Morgunblaðið - 31.07.2019, Blaðsíða 28

28 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 31. JÚLÍ 2019
á heimasíðu Hreyfils:
hreyfill.is
eða í App Store
og Google Play
SÆKTU APPIÐ
Sæktu appið frítt á AppStore
eða Google Play
Hreyfils appið
Pantaðu leigubíl á einfaldan
og þægilegan hátt
Þú pantar bíl1
3 og færð SMS skilaboðað bíllinn sé kominn.
2 fylgist með bílnum í appinu
Dómstóll í Bandaríkjunum hefur komist að þeirri niður-
stöðu að Katy Perry og meðhöfundar hennar hafi með
laginu „Dark Horse“ frá 2013 brotið höfundarréttarlög
þar sem lagið þykir of líkt kristna rapplaginu „Joyful
Noise“ frá 2009 eftir Flame, sem er listamannsnafn Mar-
cusar Tyrones Grays. Perry staðhæfði í vitnaleiðslum
fyrir rétti að hún hefði aldrei heyrt lag Flames áður en
hún tók upp „Dark Horse“. Lögmenn Perry byggðu
málsvörn sína á því að takturinn í báðum lögum væri al-
gengur og því gæti Flame ekki krafist höfundarréttar á
honum. „Þeir eru að reyna að eigna sér grunnþætti í
tónlistaruppbyggingu, en öllum ætti að vera frjálst að nota stafróf tónlist-
arinnar,“ sagði Christine Lepera, lögmaður Perry, í lokaræðu sinni fyrir
dómi. Michael A. Kahn, lögmaður Flames, mótmælti þessu og staðhæfði að
Perry og samstarfsfólk hennar hefði „stælt mikilvægan hluta“ lagsins sem
leiddi til þess að Flame hóf málaferli gegn Perry árið 2014. Samkvæmt
frétt BBC mun dómstóllinn í framhaldinu skera úr um hversu háar skaða-
bætur Flame verði dæmdar. Lagið „Dark Horse“, sem rataði inn á fjórðu
plötu Perry sem nefnist Prism, er eitt vinsælasta lag Perry. Lagið hefur
verið selt í meira en 13 milljónum eintaka á heimsvísu. Árið 2014 hlaut
Perry MTV-verðlaun fyrir myndband sitt við lagið, en það hefur síðan ver-
ið skoðað samtals 2,6 milljörðum sinnum á bæði YouTube og Vevo.
Perry tapar dómsmáli um „Dark Horse“
Katy Perry
Högni fer vestur er yfirskrift á tón-
leikaferðalagi Högna Egilssonar
sem hefst í kvöld og lýkur á föstu-
dag. Um er að ræða þrenna styrkt-
artónleika á þremur stöðum, en
ágóði tónleikanna rennur til góðs
málefnis innan sveitarfélagsins sem
tónleikarnir eru haldnir í.
Í kvöld kl. 20 leikur Högni í
Bíldudalskirkju; annað kvöld kl. 20
í Tankinum á Flateyri og á föstu-
dag kl. 18 í Hólskirkju í Bolungar-
vík. Miðar eru seldir á tix.is.
Velvild Högni Egilsson lætur gott af sér
leiða með tónleikum á Vestfjörðum.
Högni fer vestur í tónleikaferð
Þýsku elektrópopp-frumherjarnir í
Kraftwerk hrósuðu í upphafi vik-
unnar sigri þegar Evrópudómstóll-
inn komst að þeirri niðurstöðu að
óheimilt hefði verið að nota tveggja
sekúndna brot úr lagi sveitarinnar
„Metal On Metal“ frá 1977 í leyfis-
leysi. Samkvæmt frétt BBC gæti nið-
urstaða Evrópudómstólsins, þess
efnis að óheimilt sé að „sampla“ tón-
list annarra án leyfis upphaflegra
framleiðenda, haft afgerandi áhrif á
allan tónlistarbransann. Þess ber að
geta að dómstóllinn kvað einnig upp
úr með það að breytta hljóðbúta sem
væru óþekkjanlegir úr uppruna-
lögum mætti hins vegar nota án leyf-
is. Liðsmenn Kraftwerk fóru 1999 í
mál við framleiðendurna Moses Pel-
ham og Martin Haas vegna lagsins
„Nur Mir (Only Me)“ með Sabrinu
Setlur. Snerist deilan um notkun á
stuttum hljóðbút með trommutakti
sem notaður var eins og lykkja í
gegnum allt lagið. Árið 2012 komst
þýskur undirréttur að þeirri niður-
stöðu að umrætt lag bryti á höfund-
arrétti Kraftwerk og framleiðand-
anna tveggja, Ralfs Hütters og
Florians Schneider-Eslebens. Fjór-
um árum seinna komst æðsti dóm-
stóll Þýskalands hins vegar að þeirri
niðurstöðu að áhrifin á Kraftwerk
vægju minna en „listrænt frelsi“ og
var þeirri niðurstöðu í framhaldinu
skotið til Evrópudómstólsins.
Rafsveit Kraftwerk á tónleikum í
íþróttahúsinu Kaplakrika árið 2004.
Kraftwerk vann eftir 20 ára baráttu
Höfundurinn Yuval Noah Harari
viðurkennir að hafa veitt leyfi fyrir
því að gagnrýni hans á Vladimír
Pútín, forseta Rússlands, væri
skipt út fyrir gagnrýni á Donald
Trump, Bandaríkjaforseta, í rúss-
nesku útgáfunni
á metsölubókinni
21 Lessons for
the 21st Cent-
ury.
Nýverið upp-
lýsti Newsweek
að rússneski
þýðandi bók-
arinnar hefði
mildað gagnrýni
Harari á innrás
Rússa á Krímskaga sem þeir her-
tóku 2014. Í upprunalegri útgáfu
bókarinnar, sem út kom á ensku í
fyrra, segir „okkur er sífellt sagt
að við lifum á nýjum og skelfileg-
um tíma „eftir-sannleika““ þar sem
innlimun Krímskagans er tekin
sem dæmi. „Rússnesk stjórnvöld og
Pútín forseti persónulega neituðu
því margsinnis að rússneskt herlið
væri á staðnum og töluðu þess í
stað um sjálfsprottna „sjálfs-
varnardeild“ sem í verslunum á
staðnum hefði orðið sér úti um
einkennisklæðnað líkan þeim rúss-
neska. Pútín og samverkamenn
hans voru sér fullkomlega meðvit-
aðir um að þeir væru að ljúga þeg-
ar þeir sendu frá sér svona fárán-
legar yfirlýsingar,“ skrifar Harari.
Í rússneskri útgáfu bókarinnar
sem út kom í síðasta mánuði notar
Harari dæmi um Trump í staðinn.
„Samkvæmt mati dagblaðsins
Washington Post hefur Trump for-
seti opinberlega farið með 6.000
rangfærslur frá því að hann var
settur í embætti.“
Samkvæmt frétt The Guardian
segist Harari hafa lagt blessun sína
yfir allar þýðingar og endurbætur
bóka sinna með það að markmiði
að gera þær aðgengilegri fyrir
ólíka lesendahópa. „Í Rússlandi var
ég varaður við því að dæmin tvö
sem ég notaði um innrás Rússa á
Krímskaga myndu leiða til þess að
óheimilt yrði að gefa bókina út þar
í landi. Ég var því í ákveðinni
klípu. Átti ég að breyta dæmunum
og fá bókina útgefna í Rússlandi –
eða engu breyta og ekkert fá birt?“
Harari segist hafa valið síðari kost-
inn þar sem sér hafi þótt mikilvæg-
ara að bókin kæmi út á rússnesku
og næði til rússneskra lesenda,
ekki síst þar sem bókin sé eftir sem
áður afar gagnrýnin á stjórn Pútín
og vari við hættum einræðis-
stjórnar, spillingar, haturs á sam-
kynhneigðum og öfgaþjóðernis-
stefnu. Að sögn Harari hefur
honum verið bent á að fleiru hafi
verið breytt í bókinni en hann
veitti leyfi fyrir. Þannig hafi orð-
inu „eiginmaður“ verið skipt út
fyrir „maka“ þegar Harari vísar til
eiginmanns síns. „Sé þetta rétt
mótmæli ég slíkum breytingum
sem gerðar eru í leyfisleysi og mun
gera mitt besta til að leiðrétta
þetta.“
Samþykkti ritskoðun
Yuval Noah Harari
„Þessir tónleikar núna eru visst rari-
tet og það er bannað að missa af
þeim,“ segir gítarleikarinn Andrés
Þór Gunnlaugsson brosandi þegar
rætt er við hann um tónleika þeirra
félaga í ASA-tríóinu í djass-
klúbbnum Múlanum í kvöld. Múlinn
er starfræktur á Björtuloftum á
fimmtu hæð í Hörpu og hefjast leik-
ar kl. 21 en þetta eru síðustu tónleik-
arnir í sumartónleikaröð Múlans.
Auk Andrésar skipa tríóið þeir
Agnar Már Magnússon á orgel og
trommarinn Scott McLemore. Tríó-
ið var stofnað fyrir fjórtán árum og
hefur það sent frá sér nokkra diska
og tónleikaupptökur í stafrænu
formi, það hefur leikið víða en er
starfrækt með hléum. Og vísar
Andrés til þess með þeim orðum sín-
um að þetta sé nú fágætt tækifæri til
að sjá þá og heyra.
„Við verðum með blandaða efnis-
skrá. Við leikum eitthvert nýtt efni
eftir okkur og líka gamalt, af plöt-
unni Craning sem kom út fyrir
nokkrum árum, og svo leikum við
líka eitthvað virkilega gamalt og
annað sem gæti komið á óvart,“ seg-
ir Andrés Þór um efnisskrána.
„Einhverjir standardar munu
heyrast og svo finnst okkur alltaf
gaman að leika eitthvað óvænt,“ seg-
ir hann og viðurkennir að þar geti til
að mynda verið um þekkt popplög að
ræða en þeir ASA-félagar hafa gert
allnokkur slík að sínum.
Fyrir nokkrum árum sendi tríóið
frá sér rómaðan disk með útgáfum
sínum á lögum eftir Thelonious
Monk, munu einhver þeirra hljóma?
„Jú, við spilum einhvern Monk,
hann er í uppáhaldi hjá okkur. Það
flokkast undir það sem er virkilega
gamalt á efnisskránni. Okkur finnst
alltaf spennandi að nálgast ýmis-
konar tónlist sem orgeltríó, og lög
píanóleikarans Monks falla vel undir
það. Við höfum alltaf reynt að koma
sjálfum okkur á óvart.“
Tríóið var stofnað árið 2005 en þá
var Andrés Þór nýkominn úr námi í
Hollandi. „Mér bauðst að spila á
Jazzhátíð Reykjavíkur og setti þá
saman þetta tríó. Og fyrsta lagið á
þessum tónleikum var Bemsha
Swing eftir Monk og þá áttuðum við
okkur á sameiginlegum Monk-
áhuganum sem leiddi okkur áfram.
Síðan höfum við sett saman alls kon-
ar efnisskrár, þar sem við höfum til
dæmis bara spilað popplög, bara lög
eftir Jimi Hendrix á öðrum og einu
sinni Love Supreme eftir Coltrane.
Við höfum reynt að ögra okkur með
hinu og þessu. Líka með því að spila
bara frumsamið efni. En nú leikum
við blöndu af þessu öllu.“
efi@mbl.is
„Gaman að leika
eitthvað óvænt“
 ASA-tríóið kemur fram í Múlanum á Björtuloftum Hörpu
 „Höfum reynt að ögra okkur með hinu og þessu“
Fjölhæft orgeltríó ASA-tríóið á sviði. Agnar Már við orgelið, Andrés Þór með gítarinn og Scott við trommusettið.