Morgunblaðið - 04.12.2019, Page 10

Þróun á útfl utningi sjávarafurða að magni og verðmætum 1999 til 2019*
180
160
140
120
100
80
60
40
'99 '00 '01 '02 '03 '04 '05 '06 '07 '08 '09 '10 '11 '12 '13 '14 '15 '16 '17 '18 '19
*Gert er ráð fyrir að þróunin á árinu 2019 verði hin sama
og fyrstu 10 mánuði ársins. Heimild: Hagstofa Íslands.
Vísitölur útfl utningsverðmætis og magns: 1999 = 100
163
101
Útfl utningsverðmæti í erlendri mynt, nafnverð
Útfl utt magn
Á síðastliðnum tuttugu árum hefur
orðið gífurleg aukning í útflutnings-
verðmætum sjávarafurða án gengis-
áhrifa á sama
tíma og útflutt
magn sjávar-
afurða hefur tekið
litlum breyting-
um. Hefur þróun í
þessa átt aukist
sérstaklega á síð-
ustu árum. Á
fyrstu tíu mán-
uðum þessa árs
var verðmæti vöruútflutnings um 51
milljarður króna og voru sjávar-
afurðir 40,9% alls vöruútflutnings á
tímabilinu, að því er fram kemur á vef
Hagstofunnar. Þar segir jafnframt að
vöruútflutningur hafi aukist um
12,8% milli ára og að mesta aukningin
hafi verið sjávarafurðir, aðallega
ferskur fiskur og fryst flök.
Hærra verð með aukinni
nýsköpun og hátækni
Ásta Björk Sigurðardóttir, hag-
fræðingur hjá Samtökum fyrirtækja í
sjávarútvegi, segir það ekki einungis
framboð og eftirspurn á mörkuðum
sem ýti undir hærra verð fyrir afurð-
irnar heldur geti verð einnig hækkað
vegna aukinna gæða. Þessi auknu
gæði má meðal annars rekja til fjár-
festinga í hátæknilausnum sem gera
það að verkum að meira fæst fyrir
þann fisk sem veiddur er.
„Þrátt fyrir að útflutningur sjávar-
afurða sé að dragast saman að magni
til, sem má einna helst rekja til loðnu-
brests, er lítilsháttar aukning í út-
flutningsverðmætum sjávarafurða á
föstu gengi á fyrstu 10 mánuðum árs-
ins. Kemur það til af hagstæðri
verðþróun sjávarafurða undanfarin
misseri. Sem endranær er ekkert gef-
ið í þessum efnum, en þar gegnir fjár-
festing í nýsköpun og tækni lykil-
hlutverki sem og markaðssetning
afurðanna erlendis þar sem hörð sam-
keppni ríkir,“ útskýrir Ásta Björk.
Hagfræðingurinn bendir hins veg-
ar á að erfitt sé að festa fingur á
hversu miklu slík vinna skilar á heild-
ina litið, enda er hún falin í verði út-
fluttra sjávarafurða þar sem framboð
og eftirspurn á mörkuðum erlendis
leika jafnframt stórt hlutverk. En
Ásta Björk segir íslenskan sjávar-
útveg „stöðugt á vaktinni við að auka
verðmætasköpun með ýmsu móti og í
þrotlausri vinnu við að bæta virðis-
keðjuna, allt frá skipulagi veiðanna til
lokasölu afurðanna, og leita hæsta
verðs fyrir afurðir sínar.“
Einnig vöxtur í
afleiddum greinum
Segir hún það „afar jákvætt að sjá
vöxt í öðrum greinum en stóru út-
flutningsgreinunum þremur, það er
að segja sjávarútvegi, stóriðju og
ferðaþjónustu. Má þar einkum nefna
verulega aukningu útflutnings á fisk-
eldisafurðum og á hátæknibúnaði
fyrir sjávarútveg og matvælafram-
leiðslu. Sú þróun er afar jákvæð, enda
skýtur aukinn fjölbreytileiki útflutn-
ingsgreina sterkari stoðum undir
gjaldeyrisöflun þjóðarbúsins. Ein-
hæfni í þeim efnum er ekki af hinu
góða.“
Vísar Ásta Björk meðal annars til
þess að útflutningur sem fellur undir
„aðrar iðnaðarvörur“ í tölum Hag-
stofu Íslands hefur aukist úr 9,8 millj-
örðum íslenskra króna tímabilið jan-
úar til október 2018 í 19,3 milljarða
króna á sama tímabili á þessu ári.
Þessar vörur eru meðal annars
byggðar á lausnum sem unnar hafa
verið fyrir íslenskan sjávarútveg en
eru nú orðnar sjálfstæðar útflutn-
ingsgreinar.
Þá hefur útflutningur eldisafurða
aukist til muna á árinu, en á fyrstu tíu
mánuðum ársins nam hann um 20
milljörðum króna á móti 11 millj-
örðum á sama tímabili í fyrra. Er
aukningin 90% í krónum talið og 70%
án gengisáhrifa.
Fiskeldisvörur falla þó ekki undir
sjávarafurðir í tölum hagstofunnar
heldur undir landbúnaðarvörur.
Verðmæti aflans stöðugt meira
Gunnlaugur Snær Ólafsson
gso@mbl.is
Útflutningstekjur af sjávar-
útvegi hafa vaxið mun
meira en útflutt magn á
síðustu tveimur áratugum.
Skýrist það meðal annars
af auknum gæðum
afurðanna.
Morgunblaðið/Hari
Meðal annars með auknum fjárfestingum í tækjum og tólum til að hámarka
nýtingu afurðarinnar fæst hærra verð fyrir hvern fisk sem kemur að landi.
Ásta Björk
Sigurðardóttir
10 MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 4. DESEMBER 2019
AF 200 MÍLUM Á MBL.IS
Heildarafli íslenskra skipa á makrílvertíðinni sem lauk nýverið var
128 þúsund tonn sem er minna en á vertíðinni í fyrra þegar veiddust
136 þúsund tonn, að því er fram kemur á vef Fiskistofu. Vekur athygli
að aðeins um 66 þúsund tonn, eða 51,3% aflans, voru veidd í íslenskri
lögsögu og 61,7 þúsund tonn á alþjóðlegu hafsvæði NEAFC og 609
tonn í lögsögu Færeyja.
Þá segir að það sem af er ári hafi íslensk skip veitt rúm 238 þúsund
tonn af kolmunna, en á sama tíma í fyrra var aflinn „talsvert meiri,
eða rúmlega 269 þúsund tonn“. Kolmunnaafli á þessari vertíð er að
mestu fenginn utan íslenskrar lögsögu, 132 þúsund tonn í lögsögu
Færeyja og 102 þúsund tonn í annarri lögsögu. Aðeins um fjögur
þúsund tonn voru veidd í íslenskri lögsögu.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Ekki fékkst stórt hlutfall af makríl úr íslenskri lögsögu á vertíðinni.
Aðeins helmingur úr
íslenskri lögsögu
Sími 564 6711 | thingvangur@thingvangur.is | thingvangur.is
Í húsinu hefur verið rekið þjónustumiðstöð, veitingar- og sýningarstarfsemi.
Fasteignin er ekki í rekstri í dag. Stærð fasteignar er 835,7 fm. Stærð lóðar er
11.186 fm. Fyrir liggja teikning af 70 herbergja hóteli og samþykkt deiluskipulag.
Frekari upplýsingar hjá katrin@thingvangi.is eða í síma 820 6355.
Veitingarými - salir – gistirými
Tækifæri til frekari uppbyggingar
á gistimöguleikum á svæðinu
TIL SÖLU EÐA LEIGU
HELLNAR