Morgunblaðið - 26.11.2019, Page 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 26. NÓVEMBER 2019
Reykjavík • Mörkin 3 • 563 6900 | Akureyri • Undirhlíð 2 • 430 6900
GSINS
riðjudag
19.994
VERÐ ÁÐUR 29.990
Aðeins 30 stktk á mann!
33%Afsláttur
25.-30. nóvember
27”
IPS SKJÁ
R
Lúxus 27
” I
með örþ
skjáram
TILBOÐ DA
Gildir aðeins þ
1 s
PS skjár
unnan
ma
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 569 1100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is FréttirGuðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is
ViðskiptiStefán E. Stefánsson vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningarmbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Landsnet áformar að endurnýja
hluta af Vopnafjarðarlínu með því að
leggja jarðstreng yfir Hellisheiði
eystri. Í kjölfarið verður loftlína rif-
in. Tilgangurinn er að auka afhend-
ingaröryggi raforku í Vopnafirði og
draga úr þeirri hættu sem starfs-
menn Landsnets setja sig í við við-
gerðir á línunni.
Framkvæmdin er hluti af endur-
bótum á flutningskerfi Landsnets á
Austurlandi. Steinunn Þorsteins-
dóttir, upplýsingafulltrúi fyrirtækis-
ins, segir að línan sé 40 ára gömul,
liggi í miklum bratta og þar sé mikil
ísingarhætta. Undanfarinn áratug
hafa verið nokkrar truflanir og bil-
anir á línunni. Hún var án straums í
tæpa 18 sólarhringa frá árinu 2007.
Verst var ástandið í byrjun árs 2014,
að sögn upplýsingafulltrúans, en þá
var línan úti í tæpa 10 sólarhringa.
Þá þurfti að ráðast í umfangsmiklar
viðgerðir.
Hættulegar aðstæður
Segir Steinunn að aðstæður til við-
gerða hafi verið afar slæmar 2014,
snjóflóðahætta og erfitt að komast
um svæðið með búnað. Öryggi
starfsmanna Landsnets, verktaka og
björgunarsveitarmanna hafi ekki
verið tryggt og viðgerðir tafist af
þeim sökum. Vopnafjarðarlína ligg-
ur frá Lagarfossstöð á Fljótsdals-
héraði til Vopnafjarðar og er eina
tenging byggðarinnar við megin-
flutningskerfi Landsnets. Þegar hún
bilar þarf að keyra dísilrafstöðvar á
Vopnafirði og skerða afhendingu
orku til íbúa og fyrirtækja. Ráðgert
er að leggja 66 kílóvolta jarðstreng,
að mestu meðfram þjóðveginum um
Hellisheiði, tæplega 10 km leið.
Verður því jarðrask að mestu á þeg-
ar röskuðu landi.
Fer strengurinn um land fjögurra
jarða, Ketilsstaða, Fagradals, Böðv-
arsdals og Eyvindarstaða. Þrjár
þær síðastnefndu eru í eyði. Lands-
net hefur kynnt áform sín fyrir eig-
endum og mun í kjölfarið óska eftir
heimild þeirra til lagningar strengs-
ins.
Áformað er að hefja framkvæmd-
ir á árinu 2021 og ljúka verkinu ári
síðar, samkvæmt upplýsingum frá
Landsneti. Gert er ráð fyrir að nú-
verandi loftlína verði tekin niður
einu eða tveimur árum eftir að jarð-
strengurinn kemst í gagnið.
Jarðstrengur um Hellisheiði eystri
 Loftlína víkur úr erfiðu landslagi
 Hætta hefur skapast við viðgerðir Vopnafjarðarlína í jörð
Kortagrunnur: OpenStreetMap
Loftlína Jarðstrengur
Niðurrif loftlínu
Vegur 917, Hlíðarvegur
Fagridalur
Bö
ðv
ar
s-

da
lu
r
Fagradals-
fjöll
Hellisheiði
eystri
Vopnafjörður
H
ér
að
sfl
ó
i
917
Eyvindarstaðir ■
Heimild: Landsnet
Sigtryggur Sigtrygsson
sisi@mbl.is
Úrkoman á Akureyri hefur verið
með fádæmum lítil í nóvember. Á
það reyndar við um fleiri staði á
landinu. Bendir allt til þess að úr-
koman á Akureyri í nóvember
verði sú næstminnsta frá því mæl-
ingar hófust fyrir tæpri öld, eða ár-
ið 1927.
Samkvæmt upplýsingum frá
Trausta Jónssyni veðurfræðingi
hefur úrkoman það sem af er nóv-
ember mælst 4,6 millimetrar.
Reyndar féllu 2,0 millimetrar síð-
degis 31. október – en telst með
nóvember í skrám eins og alltaf,
segir Trausti.
Þetta er nærri Akureyrarmetinu
frá 1952, sem er 3,0 millimetrar.
Næsta nóvembermánaðarsumma
fyrir ofan er 13,1 mm og mældist
hún í nóvember 2007.
„Sáralítilli úrkomu er spáð til
mánaðamóta þannig að líklegt er
að talan á Akureyri nú verði sú
næstlægsta í nóvember frá upphafi
samfelldra mælinga 1927 – en þann
fyrirvara verður auðvitað að hafa á
að spár rætist,“ segir Trausti.
Þetta er gríðarleg breyting frá
nóvember í fyrra, þegar 119 milli-
metra úrkoma mældist á Akureyri.
Það er nokkuð víða sem úrkoma
er minni en áður er vitað um í nóv-
ember, segir Trausti. Á þessum
stöðum er mælitíminn mun styttri
en á Akureyri. Megi nefna Hnífsdal
(mæling byrjar 1995), Ísafjörð
(1980), Ásbjarnarstaði á Vatnsnesi
(1992), Skeiðsfossvirkjun (1970),
Sauðanesvita (1990) og Svartárkot
(1990). Austanlands og suður eftir
Vesturlandi er úrkoma almennt
undir meðallagi. Í Reykjavík er úr-
koma hins vegar nærri meðallagi
það sem af er.
Nóvember afar þurr á Akureyri
 Stefnir í næstminnstu úrkomu frá upphafi mælinga
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Akureyri Afar lítil úrkoma hefur
verið á Norðurlandi í nóvember.
Afkoma ríkissjóðs versnar samtals
um 102,6 milljónir króna frá því sem
gert var ráð fyrir við aðra umræðu
um frumvarp til fjárlaga fyrir árið
2020 ef breytingartillögur meirihlut-
ans í fjárlaganefnd ná fram að ganga
við þriðju umræðu málsins.
Tillögurnar lúta meðal annars að
því að framlög til þjóðkirkjunnar
verði 82,6 milljónum krónum hærri
en áður var gert ráð fyrir í fjár-
lögum.
Er það vegna launa- og verðlags-
breytinga á samningsfjárhæðum
samkvæmt fyrstu og annarri grein
samnings á milli ríkis og kirkju.
Samningsfjárhæðirnar voru sett-
ar fram á verðlagi ársins 2018 en
með tillögunni eru þær færðar til
verðlags ársins 2020.
Breytingartillögurnar gera einnig
ráð fyrir tímabundnu 20 milljóna
króna framlagi sem ætlað er að
styrkja rekstrargrundvöll Vigdís-
arstofnunar, alþjóðlegrar mið-
stöðvar tungumála og menningar,
sem starfar innan vébanda Stofn-
unar Vigdísar Finnbogadóttur í er-
lendum tungumálum.
Samningsbundið framlag ríkisins
til stofnunarinnar er tímabundið til
þriggja ára og fellur niður á næsta
ári.
Útgjöldin
aukist um
102,6 millj.
 Þjóðkirkjan fær
82,6 millj. meira
Fjöldi fólks kom saman í miðbænum síðdegis í
gær til þess að sýna samstöðu gegn kynbundnu
ofbeldi í árlegri Ljósagöngu UN Women.
Í gær fór af stað 16 daga átak gegn kyn-
bundnu ofbeldi sem UN Women á Íslandi ásamt
öðrum félagasamtökum hérlendis eru í forsvari
fyrir. Sérstaklega ætla UN Women að vinna með
fyrirtækjum að því að móta viðbrögð við kyn-
bundnu ofbeldi á vinnustöðum.
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Sýndu samstöðu gegn kynbundnu ofbeldi í Ljósagöngu