Feykir - 30.05.2018, Blaðsíða 11

Árni Birgir hætti á sjónum og gerðist vert
Í land eftir
30 ár á sjó
Hann var sjómaður dáðadrengur en drabbari eins og
gengur, segir í þekktu kvæði Ragnars Jóhannessonar
og á það vel við vertinn á Grandanum á Sauðárkróki,
Árna Birgi Ragnarsson. Hann fór ungur á vertíð, vann
bæði í landi og á sjó og sjómennskan varð hans
aðalstarf þangað til hann snéri kvæði sínu í kross og
gerðist gistihúss- og kráareigandi á Sauðárkróki.
Feykir fékk Árna Birgi til að rifja upp sjómannslífið og
ástæðu þess að hann ákvað að hætta á sjónum.
„Ég fór á vertíð í janúar 1976 til
Grindavíkur á netabát með Jóni
Steinbjörns á Hafsteinsstöðum
og var þar í fimm mánuði. Kom
svo heim um miðjan maí og fór
þá á eldgamla Hegranesið, það
fyrsta. Sverrir hét hann sem var
með þann bát, kallaður
Eplarauður,“ segir Árni og
heldur áfram upptalningunni á
áhöfninni. „Það voru skraut-
legir kallar um borð; Kalli
Kobba, Lalli Kobba, Tryggvi á
Sauðá, Binni Rafns og Djóki
náttúrulega. Það var helvíti
mikið drukkið í landlegum,“
rifjar Árni upp og hlær.
Árni var ekki orðinn 18 ára
þegar hann fór til Grindavíkur
en náði þeim aldri á Nesinu þar
sem hann var í eitt ár. Þá lá
leiðin til Vestmannaeyja þar
sem hann dvaldi í nærri tvö ár.
„Ég vann í frystihúsi, Vinnslu-
stöðinni, og svo seinni vertíðina
var ég á sjó, á netabát. Kom svo
heim um sumarið ´78 og fór á
Drangey með Gvendi Árna, þá
japönsku, og var þar til ´81. Fór
þá og múraði aðeins með pabba
og Halla á Hamri þegar verið
var að reisa steinullarverk-
smiðjuna. Svo fór ég á Hegra-
nesið ´83 um vorið með Júlla
skipstjóra. Þá var nýbúið að
lengja það. Þar var ég alveg til
1990 en fór þá aftur í land og
fór að múra með gamla en þá
var verið að byggja hótelið í
Varmahlíð og var alveg þangað
til það kláraðist, ´91 minnir
mig.“ Sá gamli sem Árni nefnir
er Ragnar Guðmundsson múr-
ari eða Raggi Skíði eins og hann
er einnig kallaður eftir Skíða-
stöðum þar sem hann bjó lengi.
Árni heldur upprifjuninni
áfram: „Svo fór ég á Drangeyna
með Bjössa Jónasar, fórum í
Smuguna. Þar vorum við að
fletja og salta, mokfiskirí en
ekkert út úr því að hafa. Ekkert
nema vinna,“ segir hann og
útskýrir það þannig að útgerðin
hafi ákveðið verðið sjálf og ekki
verið að hafa það of hátt.
Árni var á Drangey til ársins
´95 um veturinn en þá fór hann
á Málmeyna sem kom sama ár
til Sauðárkróks á sjómanna-
daginn og er enn í eigu Fisk
Seafood. Þar var hann til ársins
2006 en þá slasaðist Árni og
náði sér ekki eftir það. Fór
hann aldrei aftur á frystitogara
en sem kokkur fór Árni á
Sighvat frá Grindavík með
Skagfirðingnum Halldóri
Gestssyni árið 2013 en hætti
svo í desember í fyrra þegar
þau hjónin, Árni og Sigríður
Magnúsdóttir, Sigga Magg,
keyptu Micro bar and bed á
Aðalgötunni á Króknum.
Árni segir að mikil breyting
hafi orðið í öryggismálum
sjómanna undanfarin ár enda
fer enginn út á dekk öðruvísi
en með hjálm og allir í beltum
og líflínum en þegar Árni var
að byrja var hann bara með
derhúfuna á hausnum og í
bússum. „Það þótti nóg,“ segir
Árni sem segir mikið hafa
breyst með sjómannaskólanum
í Sæbjörgu en þangað fara allir
sjómenn á fimm ára fresti.
Fullyrðir Árni að slysum og
dauðsföllum hafi snarlega
fækkað á sjó og þakkar það því
framtaki.
Dauðaleggurinn
festist
Þrátt fyrir auknar öryggiskröfur
á sjó er ekki hægt að koma í veg
fyrir öll slys og það fékk Árni
að reyna. „Það var nú bara í
blíðuveðri. Við vorum að taka
síðasta hollið þegar dauðalegg-
urinn festist undir hlera og ég
ætlaði að rykkja í hann en þá
datt hlerinn niður og ég fékk
hann í öxlina og fékk mikinn
slink. Það brotnaði upp úr
viðbeininu og rifnaði upp. Ég
fór í aðgerð loksins þegar
maður komst, þremur árum
seinna. Þá var mér sagt að það
væru helmingslíkur á því að ég
jafnaði mig. Enda var það
raunin, ég er að drepast í þessu
enn þann dag í dag,“ segir Árni
sem þrátt fyrir allt er sáttur við
sjómannsferilinn enda margt
skemmtilegt sem á daga hans
hefur drifið. „Já, og siglingarnar
stóðu upp úr á sínum tíma,
bæði til Englands og Þýska-
lands. Þá var maður yfirleitt vel
birgur af öllu,“ segir hann
brosandi og útskýrir að þá sé
hann að tala um fleira en
áfengi. Það var allt keypt til
heimilisins, heimilistæki og
fleira enda miklu ódýrara en
gerðist á Íslandi.
Árni segist ekki hafa lent í
neinum sjávarháska en rifjar þó
upp atvik þegar brot reið yfir
skipið sem hann var á.
„Fengum einu sinni helvítis
hrotta brot á Málmeynni sem
lagði hana nánast alveg á
hliðina. Það splundruðust
gluggarnir í setustofunni og
sjór fór niður um allt. Það var
þó nokkuð tjón.“ Árni segist
hafa verið í koju ásamt fleirum
og menn hafi flogið úr þeim við
atganginn. Sem betur fer
sluppu allir með skrekkinn
utan einn sem slasaðist nokkuð.
Sem dæmi um þann kraft sem
var í þessu broti segir Árni að
þeir hafi verið með hákarl
bundinn upp á rekkverkið á
bakborða. Brotið kemur á
afturhluta brúarinnar og aftur
fyrir og hákarlinn er fyrir
framan spilið. „Hann sleit
rekkverkið í burtu og fór þvert
yfir skipið og lenti á flott-
rollshlera sem var þvílíkt
keðjaður og með járnkrókum
sem eru skrúfaðir að og festir.
Hákarlinn lendir á hleranum
og spýtti honum í sjóinn. Einn
djöfulsins hákarl! Það hefur
ekki verið neitt smá fart á
helvítinu. Þeir sem voru uppi
voru nýkomnir niður, annars
hefði getað orðið slys þar.“
Sáttur við að vera
kominn í land
Nú er Árni kominn í land og
farinn að reka bar og gistihús,
Grandann, sem áður hét Micro
eins og áður er getið. Aðspurður
um hvernig það hafi komið til
segir hann að um gamlan
draum hafi verið að ræða hjá
þeim hjónum. „Við vorum búin
að tala um þetta í nokkur ár og
Sigga hafði spurt Árna, eiganda
Micro, hvort hann vildi ekki
selja, sem var ekki. Svo allt í
einu hringir hann og spurði
hvort við hefðum verið að
meina þetta og hún hélt það nú.
Svo að við slógum til og
keyptum í desember síðast-
liðnum,“ segir Árni en um er að
ræða gistihús með fimm
tveggja manna herbergjum.
Hann segir sæmilegt búið að
vera að gera í vetur og sumarið
að verða fullbókað svo von er til
að það verði góð nýting í sumar.
Árni segist líka það vel að vera
orðinn vert og ætlar hann að
hafa opið sem mest í sumar á
Grandanum. Áður en spjalli
okkar er lokið segist hann vilja
óska sjómönnum til hamingju
með daginn og ætlar hann að
skemmta sér með þeim í
Miðgarði á laugardagskvöldið
en þar verður mikið húllum hæ
fyrir alla sem mæta.
Árni Birgir fyrir utan Grandann sem hann og Sigga kona hans keyptu í desember í fyrra. MYND: SIGGA MAGG
Ungur Árni á sjó, berhöfðaður og í bússum. MYND: INGÓLFUR GUÐMUNDSSON
21/2018 11