Fréttablaðið - 13.01.2020, Blaðsíða 8

Frá degi til dags
Halldór
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Jóhanna Helga Viðarsdóttir RITSTJÓRAR: Davíð Stefánsson david@frettabladid.is, Jón Þórisson jon@frettabladid.is,
MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is FRÉTTABLAÐIÐ.IS: Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is
LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is

Þrjátíu og níu
manna
glæfraför í
aðdraganda
illviðris er af
öðrum toga.
Þar virðist
fólki hafa
verið teflt í
tvísýnu
vitandi vits.

Ég óska
hjúkrunar-
fræðingum
og ljósmæðr-
um til ham-
ingju með þá
sæmd að árið
skuli helgað
ykkur.
Jón
Þórisson
jon@frettabladid.is
匀洀欀攀爀昀椀 ∠ 刀愀昀瘀攀椀琀甀爀 ∠ 혀爀礀最最椀猀欀攀爀昀椀 ∠ 伀爀欀甀瘀攀爀
䔀爀 昀礀爀椀爀琀欀椀 瘀椀戀切椀 猀琀爀愀甀洀氀攀礀猀椀㼀
䈀氀搀猀栀昀椀 ㄀㈀ ∠ ㄀㄀　 刀瘀欀 ∠ 㔀㜀㜀ⴀ㄀㔀㄀㔀 ∠ 猀欀漀爀爀椀⸀椀猀
嘀愀爀愀愀昀氀猀ⴀ爀愀昀最攀礀洀愀爀
Nú um helgina flutti Sinfóníu­hljómsveit Íslands Vínartónlist á árvissum tónleikum sínum upp úr áramótum. Allir þeir sem í salnum sátu fundu og skynjuðu samstilling­una, nákvæmnina og næmnina sem
til þarf svo þessi indæla tónlist skili sér til þeirra.
Það var sannarlega unaðslegt að heyra og skynja
tónlistina flutta af tugum hljóðfæraleikara sem
léku á hljóðfæri sín í nákvæmum samhljómi. Það
blasir við að það er ekki nóg að vera flinkur á hljóð­
færið sitt, ekki skortir færnina hjá listamönnunum
sem skipa sveitina. Á það þarf að leika þannig að
tónar úr tugum hljóðfæra falli saman í eina heild­
stæða mynd sem þannig verður að tónlist.
En það er víðar sem samhljómur er áríðandi og
nota má þessa líkingu við hljómsveit um nánast
hvað sem er. Stundum er gerð krafa um samhljóm,
þótt sú virðist ekki ávallt verða raunin.
Í liðinni viku urðu þau atvik að hópi erlendra
ferðamanna var stefnt í bráðan voða á hálendinu.
Það skal játað að það er ekki hlaupið að því að
skilja hvernig það gat orðið niðurstaðan að halda
áætlun og fara með fólkið í ferðina þegar fyrir lá
óveðurspá og kyrfilega kynnt. Að það skyldi vera
talið í lagi að fara með hóp fólks í vélsleðaferð á
reginfjöllum, á sama tíma og foreldrar voru beðnir
að gæta þess að börn væru ekki utandyra á höfuð­
borgarsvæðinu og skyldu sótt í skóla. Blessunarlega
tókst að bjarga fólkinu eftir klukkustunda langar
hremmingar. Í fjölmiðlum kom fram að einhverjir
í hópnum bjuggust við að þeir hefðu lifað sinn
síðasta dag.
Ferðaþjónusta hér á landi er ung atvinnugrein
og viðkvæm. Það er ekki einkamál þess fyrirtækis
sem í hlut á þegar svona atvik verður. Það er brýnt
hagsmunamál allra sem starfa að ferðaþjónustu hér
á landi að svona sé ekki staðið að verki. Það gerir
þetta mál svo enn verra að þetta er ekki í fyrsta sinn
þar sem fyrirtæki þetta kemur við sögu í sambæri­
legu atviki. Það má vel vera að hægt sé að gera út á
glæfraferðamennsku, en varla yrði sex ára börnum
veitt svoleiðis þjónusta, eins og reyndin varð í
þessari ferð.
Því verður ekki neitað að oft hefur gengið illa
að fá ferðamenn til að hlíta einföldum reglum og
sýna varúð og aðgát á ferðamannastöðum þar sem
hættur eru fyrir hendi.
Glannaleg hegðun þeirra í Reynisfjöru, við Geysi,
hjá Gullfossi og víðar, staðfesta að oft tefla erlendir
gestir okkar sjálfir á tæpasta vað og lítið virðist
ganga að opna augu þeirra fyrir því að þannig geti
þeir farið sér að voða.
Þrjátíu og níu manna glæfraför í aðdraganda
illviðris er af öðrum toga. Þar virðist fólki hafa
verið teflt í tvísýnu vitandi vits. Miklu skiptir því
að rannsaka atvik öll og atburðarás og beita þeim
úrræðum sem tiltæk eru til að tryggja að svona
lagað hendi ekki aftur. Auk opinberra aðila verður
atvinnugreinin sjálf að koma að verki.
Um það þarf að vera samhljómur.
Samhljómur 
Ekki fullreynt?
Það kemur ekki á óvart að
Ragnar Þór Ingólfsson, formað-
ur VR, sé að undirbúa enn eitt
stjórnmálaframboðið. Hann var
í framboði fyrir Borgarahreyf-
inguna sem dugði honum alls
ekki inn á þing. Aftur var hann í
framboði 2013 fyrir Dögun sem
hlaut um 3 prósent. Ragnar Þór
leiddi brattur lista f lokksins í
Suðvesturkjördæmi 2016 sem
skilaði honum 1,7 prósenti. Enn
er Ragnar að og vill að verka-
lýðshreyfingin fari fram með
þverpólitískt framboð. Hann
hefur látið félagsmenn VR kosta
fyrir sig könnun til að undir-
búa jarðveginn. Er þetta ekki
fullreynt gætu einhverjir spurt.
Aðrir benda á að staðan sé
breytt ef langstærsta verkalýðs-
félag landsins er reiðubúið að
borga þessa framboðsdrauma.
Sporin hræða
Samkvæmt könnuninni hafa 23
prósent kjósenda hug á því að
kjósa f lokk verkalýðshreyfing-
arinnar verði hann stofnaður.
Þessum niðurstöðum fagnar
Ragnar Þór og segir að fram-
boðið verði mögulega ráðandi
af l eftir næstu kosningar. Það
er þó ekkert nýtt að óstofnuð
framboð mælist hátt. Þannig
mældist framboð Guðmundar
Steingrímssonar með 34 prósent
2011, f lokkur Lilju Mósesdóttur
23 prósent 2012 og mögulegur
hægrif lokkur Þorsteins Páls-
sonar 38 prósent 2014.
Ljóst er að heilbrigðiskerfi heimsins standa frammi fyrir fjölda áskorana, meðal annars aukinni eftirspurn vegna aukningar langvinnra
sjúkdóma og breyttrar aldurssamsetningar samhliða
því sem mikill skortur er starfsfólki.
Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin (WHO) áætlar að
á heimsvísu vanti 18 milljón heilbrigðisstarfsmenn til
að ná markmiðinu um góða heilbrigðisþjónustu fyrir
alla árið 2030, þar af er helmingurinn eða 9 milljónir,
hjúkrunarfræðingar og ljósmæður. Stofnunin hvetur
því þjóðir heimsins til að fjárfesta betur í menntun
og starfi þessara tveggja stétta. Hérlendis er skortur á
hjúkrunarfræðingum vandamál og í skýrslu Ríkis­
endurskoðunar árið 2017 voru færð rök fyrir því að
það vantaði hundruð hjúkrunarfræðinga.
Hjúkrunarfræðingar og ljósmæður sinna enda afar
fjölbreyttum og mikilvægum störfum innan íslensks
heilbrigðiskerfis sem endurspeglar hátt menntunar­
stig og getu stéttanna. Barátta ljósmæðra fyrir velferð
og lýðheilsu barna og verðandi foreldra er samofin
sögu heilbrigðisþjónustu í landinu. Hjúkrunarfræð­
ingar hafa allt frá tíma Florence Nightingale verið
lykilstétt í að efla gæði og öryggi heilbrigðisþjónustu.
Ég tek undir með forstjóra WHO að það er brýnt
að efla mönnun margra heilbrigðisstétta en hér ríður
mest á að efla mönnun í hjúkrun. Nú er svo komið að
það þolir enga bið. Huga þarf að fjölmörgum þáttum,
ekki síst vinnuskipulagi, starfsskilyrðum og kjörum
og þeirri vinnu þarf að hraða.
Það hittir vel á með árið 2020 því á síðastliðnu ári
fögnuðu báðar stéttir 100 ára afmæli hérlendis og í
maí verða 200 ár liðin frá fæðingu Florence Night­
ingale sem var ótrúlegur brautryðjandi og langt á
undan sinni samtíð.
Ég óska hjúkrunarfræðingum og ljósmæðrum til
hamingju með þá sæmd að árið skuli helgað ykkur
og vona að það verði mikilvægur liður í því að við
Íslendingar og aðrir uppfyllum Heimsmarkmið Sam­
einuðu þjóðanna um Heilbrigði fyrir alla.
Árið helgað ljósmæðrum
og hjúkrunarfræðingum
Alma D. Möller
landlæknir
1 3 . J A N Ú A R 2 0 2 0 M Á N U D A G U R8 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
SKOÐUN