Fréttablaðið - 22.11.2019, Blaðsíða 26

Góðar bókmenntir
vekja alltaf athygli
og áhuga. En það er líka
mikill áhugi á landinu
sjálfu og íslenskri tungu
Miðstöð íslenskra bók-mennta vinnur meðal annars að því að koma
íslenskum bókmenntum á
framfæri erlendis. Hrefna segir
íslenskar bókmenntir vera á mik-
illi siglingu erlendis og nefnir sem
dæmi að á síðasta áratug hafi orðið
þreföldun í þýðingu íslenskra bók-
mennta á erlend tungumál.
„Og núna á síðustu þremur árum
hafa komið út, eða eru væntan-
legar, hátt í 50 íslenskar bækur
þýddar á frönsku, 40 á ensku,
yfir 60 á norræn mál og um 40 á
þýsku svo eitthvað sé nefnt,“ segir
Hrefna.
Hún segir að margir íslenskir
rithöfundar séu með alþjóðlega
umboðsmenn sem koma þeim á
framfæri, en ekki megi gleyma
þýðendunum sem eru lykilfólk í
útflutningi bókmenntanna. „Við
leggjum mikla rækt við og áherslu
á gott samstarf við þá,“ segir
Hrefna. „Við höldum til dæmis
reglulega alþjóðleg þýðenda-
þing hér á landi, fyrir þýðendur
alls staðar að sem eru að þýða
íslenskar bókmenntir beint úr
íslensku yfir á sitt móðurmál.“
Íslenskar bækur á
fimmtíu tungumálum
Allt í allt hafa íslenskar bókmennt-
ir verið þýddar á um 50 tungumál.
„Það er ansi góð útbreiðsla og er
mjög mikilvæg fyrir höfunda sem
skrifa á tungumáli sem ekki nema
360.000 manns lesa. Lesenda-
hópurinn margfaldast um leið og
bókin er komin á annað tungu-
mál. Þess vegna eru þýðendur afar
mikilvægir og við getum seint full-
þakkað þeim fyrir það merka starf
sem þeir vinna,“ segir Hrefna.
Enn einn liður í því að vekja
athygli á starfi þýðenda og hvetja
þá til dáða er heiðursviður-
kenningin Orðstír sem Miðstöð
íslenskra bókmennta og fleiri veita
þýðendum annað hvert ár. Þá fá
tveir þýðendur viðurkenningu
fyrir að þýða íslenskar bókmenntir
á sitt tungumál en hingað til hafa
sex mikilvirkir þýðendur hlotið
þessa viðurkenningu.
„Við veitum einnig erlendum
þýðendum dvalarstyrki svo þeir
geti dvalið hér á Íslandi og fengið
betri innsýn í land og þjóð, kynnst
menningunni hér og höfund-
inum sem þeir eru að þýða,“ segir
Hrefna.
Höfundarnir eftirsóttir
gestir víða um heim
Útflutningur íslenskra bókmennta
er blómlegur og segir Hrefna ekk-
ert lát vera þar á. Miðstöð íslenskra
bókmennta tekur reglulega þátt
í alþjóðlegum bókamessum þar
sem fólk alls staðar að úr heimin-
um vill kynna sér hvað er að gerast
í bókmenntaheiminum á Íslandi.
„Góðar bókmenntir vekja alltaf
athygli og áhuga. En það er líka
mikill áhugi á landinu sjálfu og
íslenskri tungu. Það er margt sem
leggst á eitt og gerir það að verkum
að áhugi á íslenskum bókmennt-
um hefur aukist,“ segir Hrefna.
Reglulega er Íslandi boðið að
vera heiðursland á bókamessum
hér og þar í heiminum. „Á þessu
ári vorum við heiðursland á stórri
bókamessu í Gdansk í Póllandi.
Þangað var íslenskum höfundum
boðið og mjög vel gert við þá en
bækur þeirra allra hafa verið
þýddar á pólsku,“ segir Hrefna.
Hún nefnir einnig að Ísland hafi
nýlega fengið boð um að taka þátt í
stórri bókamessu í Kanada og vera
heiðursland með öðrum Norður-
löndum í Kólumbíu og víðar.
„Íslenskir höfundar eru vinsælir
og eftirsóttir gestir á bókmennta-
viðburðum víða um heim að koma
fram og tala um bækur sínar og
margir eiga trygga lesendur utan
landsteinanna. Auk sinna eigin
verka tala þeir líka um íslenskar
bókmenntir almennt en áhugi á
eldri íslenskum bókmenntum og
fornbókmenntum er mikill. Það er
sómi að íslenskum rithöfundum
sem fulltrúum okkar erlendis,“
segir Hrefna að lokum.
Blómlegur
útflutningur
íslenskra
bókmennta
Hrefna Haraldsdóttir, framkvæmda-
stjóri Miðstöðvar íslenskra bók-
mennta, segir útflutning íslenskra
bókmennta ganga vel. Mikill áhugi er
á Íslandi og íslenskum bókmenntum
erlendis og íslenskar bækur hafa
verið þýddar á fjölda tungumála.
Hrefna segir íslenska rithöfundar vinsæla og eftirsótta gesti á bókmenntaviðburðum. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
Nútímafólk
lifir í samfélagi
sem gerir miklar
kröfur til góðrar
lestrarkunnáttu.
Það er því mikil-
vægt að börn læri
snemma að meta
bækur og lesi sér
til gagns.
Börn sem uppgötva að lestur bóka er skemmtilegur verða fyrri til og betri að skrifa
texta en þau sem hafa engan áhuga
á bókum. Börn sem búa í tungu-
málaörvandi umhverfi eru einnig
fyrri til að ná tökum á lestri. Þetta
er niðurstaða rannsóknar sem
norskur prófessor, Hilde Traavik,
hefur komist að. Hún hefur skrifað
nokkrar fræðigreinar og bækur
sem tengjast lestrarkennslu og
ritun.
Ef börn lesa ekki bækur eiga
þau á hættu að rita eingöngu
talmál þegar þau þurfa sjálf að tjá
sig í rituðu máli. Bóklestur eykur
orðaforða þeirra og rithæfni,
Börn sem lesa bækur betri í ritun
Það er óvenju mikið úrval af góðum barnabókum að koma út fyrir jólin.
eftir því sem Hilde hefur komist
að. „Mjög mikilvægt er að örva
börn til lesturs, bæði í kennslu-
stundum og frítíma. Nemendur
sem bjóða sig fram til að lesa í að
minnsta kosti klukkustund á dag
skora hátt í lestrarprófum. Drengir
sem lesa ekkert umfram það sem
þeim ber skylda til í námi skora
lægst. Börnin sem eru dugleg við
lestur bóka eru að jafnaði líka góð
í stafsetningu. Orðin greypast í
minnið,“ segir Hildi í grein sem
birtist á forskning.no.
Í leikskóla í Bergen hefur mikil
áhersla verið lögð á að leika með
stafi til málörvunar, líka hjá þeim
allra yngstu. Allt er gert til að þróa
málvitund barnanna sem hefur
skilað sér í því að þau eru mörg
orðin læs þegar þau byrja í skóla.
Hilde leggur mikla áherslu á að
aðstoða börn snemma með stafi
og lestur. Það sé alltaf til góðs.
Þá þykir alltaf mjög gott að örva
lestraráhuga barna með því að lesa
fyrir þau skemmtilegar barna-
bækur.
10 KYNNINGARBLAÐ 2 2 . N ÓV E M B E R 2 0 1 9 F Ö S T U DAG U RBÓKAMESSA
2
2
-1
1
-2
0
1
9
0
4
:2
6
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
2
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
2
3
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 2
4
4
B
-7
5
7
8
2
4
4
B
-7
4
3
C
2
4
4
B
-7
3
0
0
2
4
4
B
-7
1
C
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
B

F
B
0
4
8
s
_
2
1
_
1
1
_
2
0
1
C
M
Y
K