Morgunblaðið - 28.10.2019, Blaðsíða 28

VIÐTAL
Árni Matthíasson
arnim@mbl.is
Þögla barnið heitir ný bók eftir Guð-
mund Brynjólfsson sem Sæmundur
gefur út. Í kynningu á bókinni kemur
fram að hún er annar hluti í þríleik,
en fyrsta bókin í leiknum, Eitraða
barnið, kom út á síðasta ári.
Guðmundur segist hafa verið rétt
um það bil hálfnaður með Eitraða
barnið þegar hann sá þríleik fyrir sér
og setti niður fyrir sér í grófum drátt-
um. „Mér þótti strax svo vænt um að-
alpersónurnar tvær, kvenskörunginn
Önnu og hinn breyska sýslumann
Eyjólf – þetta eru mögnuð hjón, svo
ólík en samt svo passandi hvort öðru.
Mér fannst að ég þyrfti að segja af
þeim fleiri sögur, kannski var það að
hluta til eigingirni því mig langaði
sjálfan að kynnast þeim betur. Þegar
ég lauk við Eitraða barnið var alveg
ljóst í huga mér hvernig Þögla barnið
ætti að vera enda byrjaði ég strax á
henni og þegar henni var lokið hófst
ég handa við Síðasta barnið, lokasögu
þríleiksins – og vissi nokk hvernig
hún myndi byggjast upp og fara. Er
nú á kafi í henni miðri.“
Rétt eins og fyrsta bókin í þrí-
leiknum gerist Þögla barnið fyrir lið-
lega öld, en að þessu sinni á Vatns-
leysuströndinni. Guðmundur segir að
söguefnið hafi leitað á sig „og mig
langaði að skrifa um nærumhverfið
hér á Eyrarbakka, og þá small þetta
tvennt saman. Ég hef áhuga á þessu
tímaskeiði í sögu þjóðarinnar – og
reyndar heimsins, þetta eru spenn-
andi tímar fyrir margra hluta sakir.
Bókmenntasaga þessa tíma er suðu-
pottur og aldahvörf eru líklega alltaf
áhugaverðir tímar.
Þögla barnið gerist að megni til á
æskuslóðum á Vatnsleysuströnd, en
sögusviðið spannar einnig London,
Reykjavík og Eyrarbakka. Þetta eru
tímar þar sem skörp skil eru á milli
stétta, íslenskir embættismenn hafa
danskt vald yfir sér og á margan hátt
held ég að það hafi yddað samskipti
þeirra við alþýðu manna, þeir þurftu
gjarna að sýna vald sitt um leið og
þeir höfðu í sjónmáli aukið vald og
mögulegt sjálfstæði þjóðarinnar. Lík-
lega hafa menn þess vegna notað
ýmsa klæki til að styrkja sjálfa sig í
sessi og búa í haginn fyrir sig og sína.
Sú er a.m.k. mín tilfinning. Ég lít ekki
á þessar sögur sem hefðbundnar
glæpasögur, en þær hafa vissulega
mörg einkenni þeirra og mér fellur
vel að skrifa um glæpi með þeim
hætti sem ég geri. Kannski hófst sú
vegferð með Líkvöku [sem kom út
2015].
Ég nota óhikað sögulegar persónur
í þessum þríleik, háar sem lágar, til
að gera sögurnar trúverðugri og
staðsetja þær betur í tíma fyrir les-
andann. Það eru færri þjóðkunnir
menn sem koma við sögu í Þögla
barninu en Eitraða barninu en fleiri
alþýðumenn og útgerðarmenn t.d. á
Vatnsleysuströnd eru sögulegar per-
sónur. Auk þess sem embættismenn,
sem voru til í raun og sann, koma við
sögu. Þar má nefna Pál Einarsson
sem þá var sýslumaður í Gull-
bringusýslu, séra Árna Þorsteinsson
á Kálfatjörn, Þórdísi Símonardóttur
ljósmóður á Eyrarbakka og Halldór
Daníelsson bæjarfógeta í Reykja-
vík.“
Gerir ekki upp á milli forma
Guðmundur hefur skrifað jöfnum
höndum leikrit og skáldsögur og seg-
ist ekki gera upp á milli formanna.
„Vinnan við leikritunina er meira lif-
andi – þá er maður í félagsskap og
margir þræðir þurfa að falla saman
sem maður ræður ekki sjálfur. Það
er gefandi því ég hef verið svo gæfu-
samur að vinna með svo góðu fólki í
leiklistinni. Skáldsagnagerð er ein-
manalegri iðja, en ég þoli sjálfan mig
alveg bærilega og get verið einn með
sjálfum mér – og það er skemmtilegt
að „ráða öllu“ ef svo má að orði kom-
ast. En á lokametrunum er auðvitað
liðsvinna þar líka, kápa, próförk o.fl.
Stundum held ég að það gildi mig
einu hvaða sort af skáldskap ég fæst
við – ég veit ekki hvort það er rétt
mat – en hitt veit ég fyrir víst að ég
verð að skrifa. Ég get ekki án þess
verið.“
Ljósmynd/Dagur Gunnarsson
Nærumhverfi Guðmundur Brynjólfsson segir að sér hafi þótt svo vænt um aðalpersónurnar að honum hafi fundist hann verða segja af þeim fleiri sögur.
Get ekki án þess verið að skrifa
 Þögla barnið er önnur bókin í þríleik Guðmundar Brynjólfssonar  Notar óhikað sögulegar per-
sónur, háar sem lágar, til að gera sögurnar trúverðugri og staðsetja þær betur í tíma fyrir lesandann
28 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 28. OKTÓBER 2019
Púað var á nokkrar konur á miðviku-
dagskvöld í nýliðnni viku, gripið
fram í fyrir þeim og þær beðnar um
að yfirgefa viðburð fyrir upprenn-
andi hæfileikafólk þegar þær gagn-
rýndu kvikmyndaframleiðandann
Harvey Weinstein sem var á svæð-
inu.
Uppistandarinn Kelly Bachman
sagði í samtali við enska dagblaðið
Guardian að henni hefði liðið eins og
loftið hefði tæmst úr herberginu
þegar hún benti á að Weinstein, sem
hefur verið kærður af fleiri en 80
konum fyrir kynferðislegt ofbeldi,
væri á staðnum.
Bachman gagnrýndi Weinstein
ásamt kollegga sínum Amber Rollo
og leikkonunni Zoe Stuckless á við-
burði sem nefnist Actors Hour.
Weinstein var á svæðinu og sat
hann við borð með nokkrum ungum
konum og tveimur lífvörðum.
„Ég er uppistandari og það er
vinnan mín að benda á fílinn í her-
berginu,“ sagði Bachman í uppi-
standi þetta sama kvöld. „Þetta er í
raun Freddy Krueger herbergisins.
Ég vissi ekki að ég þyrfti að koma
með mitt eigið piparsprey og flautu
á Actors Hour,“ bætti Bachman við.
Í hléi ávörpuðu Stuckless og Rollo
Weinstein við borðið hans og var
fylgt út af lífvörðum Weinsteins í
kjölfarið.
Almannatengill Weinsteins sagði í
yfirlýsingu eftir atvikið að Weinstein
hefði verið í fullum rétti á viðburð-
inum og sagði framkomu kvennanna
dónaskap.
AFP
Weinstein Konurnar telja að ekki hafi átt að hleypa honum inn.
Hent út eftir gagnrýni