Feykir - 27.08.2017, Blaðsíða 9

maðurinn frá Þingeyrum
hefði að sönnu farið að
Þrístöpum um nóttina en
hann hefði grafið höfuðin
þar sem kisturnar voru í
stað þess að bera þau að
Þingeyrum.
3. Hann náði ekki mínu
höfði af stjakanum sagði
í þessari ósjálfráðu skrift.
Hann braut því stjakann í
höfði mínu skrifaði Agnes í
gegnum miðilinn.
Í dagbók sem Guðundur
skrifaði að kvöldi þessa fyrsta
dags á Sveinsstöðum sagði
hann að sér væri létt að Magnús
gamli væri til og hann lýsti sig
reiðubúinn að hjálpa til við
leitina. „Hins vegar sá ég á
svip hans að hann legði lítinn
trúnað á söguna um höfuðin,“
svo sterk saga hafði lifað að þau
væru í Þingeyrakirkjugarði.
Uppgröftur
Að morgni næsta dags fóru
afi og pabbi, þá 19 ára gamall,
með Guðmundi hingað. Eftir
ábendingu Agnesar var ljóst að
gröfin væri í norðvestur átt frá
aftökupallinum. Afi var með
járnstangir sem þeir ráku niður
þar til tré fannst undir. Það
tók aðeins stundarfjórðung og
gröftur hófst.
Það fyrsta sem fannst,
áður en komið var niður á
kisturnar voru höfuðkúpurnar
og við aðra þeirra lá 10 sm
langt spýtubrot. Gröfin sést
ennþá vel. Guðmundur Hofdal
vildi ekki moka ofan í hana
aftur ef menn vildu rannsaka
frekar. Hirti raunar ekki um
að sérhvert bein væri tekið,
athöfnin var samkvæmt
skrifum Agnesar frekar hugsuð
sem táknræn, beiðni um að
hugur fólks mildaðist í hennar
garð og í garð þeirra Friðriks.
Góðir gestir, nú förum við
til Hvammstanga, hlýðum á
saksóknara sækja þetta mál,
heyrum hvernig verjendur
verja og dómarar dæma.
Hvernig sem sú niðurstaða
verður mun sagan lifa áfram.
Það er svo margt í þessari
sögu, ekki aðeins harður
dómur og hrikaleg aðgerð hér á
Þrístöpum 1830 og skilaboðin
að handan sem leiddu til
uppgraftrarins. Það er ekki
síður forleikurinn, ástir afbrýði,
ágirnd, Þekkja ekki allir hvernig
hver þessara þátta getur einn og
sér haft mikil áhrif á líf fólks, en
þessir þrír þættir, ástir, afbrýði,
ágirnd, spunnust allir saman
í baðstofunni á Illugastöðum
veturinn 1828, sem leiddi til
voðaverkanna og eftirleiksins.
Síðastliðin helgi var nokkuð tíðinda-
mikil hvað pólitík viðkemur og áttu
Framsóknarmenn sviðið skuldlaust.
Þannig fór að Sigmundur Davíð
Gunnlaugsson, fv. forsætisráðherra og
formaður Framsóknarflokksins, ákvað
að yfirgefa flokkinn og stefnir á að
stofna nýjan fyrir kosningar. Á
kjördæmisþingi Framsóknar í
Norðvesturkjördæmi sl. laugardag
ákvað Ásmundur Einar Daðason, fv.
þingmaður Vg og síðar Framsóknar að
bjóða sig fram í fyrsta sætið á móti
Gunnari Braga Sveinssyni sem setið
hefur sem oddviti listans. Gunnar
Bragi ætlar að taka slaginn og verja
stöðu sína í forystu flokksins fyrir
Norðurland vestra. Feykir hitti
Gunnar Braga sl. fimmtudag, áður en
ljóst var að hann fengi mótframboð,
og forvitnaðist um pólitíkina og ekki
síst Rússamálið svokallaða.
Þegar Gunnar Bragi er spurður út í
komandi átök í pólitíkinni segir hann
tímann það nauman fyrir kosningar að ef
menn ætla sér að fara eftir lögum
flokksins sé í raun ekkert annað í boði en
uppstilling á lista. Allt annað verði líklega
kært að hans mati. „Og þá upphefst nýtt
vandamál og rugl. Á meðan eru aðrir
flokkar, t.d. Sjálfstæðisflokkur, sem gera
þetta mjög snyrtilega og ákveða að fara
ekki í illdeilur. Þeir fresta sínum
landsfundi, og senda út þau skilaboð að
þeir verði með sömu lista og síðast.
Auðvitað, ef einhver hættir þarf að fylla
það skarð. Sjálfstæðisflokkurinn mun
koma sterkur og fljótt inn í kosninga-
baráttuna meðan við erum mögulega að
kljást innbyrðis þannig að sú leið sem
allar líkur eru á að verði valin kalli á
einhvers konar eftirmál sem er ekki gott.“
Þannig að þú mælir með að sömu listar
verði áfram?
„Auðvitað er asnalegt fyrir mig að segja
þetta, verandi í fyrsta sæti. En ef menn
vilja eitthvað annað, t.d. prófkjör, fer ég
að sjálfsögðu í það. En ég held að það sé
best fyrir Framsóknarflokkinn að standa
ekki í neinum átökum. Ég verð ekkert
eilífur í þessu frekar en aðrir en ég hins
vegar sé ég mikil tækifæri fyrir flokkinn
að verða sterkan aftur eftir þessa ríkis-
stjórn sem búin er að vera. Ég vil ólmur
taka þátt í því. Flokksmenn eiga valið og
við fylgjum þeirra ákvörðun hver sem
hún verður.“
Það mál sem Gunnar Bragi hefur verið
gagnrýndur hvað mest fyrir er viðskipta-
bannið sem Rússar settu á vörur frá
Íslandi, og fleiri löndum, vegna stuðnings
okkar við refsiaðgerðir ESB og
Bandaríkjanna gegn þeim. Kom það í
kjölfar innrásar Rússa í Úkraínu. Hvað
viltu segja um það mál?
„Fyrst vil ég segja að það er í rauninni
Gunnar Bragi Sveinsson
Getum ekki verið stikkfrí þegar
alþjóðalög eru brotin
setið stikkfrí og skipt okkur ekki af ef
alþjóðalög eru brotin? Hvernig getum við
staðið upp og sagt að hafréttarsáttmálinn
séu lög sem fara á eftir? Það eigi að virða
lögsögu Íslands við 200 mílurnar meðan
okkur finnst allt í lagi að einhver annar
brjóti þessi lög. Hvað myndum við segja
ef eitthvert ríki væri hér uppi í 12
mílunum að veiða? Myndum við ekki
beita fyrir okkur alþjóðalögum til að
koma þeim út?“ spyr Gunnar. „Það var
því okkar mat að ekki væri hægt annað en
að taka þátt.“
Hann viðurkennir að hafa verið beittur
þrýstingi frá Bandaríkjunum og fleirum,
að Íslendingar tækju þátt í þessari aðgerð.
„Við vitum það að þau ríki sem beita sér
fyrir þvingunum refsa hiklaust þeim sem
brjóta þær. Ef slíkt hefði komið til hefði
það haft miklu víðtækari afleiðingar en
við því miður sjáum í dag. Við vildum
ekki taka séns á neinu þess háttar þannig
að það kom í minn hlut að leggja það til
við ríkisstjórnina að við tækjum þátt í
þessu. Ég fór því og kynnti þetta mál á
ríkisstjórnarfundi og óskaði eftir athuga-
semdum, hvort það væru einhverjar
athugasemdir við það að við færum þessa
leið. Kynnti málið fyrir utanríkis-
málanefnd Alþingis, eins og mér bar
samkvæmt lögum, og það komu engar
athugasemdir fram. Þess vegna var farið í
þessa vegferð,“ segir hann og bætir því
við að velta megi fyrir sér hvort það þurfi
aðrar reglur, hvort það væri rétt að
Alþingi tæki ákvörðun um að fara í svona
þvinganir.
„Auðvitað hafa menn reynt að persónu-
gera þetta í mér. En það er nú bara alls
ekki þannig að ég hafi sóst eitthvað
sérstaklega eftir því að fara í þennan
leiðangur. Þetta var mat á hagsmunum
Íslands. Við vissum að þetta gæti skaðað
einhverja aðra hagsmuni. En okkar hags-
muni, sem þjóðar og lands, verður bara
að taka fram yfir ýmislegt annað. Það er
því miður þannig.“
Hefði ekki verið heppilegra að þetta
færi fyrir Alþingi?
„Það eru ákveðin lög og reglur og
samþykktir milli Alþingis og utan-
ríkisráðuneytis um það hvernig fara skuli
með svona mál og því ferli var öllu fylgt.
Það var s.s. að tilkynna utanríkis-
málanefnd eða Alþingi um að þetta stæði
til og kynna málið fyrir nefndinni. Þar gat
nefndin bókað mótmæli eða sagst ekki
vilja taka þátt. Ég þurfti ekki að fara með
þetta í ríkisstjórn en ég hins vegar ákvað
að gera það til þess að leita eftir athuga-
semdum frá ríkisstjórninni. Og svona til
að að hafa allt sanngjarnt og rétt þá var
einn ráðherra sem lýsti efasemdum um
þetta en hann lagðist ekki gegn því.
Kristján Þór Júlíusson lýsti efasemdum
um að hægt væri að fara þessa leið. En
það var enginn andsnúinn þessu.
Aðkoma Alþingis var alveg eins og hún
átti að vera samkvæmt lögum og reglum.
Ég vissi vitanlega að þetta var viðkvæmt
og erfitt mál og þar af leiðandi vildi ég
endilega gera þetta eins og lög og reglur
kveða á um og hafa líka traust bakland
gagnvart ríkisstjórninni. En svo vissi ég
það að um leið og þetta fór að vera erfitt
þá hlupu menn frá þessu alveg á harða-
hlaupum. Það er kannski eðli sumra
stjórnmálamanna að gera það en ég geri
það ekki. Því miður hefur þetta haft
ákveðinn sársauka í för með sé en ég hygg
að ef við hefðum ekki gert þetta þá hefði
þetta komið okkur verulega í koll síðar,,“
segir Gunnar Bragi að lokum. /PF
óþolandi að Ísland,
eða jafnvel heimur-
inn, skuli lenda í
þessari stöðu. Að
þetta frábæra ríki,
Rússland, skuli fara
þarna og brjóta
alþjóðasáttmála og
alþjóðalög og fleira
slíkt. Það lá alltaf
fyrir að þátttaka
þessi gæti skaðað
okkur með ein-
hverjum hætti. En
það er líka ljóst að
ef við hefðum ekki
tekið þátt þá gæti
það líka skaðað
okkur. Prinsipp-
spurningin í þessu
er þessi: Ísland,
sem eyja, á allt
undir í alþjóða-
lögum og -sáttmál-
um. Getum við
36/2017 9