Morgunblaðið - 28.11.2019, Blaðsíða 15

15
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. NÓVEMBER 2019
Mannlíf Jólin nálgast og trén spretta upp um borg og bý, meðal annars við Ráðhús Reykjavíkur.
Hari
Að undanförnu hefur
borið á misvísandi
fréttum í ýmsum fjöl-
miðlum um meintar
hækkanir á álögum í
Hafnarfirði milli ára.
Hið rétta er að álögur á
íbúa bæjarins hafa
ekki verið hækkaðar
umfram verðlags-
hækkanir. Núverandi
meirihluti hefur það
ekki á sinni stefnuskrá
að hækka álögur á bæjarbúa og við
það munum við standa.
Síðustu ár hefur verið lögð
áhersla á það í bæjarstjórn Hafn-
arfjarðar að halda álögum og gjöld-
um í lágmarki og í tíð núverandi
meirihluta er sérstaklega litið til
þess að létta undir með barna-
fjölskyldum. Skýrustu dæmin um
það eru að leikskólagjöld hafa ekki
hækkað í krónutölum nú í sex ár
þrátt fyrir aukna þjónustu, systkina-
afslættir hafa verið stórauknir í
skólakerfinu, álagningarhlutfall út-
svars er í fyrsta sinn í 25 ár ekki í há-
marki í bæjarfélaginu og fasteigna-
skattar á atvinnuhúsnæði hafa verið
lækkaðir umtalsvert á síðastliðnum
tveimur árum og eru nú með þeim
allra lægstu á höfuð-
borgarsvæðinu, eða
1,40%.
Fasteignagjöldin
hækka ekki
Lögð hefur verið
áhersla á að halda fast-
eignagjöldum á íbúðar-
húsnæði í lágmarki, til
að koma til móts við sí-
fellda hækkun á fast-
eignamatinu. Fast-
eignagjöldin eru
samsett úr fast-
eignaskatti, vatns- og
holræsagjaldi, auk sorphirðugjalds
sem er lögbundið að þurfi að standa
undir kostnaði við þjónustuna. Und-
anfarin ár hefur ýmist verið lækkuð
fasteignaskattsprósentan eða vatns-
og holræsagjöldin til að lækka heild-
arálagninguna. Hún er það sem
skiptir máli. Það er, hver upphæðin
er sem fasteignaeigendur borga í
heildina en ekki hvernig samsetning
gjaldanna er hverju sinni.
Þegar einungis fasteignaskatts-
hlutfallið er skoðað og borið saman
milli sveitarfélaga getur myndin því
orðið nokkuð villandi. Í fjárhags-
áætlun Hafnarfjarðarbæjar fyrir ár-
ið 2020 er lagt til að vatns- og hol-
ræsisgjaldið lækki til að ná
heildarálagningunni niður. Sú leið er
lögð til þar sem meira svigrúm er
einfaldlega fyrir hendi þar nú en í
fasteignaskattshlutanum.
Meðfylgjandi mynd sýnir sam-
setningu gjaldanna í Hafnarfirði á
milli ára.
Þegar skoðað er hvernig heildar-
álagningin kemur við mismunandi
tegundir fasteigna á milli áranna
2019 og 2020 sést að þá hækkar
heildarálagning fasteignagjaldanna
að jafnaði um 0,1%-3,5% eftir teg-
und húsnæðis. Það sést á meðfylgj-
andi töflu.
Þess ber að geta að fasteigna-
matið hækkar aðeins mismunandi
eftir hverfum en markmiðið er að
fasteignagjöldin í bæjarfélaginu
hækki ekki umfram verðlag milli
ára. Það er heildarálagningin og nið-
urstaðan hjá hverjum og einum
íbúðareiganda sem skiptir að mínu
mati öllu máli, ekki hvernig sam-
setning gjaldanna er.
Á þessu sést að allt tal um að nú-
verandi meirihluti bæjarstjórnar
Hafnarfjarðar sé að hækka álögur á
íbúa bæjarins á sér ekki stoð í veru-
leikanum.
Eftir Rósu
Guðbjartsdóttur » Allt tal um að núver-
andi meirihluti
bæjarstjórnar Hafn-
arfjarðar sé að hækka
álögur á íbúa bæjarins á
sér ekki stoð í veru-
leikanum.
Rósa
Guðbjartsdóttir
Höfundur er bæjarstjóri
í Hafnarfirði.
Af gjöldum og álögum í Hafnarfirði
Fasteignagjöld á íbúðarhúsnæði 2019-2020
Álögð gjöld í Hafnarfirði samkvæmt gjaldskrá
2019 Fjölbýli Fjölbýli Raðhús Einbýlishús
Fasteignamat: 39.280.000 45.000.000 61.350.000 65.400.000
Fasteignaskattur 0,26% 102.128 117.000 159.510 170.040
Lóðarleiga* 0,33% 18.480 13.431 37.785 44.055
Fráveitugjald 0,129% 50.671 58.050 79.142 84.366
Vatnsgjald 0,058% 22.782 26.100 35.583 37.932
Samtals 0,777% 194.062 214.581 312.020 336.393
2020 Fjölbýli Fjölbýli Raðhús Einbýlishús
Hækkun fasteignamats: 3% 7% 8% 7%
Fasteignamat: 40.390.000 47.950.000 66.450.000 69.950.000
Fasteignaskattur 0,26% 105.014 124.670 172.770 181.870
Lóðarleiga* 0,33% 19.008 14.091 34.485 42.570
Fráveitugjald 0,12% 48.468 57.540 79.790 83.940
Vatnsgjald 0,054% 21.811 25.893 35.883 37.773
Samtals 0,764% 194.301 222.194 322.878 346.153
Hækkun 2019-2020
239 kr. 7.613 kr. 10.859 kr. 9.760 kr.
0,1% 3,5% 3,5% 2,9%
*Lóðarleiga er 0,33% af lóðarmati. Önnur fasteignagjöld eru hlutfall af heildarfasteignamati.
Benedikt Bogason
hæstaréttardómari
treystir sér ekki til að
ræða sjálfur við mig um
efnisatriði í máli hans
gegn mér, þar sem ég
var sýknaður bæði í hér-
aði og Landsrétti. Þetta
gerðist þó að Benedikt
sé sérstakur valdsmaður
yfir dómstólum verandi
sýslumaður dómstóla,
eins og það er nefnt.
Dómararnir stóðust ekki að öllu leyti
þann þrýsting sem af þessu stafaði, því
þeir slepptu honum við að greiða mér
kostnaðinn sem ég hef haft af því að
verjast þessu brölti hans. Þeir sem
vinna við rekstur dómsmála undra sig
á þessu enda í hróplegri andstöðu við
það sem tíðkast í þessu efni.
Benedikt sendir lögmann sinn Vil-
hjálm H. Vilhjálmsson fram á völlinn
til að svara mér. Samt koma ekki fram,
frekar en fyrr, neinar efnislegar at-
hugasemdir um það sem ég segi í bók
minni, þegar ég nota orðið „dóms-
morð“ um dóminn sem þar er fjallað
um. Ætli Vilhjálmur sé til dæmis sam-
mála því að dæma megi fyrir annað en
ákært er fyrir? Eða að dómari sem
tapaði stórum fjárhæðum við fall
Landsbankans hafi ekki verið hæfur til
að dæma í málinu? Í grein minni sem
birtist í Morgunblaðinu sl. mánudag
eru efnisatriðin sem um ræðir talin
upp. Af hverju ætli lögmaður dóm-
arans tali ekkert um þau? Ræður hann
ekki við það? Það eru reyndar einkenni
á samtölum við mig um bókarkaflann
að tala aldrei um það sem máli skiptir.
Benedikt stefndi mér fyrir meiðyrði,
þó að ljóst hafi verið af dómafram-
kvæmd um margra ára skeið, bæði hér
heima og fyrir Mannréttindadómstóli
Evrópu, að ummæli mín voru fjarri því
að geta talist meiðyrði í skilningi laga.
Það var eins og hæstaréttardómarinn
kynni engin skil á þessu. Hann var bú-
inn að stefna mér á fjórða degi eftir út-
komu bókar minnar og hann lýsti
ákvörðun um áfrýjun héraðsdóms
sama dag og dómurinn gekk. Líklega
hefur hann þá ekki einu sinni verið bú-
inn að lesa forsendur dómsins. Í vörn-
um mínum fyrir dómi var sýnt fram á
tilefnisleysi málsóknarinnar bæði fyrir
héraðsdómi og Landsrétti. Á báðum
dómstigum var fallist á málflutning
minn í öllum atriðum sem máli skiptu
og ég sýknaður. Mér var hins vegar
ekki tildæmdur málskostnaður, þó að
slíkt sé ávallt gert í til-
vikum þar sem málsókn
telst án nægilegs tilefnis.
Í lögum er að finna
heimild til að fella niður
málskostnað ef „veruleg
vafaatriði“ eru í máli. Þau
voru engin í þessu máli.
Menn ættu að geta gert
sér í hugarlund hvernig
dómur hefði gengið ef svo
hefði verið. Það þýðir því
ekkert fyrir Vilhjálm lög-
mann að telja fjölda
dóma, þar sem kostnaður
hefur ekki verið dæmdur milli aðila á
grundvelli þessarar heimildar í lögum.
Það dugar honum heldur ekki að end-
urbirta ummælin í forsendum dóms
Landsréttar um að ég hafi hoggið ná-
lægt mörkum tjáningarfrelsis mínu.
Þau orð eru alveg óréttlætanleg og
eru sýnilega notuð til að réttlæta
ákvörðunina um að fella niður kostn-
aðinn.
Svo er í tilefni af vörnum Vilhjálms
ástæða til að taka fram að ég hef gagn-
rýnt meðferð dómsvaldsins, þegar ég
tel hafa verið ástæðu til. Það er í lang-
flestum tilvikum í málum, þar sem ég
hef sjálfur ekki átt nokkurn hlut að
máli. Tilgangurinn með málsókn
hæstaréttardómarans var sýnilega sú
að hræða menn frá slíkri gagnrýni. Þó
að þetta hafi reynst vera klámhögg er
það samt staðreynd að flestir lögfræð-
ingar í þessu landi eru logandi hrædd-
ir við að halla orðinu á þessar valda-
miklu stofnanir, þó að tilefnin séu allt
of mörg. Þeir óttast að verða látnir
sjálfir finna fyrir því. Kannski er þetta
umhverfi óttans það versta í þessu
samfélagi lögfræðinganna. Sér-
staklega þegar haft er í huga að dóm-
stólar fá ekki annað aðhald en það sem
felst í umfjöllun á opinberum vett-
vangi. Því ekki verða þeir svo glatt
reknir, dómararnir.
Óttinn við valdið
Eftir Jón Steinar
Gunnlaugsson
» Þó að þetta hafi reynst
vera klámhögg er það
samt staðreynd að flestir
lögfræðingar í þessu landi
eru logandi hræddir við
að halla orðinu á þessar
valdamiklu stofnanir, þó
að tilefnin séu allt of
mörg.
Jón Steinar
Gunnlaugsson
Höfundur er lögfræðingur.