Sveitarstjórnarmál - 2019, Qupperneq 25

25
erum stolt af því að verðmætasköpun er
mikil í Fjarðabyggð. Sveitarfélagið fór í mikla
innviðauppbyggingu sem var forsenda
þess að hér byggðist upp álver á sínum
tíma. Á þessum tíma kom efnahagshrunið
með öllum þeim áskorunum sem því
fylgdi. Á sveitarfélaginu hvíla því talsverðar
lánaskuldbindingar, en á móti kemur
sterkur tekjugrunnur. Það er svo á tímum
eins og þessum sem það kemur berlega í
ljós, hversu mikilvægt það er að atvinnulífið
byggi á fleiri stoðum en einni.“
Eitt öflugt sveitarfélag
Að sögn Eydísar er gott að búa á
Austurlandi. Ekkert sé þó sjálfgefið í
þessum efnum og mikilvægt sé að íbúum
landshlutans auðnist að standa saman.
„Ég er fullviss um, að úti á landsbyggðinni
er nándin meiri, bæði við samfélagið og
náttúruna og stressið er minna. Baráttan
snýst um að halda í þá þjónustu sem er til
staðar og því meiri sem fjarlægðin er frá
höfuðborgarsvæðinu, því meira skerðist
opinber þjónusta. Við þurfum að berjast fyrir
öllu sem við höfum, en vonandi herðir það
og hjálpar okkur að sjá það sem skiptir máli í
lífinu. Allt sem við gerum þurfum við að gera
sjálf og það er því verulega gaman að sjá
hversu blómlegt mannlífið er á Austurlandi.“
Hún segist af þessum ástæðum ofboðslega
þakklát fyrir það mikla menningarlíf og
fjölbreytta íþróttastarf sem fólkið fyrir
austan nær að halda úti og hversu öflug
samfélögin eru. „Ef okkur auðnast að standa
saman þá held ég að við höfum öll tækifæri
til að vinna áfram að öflugri uppbyggingu á
okkar frábæra samfélagi á Austurlandi.“
Fjögur af sjö sveitarfélögum á Austurlandi
eiga nú í sameiningarviðræðum eða
Fljótsdalshérað, Borgarfjörður eystri,
Seyðisfjörður og Djúpivogur. Varðandi
æskilegan fjölda sveitarfélaga segist Eydís til
framtíðar litið, sjá landshlutann fyrir sér sem
eitt sameinað sveitarfélag. „Á Austurlandi
búa ríflega 10.000 manns eða um 3%
landsmanna. Ef þessir 10.000 íbúar stæðu
saman og töluðu í takti værum við án efa
sterkari. Við þurfum að hverfa af braut átaka
og sundurlyndis og leggja á okkur það sem
þarf til að ná samstöðu, áður en sameining
getur orðið að veruleika. Við erum ekki á
þeim stað í dag, en trú mín og von er sú að
BJARTSÝN BARÁTTUKONA
við séum á réttri leið. Unga fólkið kemur
okkur á leiðarenda.“
Fjölkjarna sveitarfélag með sjö
byggðarkjarna
Hún segir margt mega læra af reynslu
Fjarðabyggðar, fjölkjarna sveitarfélags
sem varð til í nokkrum sameiningum á
síðustu áratugum. Því fylgi að sjálfsögðu
áskoranir að samþætta þarfir dreifðra
byggða, en Fjarðabyggð spannar sjö firði
með Mjóafjörð nyrstan og jafnframt eina
minnstu byggð landsins. Þaðan rekur
svo, suður með strandlengju Austfjarða,
hver fjörðurinn annan eða Norðfjörður,
Eskifjörður, Reyðarfjörður, Fáskrúðsfjörður
og Stöðvarfjörður. Eftir sameiningu við
Breiðdalshrepp á síðasta ári er Breiðdalur
svo orðinn syðsti hluti sveitarfélagsins, sem
er það fjölmennasta á Austurlandi með um
5.100 íbúa samtals. Það var ánægjuleg
viðbót þegar Breiðdalshreppur varð hluti
Fjarðabyggðar, sveitarfélagið stækkaði
mikið landfræðilega og við bættist öflugur
landbúnaður og ferðaþjónusta.
„Ekkert fjölkjarna sveitarfélaga er byggt upp
eins og Fjarðabyggð, með fjóra sambærilega
bæjarkjarna og þrjá minni, þar af einn
einangraðan samgöngulega stóran hluta
ársins. Við lítum hins vegar á sveitarfélagið,
ekki sem vandamál heldur einstakt tækifæri
til að þjóna þessum fallegu bæjarkjörnum
okkar. Hver kjarni hefur sína sérstöðu og
það kemur í okkar hlut að styðja einstaka
sérstöðu hvers og sjá til þess að hver
bæjarkjarni blómstri á sínum forsendum.“
Að mati Eydísar er togstreita á milli
einstakra bæjarkjarna eða byggðarlaga,
jafnframt eðlilegur hluti af lífinu, ekki bara
á Austurlandi heldur alls staðar. „Innan
sveitarfélaga togast á einstök byggðarlög
eða hverfi. Það er bara eðlilegt í ljósi þess
að takmörkuð gæði eru til skiptana og
það sama á við um sveitarfélög innbyrðis
- sama hvert litið er. Aðalatriðið er að
kjörnir fulltrúar, við sem fáum umboð
samborgara okkar, missum ekki sjónar af
því mikilvægasta, sem er að berjast fyrir
bættum hag samfélagsins í heild sinni.
Það eru öll sveitarfélög á landinu í sömu
baráttunni. Kannski birtist togstreitan
betur á landsbyggðinni, út af því að við
erum í sífelldri varnarbaráttu fyrir því sem
við höfum, á sama tíma og við verðum að
berjast fyrir auknum lífsgæðum íbúanna
okkar.“
Á sama hátt hallar mikið á sveitarfélögin í
samskiptum við ríkið, sem er ekki boðlegt.
„Það er ætíð verið að koma fleiri verkefnum
frá ríkinu yfir á sveitarfélögin. Það er í sjálfu
sér ekki slæmt, vegna þess að við viljum
sinna nærþjónustunni vel. Það vill hins vegar
alltof oft gleymast, að fjármagn verður að
fylgja með ef leysa á verkefnin af hendi.
Þess vegna er tímabært að endurskoða
tekjuskiptingu ríkis og sveitarfélaga.“ segir
Eydís,
Eydís í fundarherbergi bæjarráðs á bæjarskrifstofum Fjarðabyggðar.