ekki 4.500 fermetra er ámælis-
vert, myndi ég telja,“ sagði Halldór.
Á fundi skipulags- og samgöngu-
ráðs í nóvember árið 2017 hafi bréf
frá Biodome, sem mun reka starf-
semi í Elliðaárdalnum, borist um að
stækka fyrrgreint húsnæði úr 1.500
fermetrum í 4.500 fermetra.
„Þar eru líklega allskonar rök fyr-
ir því en ég sé þetta bréf ekki í fund-
argerðinni og ég veit ekki hvaða rök
voru lögð til,“ segir hann.
Hann segir samtökin einungis
hafa beðið um svar við grundvallar-
spurningum og lagt fram grundvall-
armál. Svæðið sé ekki mikið raskað:
„Það eru einstaka vegir og bíla-
plön þarna en að mestu er þetta gró-
ið svæði,“ sagði Halldór.
Þrýstingi beitt vegna Elliðaárdals
 Formanni Hollvinasamtaka Elliðaárdals ógnað símleiðis á sunnudag  „Hættu þessu helvítis bulli“
 Samtökin leggjast gegn uppbyggingu í dalnum  Hyggjast kæra til úrskurðarnefndar
Ljósmynd/Reykjavíkurborg
Elliðaárdalur Svona gæti útsýnið verið frá Stekkjarbakka nái áform um gróðurhvelfingu fram að ganga.
Halldór Páll
Gíslason
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Mike Pence, varaforseti Bandaríkj-
anna, hefur lýst því yfir við íslensk
stjórnvöld að hann hafi áhuga á að
heimsækja Ís-
land með haust-
inu.
Þetta hefur
Morgunblaðið
eftir áreiðanleg-
um heimildum úr
íslenska stjórn-
kerfinu. Málið
hefur, samkvæmt
upplýsingum
Morgunblaðsins,
verið rætt á vettvangi ríkisstjórn-
arinnar en staðfesting liggur ekki
fyrir á hingaðkomu varaforsetans.
Pence mun hafa óskað eftir því
við íslensk stjórnvöld að koma til
landsins einhvern tíma fyrrihluta
septembermánaðar.
Aukin samskipti ríkjanna
Ósk svo háttsetts bandarísks
stjórnmálamanns um að heimsækja
Ísland er talin vísbending um að
aukin þíða sé komin í samskipti Ís-
lands og Bandaríkjanna á nýjan
leik.
Fyrir aðeins tveimur vikum var
hér á landi sendinefnd frá banda-
ríska viðskiptaráðuneytinu til þess
að ræða efnahagssamstarf og
skömmu áður hafði sendinefnd frá
bandaríska utanríkisráðuneytinu
verið hér í viðræðum við íslenska
kollega sína.
Þá mun liggja fyrir að háttsettur
Bandaríkjamaður muni koma og
verða viðstaddur alþjóðaþing
Hringborðs norðurslóða – Arctic
Circle í Hörpu í haust.
Mike Pence vill
heimsækja Ísland
 Varaforsetinn vill koma í september
Mike Pence