Morgunblaðið - 09.07.2019, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 9. JÚLÍ 2019
Askalind 4 | Kópavogi | Sími 564 1864 | vetrarsol.is
Einstök gæði frá
40 ár
á Íslandi
Sterkir og
notendavænir
sláttutraktorar
Magnús Heimir Jónasson
mhj@mbl.is
Friðleifur Friðleifsson, yfirmaður
sölu frystra afurða hjá Icelandic
Seafood, segir mikla aukningu hafa
verið í útflutningi á frosnum fiski til
Bretlands fyrir flesta útflutnings-
aðila vegna yfirvofandi útgöngu
Breta úr ESB, eða Brexit.
„Margir dreifingaraðilar og jafn-
vel stórverslanir í Bretlandi keyptu
mjög stíft inn í upphafi ársins.
Menn voru rosalega hræddir við
Brexit, sem átti að vera 31. mars.
Þannig að menn birgðu sig upp og
við nutum þess líka. Það var almenn
hegðun innflytjenda að ná undir sig
meiri fiski og þeir sem dreifa fiski
og frönskum (e. fish & chips) voru
sterkastir,“ segir Friðleifur.
„Þetta var mjög sérstakt í byrjun
árs, vegna Brexit og vegna vænt-
anlegs tollastríðs Ameríku og Kína.
Þessar tvær ástæður ýttu á kaup-
endur að verða sér úti um meiri
fisk. Við, allir birgjarnir í Norður-
Atlantshafi; Íslendingar, Norð-
menn, Færeyingar og Rússar, nut-
um þess að menn keyptu meira en
oft áður.“
Norska Fiskeribladet sagði frá
því fyrir helgi að útflutningur Norð-
manna á frosnum þorski til Bret-
lands hefði aukist um 2.000 tonn,
eða 61% á fyrsta fjórðungi þessa
árs. Norska blaðið segir það hafa
ráðið miklu að stórverslanakeðjan
ASDA skipti út íslenskum fiski fyrir
norskan.
Friðleifur dregur þessa stað-
reynd norska blaðsins hinsvegar í
efa. „Við vorum með samning við
ASDA en það var mjög lítill samn-
ingur. Hann var í þorski í bakka og
við héldum ekki áfram með hann í
nóvember í fyrra,“ segir Friðleifur
sem telur afar ólíklegt að hann sam-
svari aukningu Norðmanna.
Staða Íslands áfram sterk
Spurður um stöðuna á fiskmark-
aðnum um þessar mundir telur
Friðleifur stöðu Íslands mjög
sterka. „Ég held að við séum í mjög
góðum málum, sérstaklega í Bret-
landi. Íslenskur fiskur er áfram eft-
irsóttur í Bretlandi. Það sem hefur
gerst er að Rússarnir eru byrjaðir
að framleiða mjög góðar afurðir,
sérstaklega sjófrystar. Þeir hafa
keypt mikið af íslenskum skipum,
vel útbúnum skipum og eru líka að
láta smíða fyrir sig ný skip þannig
að þeir eru komnir með mjög góðan
búnað til að framleiða gæðavörur.“
Sækja á betri markaði
Friðleifur bendir einnig á að
breskar verslunarkeðjur hafi verið
að leita í ódýrari vörur, þar á meðal
tvífrystan þorsk frá Kína. Á sama
tíma hafa Íslendingar verið að horfa
á betur borgandi markaði eins og
Belgíu, Frakkland og jafnvel
Bandaríkin.
„Okkar áherslur eru bara aðeins
öðruvísi, við erum alls ekki að verða
undir í neinni markaðsbaráttu eða
neitt slíkt. Það hafa allir það bara
gott á þessum hefðbundnu þorsk-
mörkuðum.Við höfum verið að
koma okkur fyrir á mörkuðum sem
eru betur borgandi en breski mark-
aðurinn þegar kemur að ákveðnum
vörum og formum. Það lýsir sér í
því að við erum að vinna í umhverfi
með mjög hátt hráefnisverð, mjög
há laun og enga ríkisstyrki í sjávar-
útvegi eða neitt slíkt,“ segir Frið-
leifur.
Nýr markaður í Bretlandi
Hann segir stöðuna hjá Icelandic
Seafood og Samherja vera einstaka
í Bretlandi þar sem fyrirtækin eiga
vinnslufélög þar í landi.
„Við eigum tvær verksmiðjur í
Bretlandi. Við sögum niður og sker-
um fisk til að mynda fyrir ASDA,
fyrir Sainsburys o.fl. Við eigum
tvær verksmiðjur og Samherji á
eina verksmiðju.“
Vinnslurnar í Bretlandi kaupa sér
hráefni til að flaka sjálfar og að
sögn Friðleifs er að verða til mark-
aður í Bretlandi, svokallaður „re-
fresh“-markaður, í ferskum fiski.
„Það er sem sagt frosið hráefni sem
er þítt upp og flakað í Bretlandi og
selst svo sem „ferskt“ innan gæsa-
lappa. Ekki ferskt alla leið eins og
við erum að bjóða upp á. Semsagt
aldrei frosið, heldur er þetta hráefni
sem hefur verið fryst, svo þítt upp,
fiskurinn flakaður og þá verður
þetta fersk vara sem margir í Bret-
landi eru að kaupa og þá á lægra
verði en sú vara sem aldrei hefur
frosið.“
Birgðu sig upp af fiski vegna Brexit
 Útflutningur Norðmanna á frosnum þorski til Bretlands jókst um 61% á árinu  Staða Íslands enn
öflug  „Þetta var mjög sérstakt í byrjun árs,“ segir yfirmaður frystra afurða hjá Icelandic Seafood
AFP
Þorskur Sala á frosnum þorski til Bretlands gekk afar vel í byrjun árs.
Rósa Margrét Tryggvadóttir
rosa@mbl.is
Fljótandi laugar, köld úðagöng,
jarðhitate og bjór bruggaður úr
jarðhitavatni verður meðal þess sem
boðið verður upp á í Vök baths,
náttúrulaugum við Urriðavatn ná-
lægt Egilsstöðum, sem opnaðar
verða í næstu viku.
„Okkar helsta einkenni og það
sem aðgreinir okkur frá öðrum eru
fljótandi laugarnar okkar en þær eru
fyrstu og einu sinnar tegundar á Ís-
landi,“ segir Heiður Vigfúsdóttir,
framkvæmdastjóri Vök baths.
Heita vatnið talið skrímsli
Heiður segir hugmyndina um Vök
baths tengjast vökum sem mynd-
uðust áður á Urriðavatni vegna 75
gráðu hita jarðhitavatnsins sem er á
botni þess en það er nú notað til þess
að hita upp Egilsstaði og nágrenni.
„Í fyrstu mynduðu þessar vakir al-
gjört spurningarmerki hjá íbúum í
nágrenni við vatnið. Þetta varð efni í
þjóðsögur um að það hlytu að vera
einhver skrímsli á botninum,“ segir
Heiður og bætir við að hönnun laug-
anna eigi að líkja eftir þessum vök-
um. Segir hún að jarðhitavatnið sem
kemur úr borholum Urriðavatns sé
svo hreint að það hafi verið vottað
drykkjarhæft og sé eina íslenska
heita vatnið sem hefur fengið slíka
vottun.
Að sögn Heiðar verður einn af
upplifunarþáttum Vök baths tengd-
ur veitingunum en gestum mun með-
al annars standa til boða að blanda te
úr ómeðhöndluðu heitu vatni beint
úr borholunni og jurtum af svæðinu.
Auk þess verður sérstök veit-
ingalaug á svæðinu þar sem verður
m.a. hægt að fá sér tvær tegundir af
bjór, sem kallast Vökvi og Vaka, og
eru bruggaðar úr jarðhitavatninu og
kryddaðar með afurðum af svæðinu.
Finna fyrir miklum áhuga
Þar að auki mun fólki standa til
boða að fara í eimbað og fá á sig fín-
gerðan kaldan úða úr þar til gerðum
úðagöngum sem staðsett verða við
hliðina á eimbaðinu.
Heiður segist hafa fundið fyrir
miklum áhuga á Vök baths bæði hér-
lendis og erlendis.
„Heimamaðurinn hefur frá upp-
hafi tekið verkefninu mjög fagnandi
og hefur sýnt því mikinn áhuga. Við
settum til dæmis árskort á forsölu og
þau rokseldust, þannig að heima-
menn eru greinilega mjög spenntir
að nýta sér þetta,“ segir hún. „Þegar
við fórum að færa markaðs-
setninguna út á við skilaði hún sér
einnig með miklum og góðum við-
tökum. Síminn stoppaði ekki og við
þurftum í lokin að setja svarhólf á
númerið til að útskýra að við værum
ekki búin að opna. Það rignir inn
tölvupóstum, fyrirspurnum og sím-
tölum,“ segir Heiður og bætir við að
töluvert sé búið að panta fram í tím-
ann á næstu mánuðum.
Ljósmynd/Vök baths
Vakir Laugarnar eru innblásnar af vökum sem áður mynduðust á Urriðavatni vegna jarðhita á botni þess.
Bjóða upp á jarðhitate
í fljótandi heitum laugum
 Árskort í Vök baths rokseljast og síminn stoppar ekki
Ljósmynd/Vök baths
Einstakt Laugarnar í Urriðavatni eru einu fljótandi laugarnar á Íslandi.
Icelandair mun á næstu mánuðum
taka umhverfisvæn hnífapör, tann-
stöngla og umbúðir í notkun.
Áhöldin og umbúðirnar eru úr ma-
íssterkju og brotna því niður í stað
þess að safnast fyrir á urðunar-
stöðum eða í náttúrunni.
Á heimasíðu Icelandair segir að
flugfélagið sé meðal þeirra fyrstu
til að innleiða umhverfisvæn hnífa-
pör áður en bann Evrópusam-
bandsins við einnota plastvörum
tekur gildi árið 2021. Verkefnið er
unnið í samstarfi við Kaelis, sem
er alþjóðlegt fyrirtæki og sérhæfir
sig í sölu á vörum og þjónustu um
borð í flugvélum.
„Við erum stöðugt að vinna í
umbótaverkefnum í þágu umhverf-
isins og þetta er eitt skref í áttina
að því að minnka plastnotkun,“
sagði Ásdís Pétursdóttir, upplýs-
ingafulltrúi Icelandair, við Morg-
unblaðið.
Á heimasíðu Icelandair segir
ennfremur að nýjungin sé í takt
við nýja umhverfisstefnu sem er í
framkvæmd hjá flugfélaginu.
Í samanburði við hefðbundnar
plastvörur er losun gróðurhúsa-
lofttegunda frá vörum úr maís-
sterkju mun minni yfir endingar-
tíma þeirra. Að auki myndast ekki
eiturgufur þegar vörur úr maís-
sterkju eru brenndar.
Icelandair með
vistvæn hnífapör
 Niðurbrjótanleg hnífapör í notkun
Fjölgun farþega í júní
» Í júní sl. ferðuðust 553 þús-
und farþegar með Icelandair,
15% fleiri en í júní í fyrra.
» Farþegum til Íslands fjölgaði
um 41%.
» Um 211 þúsund farþegar
komu til Íslands í júní.
» Farþegum frá Íslandi fjölg-
aði um 27%.