Morgunblaðið - 13.09.2019, Qupperneq 11

DAGLEGT LÍF 11
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. SEPTEMBER 2019
Kristín Heiða Kristinsdóttir
khk@mbl.is
Íljósi þess hversu mikilaukning er á sjúklegri streituog að æ fleira fólk lendir íveikindaleyfi vegna þess þarf
að grípa fólk áður en það veikist al-
varlega. Við ákváðum því að slá til
og höfum verið að bjóða upp á viku-
löng námskeið sem eru miðuð að
fólki sem finnur að það verður að
gera eitthvað til að lenda ekki í
þroti,“ segir Margrét Grímsdóttir,
framkvæmdastjóri hjúkrunar hjá
Heilsustofnun í Hveragerði, sem
heldur utan um námskeið sem heitir
Tökum stjórnina, streita og kulnun,
en það er ætlað þeim einstaklingum
sem upplifa sig á barmi kulnunar í
lífi og/eða í starfi.
„Við höfum til fjölda ára verið
með streitumeðferð hér á Heilsu-
stofnun, þá kemur fólk hingað í fjög-
urra vikna dvöl vegna mjög mikillar
streitu eða kulnunar, en flest það
fólk er komið í veikindaleyfi frá
vinnu vegna sjúklegrar streitu. Við
höfum verið með ýmsar útfærslur á
þessum námskeiðum, fólk kemur
ýmist í styttri meðferðir eða lengri
námskeið þar sem lokaður hópur
dvelur hér samfellt í heilan mánuð
og vinnur eftir ákveðinni dagskrá.“
Margrét segir að ákveðin merki
gefi til kynna að fólk þurfi að gera
eitthvað í sínum málum, að hætta sé
á ferðum.
„Það eru þessi alvarlegu
streitumerki eins og svefnvandamál,
kvíði, að geta ekki hugsað sér að
takast á við daginn eða lífið, stuttur
þráður, engin þolinmæði og mikil al-
menn vanlíðan. Þegar fólki finnst
það ekki hafa stjórn á neinu, að það
sé statt í allsherjarringulreið. Þá er
tími til kominn að taka mark á við-
vörunarbjöllunum og grípa inn í.“
Andleg næring er nauðsyn
Margrét segir að á námskeiðinu
sé fólki leiðbeint með hvernig hægt
sé að koma í veg fyrir að það hrapi
fram af hengifluginu.
„Við förum meðal annars yfir
nokkur streitumódel þar sem við út-
skýrum hvers vegna streita verður
og tölum um streitueinkennin sem
fólk er að takast á við og við vinnum
með það hvernig hægt er að grípa
inn í. Við ræðum þætti eins og hreyf-
ingu, mataræði og hvíld, en í raun og
veru er fyrsta skrefið góð hvíld.
Hreyfing, mataræði og félagsleg
samskipti koma svo í kjölfarið, og
nauðsyn þess að fólk sæki sér and-
lega næringu svo því líði betur. Í
raun erum við að fá fólk til að staldra
við og velta fyrir sér hvar það er
statt og hvað það ætli að gera til að
koma í veg fyrir að það lendi á virki-
lega vondum stað. Því þegar fólk
keyrir sig algerlega í þrot þá verður
það alvarlega veikt og er miklu leng-
ur að ná sér heldur en ef gripið er
fyrr inn í.
Við erum að reyna að koma í
veg fyrir að þessir einstaklingar
verði svo bugaðir að þeir þurfi að
fara í veikindaleyfi frá vinnu, að þeir
nái að vinna á þessu áður en þeir
verða veikir og fara að missa úr
vinnu. Það vill enginn lenda þar, því
fylgir gríðarleg vanlíðan og fólk get-
ur verið mjög lengi að ná sér. Auk
þess er það mikið niðurbrot á mann-
eskju þegar hún upplifir sig alger-
lega magnvana og ónýta.“
Gott að skipta um umhverfi
Margrét segir mikinn áhuga
vera fyrir streitunámskeiðunum,
enda þörfin knýjandi.
„Einn af kostunum við þetta
námskeið er að það er haldið hér á
Heilsustofnun, fólk fer þá úr sínu
hversdagsumhverfi og dvelur hér í
þessa viku, sem er allt annað en þeg-
ar fólk er heima og skreppur í ein-
hverja klukkutíma á dag á námskeið
og fer þess á milli heim í allt áreitið
sem bíður þar og í vinnunni daginn
eftir. Við það að dvelja hér þá er fólk
algerlega einbeitt og fallega um-
hverfið og náttúran hér í Hveragerði
hefur líka góð áhrif á fólk. Þetta er
eitt af því sem fólk talar um að skipti
miklu máli, að fara úr sínu heima-
umhverfi í allt annað umhverfi þar
sem er hugsað um það. Enginn þarf
að spá í hvað eigi að vera í matinn
eða hvaða verkefni þarf að klára
heima, ganga frá þvotti, ryksuga,
skúra og fleira. Hér er fólk með fulla
athygli og ekkert sem truflar þegar
fólk reynir að sortera og komast að
því hvað það þarf að gera til að ná
styrk sínum aftur upp.“
ThinkStock/Getty Images
Enginn vill hrapa fram af
„Þegar fólk keyrir sig algerlega í þrot verður það
alvarlega veikt og er miklu lengur að ná sér heldur en
ef gripið er fyrr inn í. Við erum að reyna að koma í
veg fyrir að þessir einstaklingar verði svo bugaðir að
þeir þurfi að fara í veikindaleyfi,“ segir Margrét
Grímsdóttir, sem heldur utan um streitunámskeið.
Stjórnandi Margrét Grímsdóttir.
Næsta námskeið hefst 15. sept-
ember. Áhugasamir geta haft
samband við Heilsustofnun, sent
email: heilsa@heilsustofnun.is eða
margretg@heilsustofnun.is
Ljósmynd/Dagný Dögg Steinþórsdóttir
Á barmi kulnunar Mikil vanlíðan fylgir langvarandi sjúklegri streitu og fólk getur verið mjög lengi að ná sér.
Op i ð v i r k a d a g a 11 -18 / l a u g a r d . 11 -17 / s u nnud . 12 -17 / S ím i 5 6 2 0 0 16
T Í S K A & L Í F S S T Í L L
S k ó l a v ö r ð u s t í g 1 6 a
Rýmingar-
SALA
60% afsláttur af fatnaði
VERSLUNIN HÆTTIR
Allt að
Um helgina verður þess minnst að 70
ár eru liðin frá stofnun Skógasafns
og Héraðsskólans í Skógum undir
Eyjafjöllum. Tímamótum þessum
verður fagnað næstkomandi sunnu-
dag, 15. september, með samkomu í
Skógaskóla sem hefst klukkan 15.
Þar verður sjónum beint að Skóga-
safni sem er á meðal elstu byggða-
safna landsins og er safnkostur þess
nú um 18 þúsund munir. Safnið er
eitt það fjölsóttasta á landinu og hef-
ur góða innsýn í líf og starf kynslóða
á Suðurlandi. Þar eru einnig áberandi
ýmsir munir sem tengjast sam-
göngum og fjarskiptum og er þá að
finna í sérstakri byggingu á safna-
svæðinu.
Hátíðin í Skógum á sunnudaginn
hefst með ávarpi Sigurðar Inga Jó-
hannssonar, samgöngu- og sveitar-
stjórnarráðherra, sem síðan opnar
nýja sýningu um 70 ára sögu safns
og skóla. Önnur sem flytja ávörp eru
meðal annars Andri Guðmundsson,
forstöðumaður Skógasafns, Margrét
Hallgrímsdóttir þjóðminjavörður og
Þórður Tómasson, fyrrverandi safn-
stjóri í Skógum. – Á eftir ávörpunum
verða tónlistaratriði frá Valborgu
Ólafs og fornbílar verða einnig til
sýnis.
70 ár frá stofnun Skógasafns og Héraðsskólans í Skógum
Tímamótanna minnst um helgina
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Eyjafjöll Byggðasafnið í Skógum sýnir Íslandssöguna í hnotskurn.